RONALD BRAUTIGAM, Save The Earth

Interview PBII (Ronald Brautigam):

“Save The Earth is een totaalbelevenis over Wubbo Ockels en zijn visie op een duurzame planeet”

(juli 2018, tekst Menno von Brucken Fock, eindredactie Peter Willemsen)

De originele bezetting van de Haagse Plackband was in de jaren zeventig nog zwaar beïnvloed door bands als Genesis. In de loop der tijd bleven de progressieve elementen weliswaar aanwezig, maar werd de muziek allengs radiovriendelijker. Nadat Ruud Slakhorst als zanger werd aangetrokken en Alex van Elswijk als bassist en bovendien zangeres Nathalie Mees werd ingelijfd, gingen de composities meer en meer richting pop en werden de teksten gecentreerd rond actuele thema’s die met mens en welzijn te maken hebben. Met Plastic Soup (2010) vestigde de band de aandacht op de gigantische vervuiling van onze zeeën en oceanen met plastic en met 1000Wishes (2013) was kinderkanker het aansprekende thema. Wubbo Ockels, Nederlands eerste astronaut, was een fervent voorvechter van een duurzame samenleving en de laatste boodschap op zijn sterfbed luidde: “Save The Earth”, een oproep aan alle mensen om bewuster met onze planeet om te gaan. Hoe deze wens een inspiratiebron werd voor Plackband II ofwel PBII, was te lezen in iO Pages 142, evenals hoe de lange weg van het album Rocket, The Dreams Of Wubbo Ockels (2017) uiteindelijk leidde naar de theatershow ‘Save The Earth’ die op 6 juli 2018 in première ging. Oerlid en gitarist Ronald Brautigam licht een en ander toe.

Ronald, op 6 juli was de première van Save The Earth de voorstelling waarmee PBII, samen met aanvullende muzikanten, cabaretier, zanger, acteur, presentator Jörgen Raymann en zanger Bert Heerink (ex-Kayak), gaat optreden in de Nederlandse theaters. Zou je globaal wat kunnen vertellen hoe het proces tot die première is verlopen?

“Zeker. Als je bedenkt dat we direct na de rockopera1000Wishes al bezig waren met de voorbereidingen, dan mag je wel zeggen dat de première een hoogtepunt was. Ik kan er ondertussen een boek over schrijven, want het was een lange en intensieve reis met veel pieken en dalen, want in 2016 is de voorstelling ook nog eens herschreven! Je begint met de keuze voor een onderwerp en de vorm waarin je dat wilt vertellen. Dan volgen de gesprekken met de nabestaanden van Wubbo Ockels, het schrijven en opnemen van het album en de vele gesprekken over de inhoud. Tot slot het ombuigen van een amateurstatus naar een professionele organisatie en het vinden van de juiste leveranciers, acteurs, regisseur, scriptschrijvers en gastmuzikanten. Uiteindelijk hebben we na de individuele repetities twee weken lang de voorstelling gemonteerd in de Rijswijkse Schouwburg. Dat vond ik persoonlijk de meest indrukwekkende periode: twee weken lang alleen maar met muziek en theater bezig zijn!”

In een eerder interview zei je dat niet een andere creatieve partner, maar de muziek centraal zou staan. Mijn indruk tijdens de première was juist dat het verhaal met Jörgen Raymann centraal stond en dat de eigen muziek juist behoorlijk naar de achtergrond is geschoven. Zeker de rol van zanger Ruud Slakhof is erg bescheiden en die van Nathalie Mees is veel prominenter, hoewel ze pas de laatste jaren een vaste waarde is geworden. In datzelfde interview vertelde je ook over de rol die Frits Lambrechts zou spelen. Heb ik iets gemist bij de première, want ik heb Lambrechts niet gezien?

“In een proces van maanden zijn al pratende belangrijke keuzes gemaakt. Het klopt dat we in 2016 het roer hebben omgegooid van een fictieve verhaallijn naar een meer vertellende, documentaire-achtige vorm. We wilden Wubbo Ockels meer centraal stellen en zijn leven en passie voor duurzaamheid als een rode draad door de voorstelling laten lopen, gecombineerd met humor, feiten en muziek. Ik denk dat we hierin heel goed zijn geslaagd en dat we een mooi evenwicht hebben gevonden. Bezoekers die alleen voor de muziek komen, zullen waarschijnlijk vinden dat die component te weinig aan bod komt, maar je moet proberen erboven uit te stijgen en het geheel beoordelen. Het feit dat de bijdrage van Ruud bescheiden, maar toch zeer waardevol is, heeft te maken met de keuze voor Bert Heerink als leadzanger voor deze tour. Dat was overigens op verzoek van Ruud zelf, omdat hij er niet zeker van was of zijn stem het bij een groot aantal optredens zou volhouden. De samenwerking met Bert verloopt overigens prima! Hij doet onder meer mee tijdens de voorstellingen, omdat hij enthousiast is over de muziek en de composities. Hij krijgt nogal wat aanbiedingen en hij is daarin behoorlijk selectief. Hij noemt onze muziek een combinatie van Yes en Kayak! De afwezigheid van Frits Lambrechts was een keuze van de producent, de scriptschrijvers en de regisseur, maar we hebben nog altijd goed contact met good old Frits!”

