RICHARD WEST, Dead Reckoning

Het achtste studioalbum van de Engelse progmetalband Threshold is een goede aanleiding om de heren uit te nodigen voor een gesprek. De band, die al sinds eind jaren tachtig bestaat, levert keer op keer klasse-albums af ondanks de diverse bezettingswisselingen. Medeoprichter en bassist Jon Jeary besloot in 2002 om de band te verlaten omdat hij het toeren beu was. Hij werd vervangen door Steve Anderson. Alleen gitarist Karl Groom is nog over omdat medeoprichter Nick Midson eind 2006 te kennen gaf er voorlopig een punt achter te zetten. Richard West is er echter al bij vanaf het eerste album, zanger Mac is nu alweer negen jaar Thresholds frontman en drummer Johanne James gaat zijn zevende jaar in. Na het succesvolle album Subsurface (2004) gaat de band na een pauze van drie jaar ongetwijfeld weer op tournee om hun nieuwe album Dead Reckoning te gaan promoten.

Richard, allereerst gefeliciteerd met jullie puike nieuwe album. Is iedereen tevreden?

"Dat kun je wel stellen ja. Het is wat mij betreft het beste wat we tot nu toe opgenomen hebben en met een nieuw contract bij Nuclear Blast voelt het alsof we een tweede leven hebben gekregen. Ik ben enthousiaster dan ooit tevoren!"

Over labels gesproken, waarom zijn jullie bij InsideOut Records weggegaan ten faveure van Nuclear Blast?

"Na Subsurface, ons voorlaatste album, liep het contract bij InsideOut af. Na de Subsurface-tour realiseerden we ons dat Threshold bij InsideOut niet groter zou kunnen worden, omdat in de wijze van samenwerken en de tournees geen uitbreidingsmogelijkheden meer waren. Dat zou echter betekenen dat Threshold nooit een fulltime band zou kunnen worden en eigenlijk wilden we dat wel! Dat idee werkte enorm frustrerend op de band en dus kwamen we tot de conclusie dat alles anders zou moeten, wilden we ooit groter worden dan we nu zijn. Via een vriend, die Nuclear Blast had ingeseind dat we zonder contract zaten, kregen we al heel snel te horen dat ze ons graag wilden hebben. Dat zorgde voor zo’n inspiratie en vernieuwd elan dat we op alle fronten ons beste beentje hebben voorgezet en op alle onderdelen meer moeite deden dan ooit tevoren: een meer professionele aanpak, langer in de studio, tot in de kleinste details uitgewerkte nummers en de voorbereiding van een geweldige tournee. Dat zijn dingen die iedereen enthousiasmeert. Ikzelf voel me weer als herboren en zo jong als een tiener!"

Hoe zijn jullie aan de albumtitel gekomen en wat betekent Dead Reckoning precies?

"Dead Reckoning is een ouderwetse term op het gebied van navigatie. Het is het proces waarmee je berekent waar je zult zijn als je een bepaalde koers en snelheid aanhoudt. Eigenlijk zou het Ded Reckoning moeten zijn, waarbij 'ded' een afkorting is van 'deduced' (herleid, afgeleid). Een beetje saaie titel misschien maar door het woord 'dead' klinkt het in elk geval vrij heftig! De meeste teksten op dit album betreffen levenslessen van een reiziger. Ze hebben als grootste gemene deler het principe van ‘prettige vlucht en veilige landing’. Zo had het album ook eigenlijk moeten heten, maar dat klinkt nergens naar. Ik heb werkelijk uren en uren gezocht in handboeken voor scheep- en luchtvaart naar een pakkende frase totdat ik uiteindelijk deze vond. Het was een zware bevalling!"

En wat is de connectie tussen Dead Reckoning en de zeppelinvloot op de cover?

