THE HUMAN CONDITION (NL+E)

Toen zanger-toetsenist en componist Michael Sadler enige jaren geleden zijn afscheid bij Saga aankondigde, zal menigeen gedacht hebben dat dit het einde van de band betekende. Niets bleek minder waar: na een uitvoerige zoektocht werd uiteindelijk ‘om de hoek’ de in Toronto woonachtige Rob Moratti gevonden. De ex-zanger van Final Frontier heeft een totaal andere stem dan Sadler, minder karakteristiek, iets helderder en met een mooi, natuurlijk vibrato. Hij is ook een stuk jonger dan de heren instrumentalisten, maar dat mag de pret niet drukken! Hoewel Brian Doerner, de opvolger van Steve Negus op deze schijf wel de drumpartijen inspeelde, is hij na zijn hartklachten nog niet fit genoeg bevonden om een tournee aan te kunnen. Daarom doet Chris Sutherland zoals al eerder de tournee. De kern van het vernieuwde Saga bestaat nu dus uit de broers Ian en Jim Crichton, mede-oprichters van Saga, en toetsenist Jim Gilmour. Met enige argwaan verdween de cd in mijn speler en wat ik gedurende 47 minuten hoorde, was ‘anders’ maar ook verfrissend en tot mijn aangename verrassing gewoon goed! Na een haast ambient introotje met heerlijk toetsenwerk is op een kort stukje meerstemmig gezongen refrein na, de opening The Human Condition geheel instrumentaal. Kenners zullen in de watervlugge loopjes van gitaar en toetsen onmiddellijk Saga herkennen: technisch verbluffende staaltjes vakmanschap. Dit is tevens het langste nummer van het album. De overige tracks duren alle tussen de vier en zes minuten en hebben grofweg een pop- of in dit geval AOR-structuur. Saga heeft echter steeds diverse verrassingen in petto en verloochent daarmee zijn progressieve wortels niet. In Step Inside bijvoorbeeld zit een heerlijke opening met veel toetsen, gevolgd door lekkere riffs en dito gitaarsolo’s van Ian Crichton en voor het eerst is de heldere stem van Moratti in zijn volle omvang te horen. Veel wisselingen in toonsoort en een uitermate pakkend refrein maken deze track tot een van mijn favorieten. In de aardige popsong Hands Of Time etaleert Moratti zijn kunnen. Soms klinkt de band in deze nieuwe bezetting wat meer richting Arena. Number With A Name is een track in de oude Saga-traditie en vertoont wat trekjes van Gentle Giant, vermoedelijk omdat Jim Crichton een echte bewonderaar is van die band. Now Is Now is een pakkende progressieve rocksong met prima meerstemmige zang van Moratti en de magistrale baspedalen zijn hier goed te horen. Sommige stukjes zijn vergelijkbaar met het geluid van een album als Full Circle (1999), maar het is niet goed om deze line-up met Doerner en Moratti te vergelijken met die waarbij Sadler en Negus nog deel uitmaakten van de band. Een song als Crown Of Thorns is te gecompliceerd voor AOR en bewijst de klasse van de Canadezen. Ook instrumentaal is Saga nog immer een topband wat vooral de heren Gilmour en Crichton bewijzen in de slottrack You Look Good To Me, opnieuw met de machtige Moog-baspedalen.

Rob Moratti heeft inmiddels zijn eerste Europese concerten met succes afgewerkt en de band lijkt erg enthousiast om de doorstart tot een succes te maken. Saga heeft er goed aan gedaan om te opteren voor een ander type zanger in plaats van gemakzuchtig naar een Sadler-kloon te zoeken. Deze band kan gelukkig nog wel even mee!

ENGLISH:

When Michael Sadler announced his departure after thirty years of fronting Saga, many, if not all Saga-fans must have thought it would be the end of the band. Brothers Ian and Jim Crichton and keyboardist Jim Gilmour prove all of them wrong! With Brian Doerner (drums) recording but not touring just yet, they started a search for a new singer. They found Rob Moratti, frontman and composer in another Canadian band Final Frontier, giving up his former band to bring new élan to Saga and record a new studio album. Moratti, living in Toronto, decided to pick up this huge challenge to step into Sadler’s shoes. The result of the combined efforts is the album The Human Condition. An ambient atmosphere with spacey keyboard sounds lead to an almost entirely instrumental opening with dazzling guitars and keys playing ultra fast loops and solos. Multiple overdubbed voices by Rob only sing Running From The Human Condition and the end of the song seems to end in the same way as it began, but yet another piece of top class instrumental music by these prog-rock veterans! Except for the first track all other songs are within the time limit of 4 to 6 minutes and therefore perfectly suitable to memorize and sing along. But, it’s not that easy: Saga apparently doesn’t want to became an AOR-act, but wants to remain true to its progressive roots as well. So, Step Inside has again a keyboard dominated opening followed by fairly heavy and dark riffs. The clear and clean midrange voice of Rob Moratti can be heard in full. The beautiful chorus send  shivers down my spine in another key - it changes several times in fact - make this track one of my most loved ones. There’s some awesome guitar playing by Ian too by the way. Hands Of Time is a rather slow song, more pop than rock and Rob shows the quite impressive range of his voice. An up-tempo nice pop-rock song, a bit in the vein of Arena with rich keyboard layers and we hear Jim Gilmour's vocals too. Some of the keyboards sound like bagpipes and Ian Crichton howcases his remarkable, characteristic guitar sound again. The old Saga-sound returns in A Number With A Name but there are a few bits where the music comes close to Gentle Giant. Now Is Now has a delightful tune with great harmonies by Moratti and nice bass pedals, a song again with several changes in key, so more progressive and less easy to sing along. Crichton’s heavier riffs, the trademark of Saga, appear to lead to a tune in the vein of the songs on an album like Full Circle (1999), but the different vocal lines and a totally different voice give the music another dimension. The weird, seemingly out of tune piano-keyboard is another difference with the older stuff, while the pumping bass and the orchestrations give Ian Crichton the opportunity to excel once more. Crown Of Thorns is another song with a great variety unlike ordinary rock or AOR-songs. Still it has a lovely catchy chorus and a breathtaking guitar and synth solo. Sadly enough we have reached the last track already, You Look Good To Me. With its bass pedals and fairly simple structure, it seems like a pretty straightforward track but, yet another interlude and the ultimate keyboard wizardry by Gilmour followed by a short solo from Ian.

It isn’t fair to compare this line-up with the one with Sadler and Steve Negus and for the older fans it might be advisable to listen first. Being an old fan myself however, I cannot draw any other conclusion than both Moratti and Saga passed their first test. Saga did well to avoid a singer trying to sound like Sadler and I think they made a very good choice. The saga will continue, it’s different but still very solid and sounding vital and fresh!