Jullie hebben oude hits van David Bowie, Michael Jackson en John Farnham toegevoegd aan het optreden. Van wie was dat idee en waarom juist deze nummers?

“De reden om te kiezen voor een mix van eigen muziek en covers heeft alles te maken met het feit dat negentig procent van het publiek niet vertrouwd is met progressieve rock. Dan zou het mogelijk wat te zwaar voor hen worden. Als je alleen maar nieuwe muziek hoort, kan dat ook best moeilijk zijn. Dat hebben progliefhebbers zelfs nog als ze voor de eerste keer een nieuw album van een favoriete band horen. Wij hebben als PBII zes covers voorgelegd die wij leuk vonden om te spelen en daaruit zijn deze drie door de producent, regisseur en scriptschrijvers gekozen. We spelen overigens maar drie covers en zeven eigen songs, dus dat valt nog wel mee.”

Op de cd Save The Earth staan die covers juist niet: is dat een bewuste keuze?

“Ja, dat is een bewuste keuze. Een cd kun je vakere afspelen en daardoor zullen muziekliefhebbers − ook zij die niet vertrouwd zijn met progrock − onze muziek beter leren kennen en hopelijk ook gaan waarderen. Die covers kennen ze al en als ze die willen beluisteren zoeken ze die wel op via Spotify.”

Hoe verhoudt Rocket zich tot Save The Earth in jullie beleving? Gaan jullie ook andere cd’s verkopen tijdens de theatertour of is deze tournee geheel gewijd aan Save The Earth en gerelateerde projecten om duurzaamheid en recycling te promoten?

“Save The Earth is geen opvolger van Rocket, maar bedoeld als een aardige gadget om aan te schaffen bij de voorstelling. De nummers op Save The Earth zijn nagenoeg hetzelfde als op Rocket, alleen neemt Bert Heerink nu op drie nummers de leadzang voor zijn rekening. Het album Save The Earth is niet via de reguliere verkoopkanalen te koop en dat is Rocket wel. De theatertour zal dus geheel en al in het teken staan van Wubbo Ockels en zijn streven naar een duurzame samenleving.”

Kun je iets zeggen over de verkoop van Rocket en de positieve reacties die jullie tot nu toe hebben ontvangen?

“Het album kreeg alleen positieve reacties en recensies, zowel in Nederland als daarbuiten. De verkoop loopt goed, maar ik heb geen aantallen paraat op dit moment.”

De voorstelling op zich was niet bijzonder lang. Waarom gaf de band geen toegift om het publiek met de muziek van PBII kennis te laten maken?

“De voorstelling duurt anderhalf uur en dat is exact wat de theaters willen. Ik weet niet hoe vaak jij naar het theater gaat, maar bij dit type voorstellingen is een toegift niet gebruikelijk. Wellicht vergelijk je onze voorstelling te veel met een theateroptreden van een band, maar dit is echt iets totaal anders. We hebben de creatieve vorm bewust in handen gegeven van mensen als regisseur Gijs de Lange en de scriptschrijvers Ger Apeldoorn en Harm Edens.”

Deze theatertour bestaande uit 24 concerten is toch wel een gewaagde onderneming, want zelfs een toch vrij bekende band als Kayak die destijds ook met Bert Heerink optrad, verkocht de theaters niet uit. Is dat geen valkuil?

“Dat is precies de reden waarom we deze tour niet onder onze bandnaam afwerken. Natuurlijk blijft het een risico, maar we werken met een goed team dat zich volledig richt op marketing, PR, social media en kaartverkoop. Dat team zorg naast de bekende reclame en advertenties voor een nauwe samenwerking met het bedrijfsleven en met lokale overheden in de plaatsen waar we spelen. Het is dus meer dan alleen muziek; noem het een totaalbelevenis over Wubbo Ockels en zijn visie op en dromen over een duurzame planeet. Wij geloven in die droom en dat het thema mensen zal aanspreken.”