"We hebben de artiest carte blanche gegeven met alleen maar de albumtitel en wat die betekent als gegeven. Ik geloof dat hij binnen vier dagen zijn ontwerp terugkoppelde. We waren hooglijk verbaasd, want wij zelf vinden dit een schitterend staaltje kunst en misschien heeft hij in zijn onderbewustzijn wel aan Led Zeppelin gedacht omdat dat rijmt op Dead Reckoning, mogelijk vandaar die zeppelins. We zijn overigens in Duitsland op bezoek geweest bij een Zeppelin-museum maar tot onze teleurstelling was er niet één, alleen maar een simulatie die we uiteraard hebben beleefd! De verklaring luidde dat een zeppelin veel te groot zou zijn voor het gebouw."

Wie heeft Davide Nadalin uitgezocht om het artwork te doen?

"Hij heeft mij ooit een digitale folder gestuurd, misschien wel twee jaar geleden, maar we krijgen dergelijke mailtjes bijna wekelijks van allerlei artiesten die claimen geweldig artwork te maken. Deze had ik om de een of andere reden dus bewaard en toen ik de albumtitel had, heb ik die van Nadalin weer opgezocht en was helemaal weg van de cover die hij voor de Italiaanse band Extrema had ontworpen en ik dacht wauw, als we die sfeer ook op ons hoesje kunnen krijgen zouden we daar bijzonder gelukkig mee zijn."

Is het toeval dat de kleuren van Dead Reckoning en Subsurface heel dicht bij elkaar liggen?

"Absoluut toevallig, want we hebben de artiest in het geheel geen richtlijnen meegegeven behalve dan dat we hebben gevraagd om een hoesontwerp te maken dat net zo mooi zou zijn als dat van Extrema! Feitelijk is deze kleurstelling heel goed voor Threshold, want de afgelopen jaren was het steeds bruin wat de klok sloeg!"

Hoe lang hebben jullie over het componeren en het opnemen van Dead Reckoning gedaan?

"Vandaag de dag start het opnemen met componeren, want met name arrangementen en keyboardgeluiden worden al meteen opgeslagen, maar alles bij elkaar denk ik dat het zes maanden in beslag genomen heeft en dat is de langste periode die we ooit voor opnames hebben uitgetrokken. Aan het einde van die zes maanden werd de druk toch opeens groter omdat de platenmaatschappij ons berichtte, dat we er een eind aan moesten breien. Een groot deel van die zes maanden hebben we eigenlijk alleen naar perfectie gestreefd en daar hadden we tot in het oneindige mee kunnen doorgaan. We hadden er zo veel plezier in dat we maar bleven schrijven, dingetjes veranderen en de productie verfijnen. Uiteindelijk werd het dus toch nog angstaanjagend spannend omdat we ineens die deadline moesten halen."

Hoe komen nummers bij Threshold tot stand? Schrijven Karl en jij altijd samen en ging dat eind jaren tachtig hetzelfde als vandaag de dag? Wat is de inbreng van Anderson, James en vooral van Nick Midson geweest?

"Vrijwel uitsluitend Karl en ik, ja, dag in dag uit. De andere bandleden draven op als wij ze vragen. Nick kondigde bij onze laatste festivalshow in het VK al aan dat het mogelijk zijn laatste optreden met Threshold zou zijn. Hij voelde zich niet gelukkig en hij wilde eigenlijk niet meer actief deelnemen. Hij is wel een paar keer in de studio geweest maar hij liep daar met zijn ziel onder de arm. Dit album is dus feitelijk zonder Nick tot stand gekomen. Eind jaren tachtig zat ik nog niet bij de band. De toenmalige bezetting speelde veel in clubs, de bassist zong en men had geen toetsenman. Toen de band in 1992 een platencontract kreeg, werd besloten dat ze wel een toetsenist nodig hadden en ook een echte zanger. Zo ben ik er bij gekomen en tezelfdertijd ook Damian Wilson. Vanaf mijn komst is mijn rol gaandeweg belangrijker geworden. Vroeger werd de muziek vooral geschreven door Karl Groom en Jon Jeary, waarbij de laatste vooral voor de teksten zorgde. Toen Jon wegging ben ik de teksten gaan schrijven, maar omdat ik ook songs aanleverde werden langzamerhand ook mijn stukken gebruikt. Ik geloof één nummer op het tweede album, twee op het derde en later steeds meer en ik ben ook meer met Karl gaan samenwerken. Het heeft eigenlijk best wel een tijd geduurd voordat Threshold en ik elkaar compleet aanvoelden en nu kan ik zeggen dat ik mij één voel met de band! In deze moderne tijd is de computer niet meer weg te denken. Programma’s als Pro Tools zijn als een potlood voor mij. Ik doe er feitelijk alles mee: componeren, arrangeren en de eerste versies opnemen. Vroeger namen we natuurlijk op band op, maar dat is zo veel lastiger en tijdrovender om te bewerken. Stel dat je zou besluiten om twintig seconden uit een nummer te schrappen. Dan is het met bandmateriaal een ramp om het juiste stuk te vinden om te verwijderen, maar met Pro Tools doe je dat in een handomdraai. We kunnen nu veel meer tijd besteden aan het schrijven van songs in plaats van onze tijd te verspillen aan oude technologie."

Hebben de teksten nog een speciale bedoeling?

"Zeker. Op Dead Reckoning is het een verzameling verhaaltjes die levenslessen vertellen van het begin van je leven tot het einde. Valkuilen, dompers, het leren van fouten en uiteindelijk toch weer goed terecht komen. Een wat minder zwaar onderwerp als voorheen. Met Wounded Land over milieu en met Subsurface probeerden we ook een politieke boodschap uit te dragen, iets wat men in de USA in het geheel niet snapte. Dat heb ik met de interviews daar wel ondervonden. Het merendeel van de vragen ging over Amerikaanse politiek in plaats van over ons album en aangezien ik niets van Amerikaanse politiek af weet, had ik geen enkele behoefte om daar op in te gaan."

Temidden van alle stevige nummers staat Pilot In The Sky Of Dreams wat geïsoleerd. Kun je dat toelichten? Bepalen je zelf de volgorde van de nummers op het album?

"Het was al duidelijk welke richting we op wilden, maar op een bepaald moment zat ik achter de piano en ik bleef maar doorgaan tot het nummer bijna tien minuten klokte. Eerst dacht ik dat ik het aan een ander zou moeten geven, maar toen ik het uiteindelijk toch besloot aan Karl te laten horen en was hij meteen enthousiast. Hij vond dat dit nummer juist een uitstekende aanvulling was voor de verschillende stijlen op het album. Toen Nuclear Blast het hoorde werd het nog gekker, want daar zei men onmiddellijk dat dat de single moet worden. Daarvoor is het nummer wel ingekort tot bijna vier minuten! Morgen vliegen we naar Duitsland om de video te schieten, al met al verbazingwekkend want we meenden het meest heavy album tot nog toe te hebben gemaakt en zij kozen de meest lichtvoetige song! De volgorde van de nummers is erg belangrijk en hebben we dat hebben we tot nu toe steeds zelf gekozen ten koste van veel slapeloze nachten. Pilot staat niet voor niets in het midden want het breekt het album op het juiste moment. In Amerika wilden ze trouwens een steviger song, dus daar zal Slipstream als single worden uitgebracht."

Wat vind je zelf het sterkste nummer van Dead Reckoning en kun je uitleggen waarom?

"Kijk, smaken verschillen en mooi is niet altijd krachtig maar wel prachtig! Zonder enige twijfel is de meest spetterende song de openingstrack Slipstream. Net als op onze andere albums is er eigenlijk altijd maar één nummer echt geschikt als opening. Ik vind One Degree Down ook heel mooi en ik speel daarin - vind ik zelf-  de mooiste solo: bijna Floydiaans!"

Op de digipack die wordt uitgebracht naast de jewelcase, staat een bonustrack, een cover van Muse. Voor zover ik mij kan herinneren is het coveren van een andere band nog niet eerder gebeurd. Waarom is de keuze op deze track gevallen?