Hoe is de belangstelling buiten Nederland voor Plastic Soup, 1001Wishes en Rocket? Het zijn toch onderwerpen die grensoverschrijdend zijn.

“Ja, belangstelling is er zeker. We werken nauw samen met Heartselling, onze distributeur. Rocket is te vinden bij alle bekende streamingsites. Ik zelf ben hier niet zo bij betrokken, maar ik weet wel dat vooral Rocket behoorlijk goed loopt.”

Lionsclub Scheveningen, die deel uitmaakt van ’s werelds grootste service-organisatie, heeft jullie voorstelling geadopteerd en als resultaat van hun inspanningen zullen alle Lionsclubs in Nederland ook enthousiast worden gemaakt om jullie voorstelling te bezoeken en de ideeën uit te dragen. Wat verwacht je daarvan? Hebben jullie er ook een aansprekende milieuactie aan gekoppeld?

“Ja, de leden van Lionsclub Scheveningen zijn een hele belangrijke schakel geweest in de totstandkoming van de voorstelling. Enerzijds met het begeleiden en helpen bij diverse subsidieaanvragen, anderzijds bij het regelen en verspreiden van de schoonmaakacties rond de theaters en de lespakketten voor scholen via de ruim vierhonderd Lionsclubs in Nederland, inclusief Lions Duurzaam.”

Op internet las ik dat de inzameling van gelden door stichting Lions en Duurzame Leefomgeving tot nu toe wat tegenvalt. Verder kwam ik ook een minder begripvolle kritiek over Save The Earth tegen van ene Léonie Sanders van Scènes, een blad voor theaterliefhebbers. Zijn jullie hiervan op de hoogte en zo ja, hoe gaan jullie met die kritiek om?

“De inzamelacties en de samenwerking met Lions moet nog worden verbeterd, maar daarvoor is nog tijd. Ook hier geldt weer: niets doen is gemakkelijk, maar om je nek uit te steken moet je lef hebben en dan kun je ook tegenvallers hebben en negatieve kritiek krijgen. Dat is inherent aan het risico dat we met dit breekbare onderwerp hebben genomen en het is tevens het bewijs dat we een professionele status hebben bereikt. Gelukkig staat de genoemde recensie in schril contrast met de vele positieve en hartverwarmende reacties die we hebben ontvangen! Het allermooiste compliment kregen we echter van de familie Ockels, die vooraf niets van de voorstelling heeft meegekregen en zich heeft laten verrassen. Ik vraag me overigens af welke initiatieven Léonie Sanders ontplooit voor het milieu…”

Het project bezien vanuit het perspectief van de band is er een zonder winstoogmerk. Was het niet veel gemakkelijker en verleidelijker geweest om het bij een album te laten? Vanwaar deze prestigieuze onderneming, waarvoor overigens alle hulde en respect?

“Je geeft eigenlijk zelf al het antwoord op je vraag: natuurlijk is het eenvoudiger om alleen een album op te nemen. En dan? Dan speel je twee keer in Cultuurpodium Boerderij in Zoetermeer en nog een keer in ’t Blok in Nieuwerkerk aan den IJssel voor gemiddeld honderd bezoekers. Wij vinden het juist heerlijk om naast ons ‘gewone’ werk bezig te zijn met het combineren van het nuttige voor de maatschappij met het aangename. Jij zit zelf ook bij de Lions? Het is gemakkelijker om na je werk lekker in je tuin te zitten? Toch doe je dat niet, en terecht! Op deze manier staan we in de grote schouwburgen in het land. Welke Nederlandse progband kan dat zeggen? Daarnaast hebben we heel veel plezier samen en zijn we ook nog nuttig bezig. Achter de geraniums zitten kunnen we later nog altijd doen!”

Heeft PBII al plannen voor een volgend project en zo ja, is het al dan niet slagen van deze theatertournee daarop van invloed?

“We willen inderdaad eerst de resultaten van deze tour afwachten voordat we verdere plannen gaan ontwikkelen. Dat doen we in overleg met onze producent en impresario. Het idee is om er een terugkerende voorstelling van te maken, waarbij we de thema’s kunnen aanpassen. Eén ding is zeker: die geraniums bekijken we voorlopig nog mooi van de andere kant!”

Discografie PBII:

Plastic Soup ‎(2010)

1000 Wishes (2013)              

Rocket - The Dreams Of Wubbo Ockels (2017)

Save The Earth (theatertournee, 2018)             

Livealbum:

Rockopera 1000Wishes (2013)