"Klopt, het is inderdaad onze eerste cover. In de vroege jaren negentig zaten Karl en ik in een band Mercy Train en daarin deden we eens een cover van het nummer Cars van Gary Numan. We waren van plan wat met dat nummer te doen nadat we het grondig hadden verbouwd, maar jammer genoeg was Fear Factory ons voor en die band had er een hit mee, terwijl ze erg weinig aan de song veranderd hadden! Nu met Threshold aarzelden we tussen Supermassive Black Hole van Muse en een song genaamd Hymn van Ultravox uit de jaren tachtig. Omdat Hymn geen echte riffs kent, hebben we toch gekozen voor dat nummer van Muse, die zich in Engeland overigens een nieuwe progressieve band noemen, wat ik nogal vreemd vind. We hebben er wel een haast echt Threshold nummer van gemaakt!"

Sommige bands proberen om elk album anders te klinken, maar jullie hebben toch een eigen geluid weten te creëren waar jullie tot op heden trouw aan zijn gebleven. Is dat geluid een doelbewuste keuze?

"Ik denk van wel. Toen wij begonnen in 1992 met het opnemen van Wounded Land waren er bij mijn weten maar weinig bands die doelbewust een mix probeerden te maken tussen progressieve muziek en heavy metal. Althans in Engeland was het in die tijd een nauwelijks gehoorde muziekstijl en ondanks dat zijn we toch doorgegaan op die ingeslagen weg. En nu, eindelijk, begint deze stijl behoorlijk populair te worden. Ik denk dat het songschrijven wat aangepast is in de loop der tijd en dat ons geluid wat verfijnder is geworden. Karl zou best een discotheeknummer kunnen schrijven, maar dat zou nooit als Threshold klinken. Du moment dat wij voor Threshold schrijven is er als het ware een onzichtbaar sjabloon en klinkt het resultaat altijd als Threshold! Bij de laatste drie albums, Hypothetical, Critical Mass en Subsurface, hadden we een beetje het gevoel dat die albums bij elkaar hoorden en dat deze een grote mate van gelijkenis vertoonden als een soort trilogie. Met het nieuwe label achtten wij de tijd rijp om ons geluid iets aan te passen: nog iets zwaarder, wat donkerder, wat moderner en meer direct. Meer invloeden van muziek waar we tegenwoordig naar luisteren dan van die waarnaar we vroeger plachten te luisteren. Net als veel mensen ervaar ik dat gevoel van nostalgie, dat gevoel dat je als twintiger veel meer betrokken was bij muziek dan je als dertiger bent. Je ontdekte bijvoorbeeld meer nieuwe geluiden, terwijl ik nu eigenlijk liever aan het schrijven ben dan aan het luisteren en eerder een oud album zal opzetten dan een nieuw. Maar recentelijk ben ik toch weer groepen tegengekomen die ik fenomenaal vind, zoals Korn en Soil Work. Die lui hebben het lef om de regels van metal met voeten te treden en iets nieuws uit te proberen. Maar zulke bands zijn moeilijker te vinden want er is zoveel aanbod."

Is er een specifieke taakverdeling binnen de band? Dan bedoel ik promotiewerk, website, managementtaken, productie, enzovoort?

"We doen vrijwel alles zelf en eigenlijk doe ik zo’n beetje alles en de rest ‘rijdt met plezier mee in de touringcar’. Nee, gekheid natuurlijk, want Karl draagt zijn steentje best wel bij en Mac zou waarschijnlijk meer doen ware het niet dat hij in Duitsland woont, dus dat is niet echt handig."

Ik weet dat Karl en Mac ook naast Threshold nog bezigheden in de muziek hebben. Hoe staat het met jou, Johanne en Steve?

Ikzelf werk veel met Karl in de Thin Ice Studio, waar ondermeer bands als Pendragon en Dragonforce worden geproduceerd. Verder ben ik al heel lang bezig met een soort eeuwig project met mijn vrouw, maar dat komt nooit af vrees ik, althans niet voordat ik zestig jaar ben! Ik schrijf ook met een beperkte regelmaat voor andere artiesten en dat houdt me aardig bezig. Ik denk dat Joanne het drukste is van ons allemaal: naast Threshold heeft hij zijn eigen band Kyrb Grinder, waarin hij drumt en zingt, een soort Phil Collins dus. Alleen de muziek van Kyrb Grinder is veel zwaarder, maar hij oogst bijzonder veel goede kritieken. Ook zijn band komt met nieuw plaatwerk en die jongens treden vreselijk veel op. Het plannen van een tour met Threshold zal daardoor dus een hele toer worden! En Steve, voor zover ik weet speelt hij in een Jazzband als hobby en verder zou ik het niet weten."

Threshold staat te boek als progmetalband. Daar vallen ook bands als Dream Theater en Royal Hunt onder. Wat vind je van jouw rol als toetsenist? Kun je je ei voldoende kwijt, ook live?

"Ja absoluut. Ik zie mezelf meer als producer en niet als de man die de al die orgelpartijen, strings, mellotron en veel solo’s moet spelen, dus ik ben heel tevreden. Bij de opnames hebben Karl en ik veel gescheiden opgenomen en de solo’s doen we pas op het laatst, vandaar dat er weinig echte duels zijn tussen toetsen en gitaar. Bij de liveshows doen we dat soms wel, maar in feite is het podium voor de frontman, in ons geval voor Mac: hij moet de show neerzetten en wij zorgen voor de muziek. Als je mij in de spotlights zou zetten zou ik diep ongelukkig worden. Dat gold ook nog meer voor Nick trouwens. Als hij soleerde stapte hij juist vaak naar achteren en zag je alleen zijn haar, maar ja hij heeft ook het meest van ons allemaal."

Gaat Threshold nu een compleet professionele band worden?

"Geen idee, we hebben geen plaat uitgebracht de laatste twee jaar. Ik zou het heel mooi vinden en ik hoop dat dit het beste jaar ooit voor Threshold zal worden. Toch denk ik dat ook al zou dat gebeuren, Karl zijn werk als producer niet zal willen opgeven, want zo hebben we allemaal onze nevenprojecten die we ook vreselijk leuk vinden. We hebben er uiteraard diepgaand over gesproken en de andere jongens zijn zich er wel van bewust dat er iets zou kunnen gaan veranderen maar of ze er nou echt klaar voor zijn? In elk geval hoopt ieder van ons dat Threshold een grotere naam zal worden in de nabije toekomst!"

Voor de op handen zijnde tournee zal Nick Midson worden vervangen door gitarist Peter Morten (Soliloqui). Wat betekent het (voorlopig) vaarwel zeggen van Nick voor Threshold?

"We vinden het vertrek van Nick allemaal best triest, want niet alleen was hij een van de oprichters, hij heeft geweldige riffs geschreven en is gewoon een ontzettend plezierig mens, gemakkelijk in de omgang en niet te vergeten: hij had het meeste haar. Hij kan elk moment weer aanhaken wat ons betreft, want hij is gewoon een goede vriend maar je weet hoe dat gaat: hij denkt dat het gras elders groener is dan bij hemzelf en ergens hopen wij dat hij ons gaat missen en dat hij er achter komt dat zijn vermeende groene gras aan de overkant toch aardig wat meer bruine plekken zal bevatten dan hij denkt. We hopen dat hij terugkomt want wij zijn altijd een vriendenclub geweest. Kijk, als je achttien maanden op tournee gaat en opgesloten zit in een tourbus, dan komen er natuurlijk veel meer spanningen, zeker als alcohol en drugs een rol zou gaan spelen. Wat betreft Peter: hij is gewoon een goeie vent en een prima gitarist en speelt in een band die verwante muziek maakt. Wat er na de tour gebeurt zien we wel."

Behalve enkele festivals in 2005 en 2006 heeft Threshold pas echt in 2004 voor het laatst getoerd. Wat is daar de reden van?

"Aan het einde van die tour raakten we behoorlijk gefrustreerd door de impasse waarin we leken te geraken. Steeds dezelfde soort tournees, dezelfde landen, dezelfde plaatsen, enzovoort. Daarbij kwam dat twee bandleden eigenlijk niet zoveel wilden toeren dus een aanbod om drie maanden met een grote naam mee te reizen konden we nooit aannemen en dat was voor de andere vier natuurlijk weer frustrerend. Ook diverse zaken met betrekking tot de toenmalige platenmaatschappij gaven aanleiding tot fikse frustraties en al waren we de eerste jaren dik tevreden met het label - waarvan Thomas Waber nog steeds een goede vriend is - later raakten we op een dood spoor. Uiteindelijk gingen we ons dus na die geweldige tour stuk voor stuk bezig houden met andere zaken. Zo produceerden Karl en ik Dragonforce in 2005, hetgeen vrij veel tijd kostte. We hielden niet op te bestaan maar we namen een soort onbetaald verlof. Pas toen Nuclear Blast contact met ons opnam zeiden we tegen elkaar, ja natuurlijk moeten we doorgaan!"

Afgezien van een enkel concert in Oost-Europa heeft Threshold tot nu toe uitsluitend in West-Europa gespeeld. Zijn er plannen om in het najaar weer te gaan toeren en ga je dit keer ook buiten Europa spelen?

"In het verleden waren steeds ook interne beperkingen er de reden van dat we niet verder getoerd hebben dan in genoemde landen. Nu, na een bedenktijd van twee jaar waarin we besloten hebben om een nieuwe start te maken en echt alles proberen volgens het boekje te doen, zouden we zeker wel naar landen willen gaan verder van de UK. Deze zomer spelen we bijvoorbeeld in Noorwegen, Slovenië en Griekenland, landen waar we voorheen nooit geweest zijn!"

Er zijn artiesten die liever alleen in hun studio zitten en zelden of nooit live optreden. Threshold is een band die graag wil toeren.

"Absoluut! We hebben ons nu lang genoeg verborgen gehouden, maar het is natuurlijk een feit dat als je veel optreedt, je ook de kans loopt om een keer een show te verknallen en zulke uitschieters weet iedereen zich te herinneren en dat is erg jammer. Zo herinner ik me een show in Tilburg, ik geloof in 1999, waar we de hoofdact waren op naar ik meen het eerste Progpower Festival in Europa en we deden daar een draak van een optreden. Het was de eerste tour met Mac en die had gedurende de dag de nodige versnaperingen - als je begrijpt wat ik bedoel - tot zich genomen en die avond kon hij niets meer. Ik denk dat we mede daarom ook hebben besloten geen lange tournees meer na te streven! Dat neemt niet weg dat als hij in vorm is, hij ook een briljant optreden kan geven en dat is gelukkig meestentijds het geval."

Wat zijn je favoriete nummers op het podium? Hebben jullie wel eens overwogen om oudere nummers, die tenslotte met een andere bezetting zijn opgenomen, te voorzien van een ander arrangement of weer opnieuw te spelen?

"Oei, dat is een lastige vraag! Meestal blijft 75 procent van de setlist min of meer hetzelfde, dus feitelijk vind ik alle andere nummers mijn favorieten. Een nummer als Voyager II, dat we lang niet gespeeld hebben, zou ik heel graag nog eens doen. Phenomenon speelden we slechts gedurende één tournee. Een nummer als Paradox van ons eerste album, hebben we zo’n tien jaar elk optreden gespeeld en daar ben ik gewoon gruwelijk op uitgekeken. Dat nummer zullen we waarschijnlijk nooit meer spelen, want ik denk ook dat het publiek merkt als je een nummer niet meer met overgave speelt. We hebben over andere arrangementen gesproken, maar voorlopig heeft Karl voor wat betreft Paradox nee gezegd en ik ben het met hem eens. We hebben negen nieuwe songs te spelen en we kijken er naar uit om een groot deel ervan live te gaan brengen!"

Discografie:

Wounded Land (1993)
Psychedelicatessen (1994)
Live Delica (1995)
Extinct Instinct (1997)
Clone (1998)
Decadent (1999, fan-cd)
Hypothetical (2001)
Concert In Paris (2001, fan-cd)
Critical Mass (2002)
Wireless (Fan-CD) (2003)
Critical Energy (2004)
Subsurface (2004)
Replica (2004, fan-cd)
Surface To Stage (2006, fan-cd)
Dead Reckoning (2007)