Ian Gillan werd geboren op 19 augustus 1945 te Hounslow. Hij begon zijn muzikale loopbaan op 15-jarige leeftijd met een drumstel, maar switchte in een van zijn eerste echte bands, Garth Rockett & The Moonshiners, naar zang. Hij was toen 17 jaar. Al snel werd hij echter gevraagd om bij de Hi-Tones te zingen die met zijn komst - hij veranderde zijn naam in Jess Thunder - werd omgedoopt tot The Javelins. Het repertoire bestond voornamelijk uit covers van grootheden als Jerry Lee Lewis, Sonny Boy Williamson, Elvis Presley, Howlin' Wolf en Chuck Berry, maar er werd ook eigen materiaal gespeeld. Gillan kreeg hiermee de nodige ervaring en bekendheid die uiteindelijk na het opheffen van The Javelins in 1964 leidde tot zijn toetreding tot de professionele band Episode Six alwaar hij Roger Clover ontmoette, zijn toekomstige vriend voor het leven. In deze band speelden hij met Glover drie jaar. De band trad overal op in de UK, soms ook in Duitsland en zelfs in Beirut. Hun eerste single was de cover Put Yourself In My Place van The Hollies, geproduceerd door Tony Reeves, bekend van Colosseum. Dit nummer werd uitgebracht in januari 1966 met als achterkant het door Glover geschreven That's All I Want. Het contract met Pye Records bleek echter niet prettig, want de heren mochten op hun eigen singles niet eens zelf spelen, maar alleen zingen! Het gemiddelde loon van deze muzikanten was rond de £10,- per week. Als support act voor Dusty Springfield kreeg hij enkele waardevolle tips van cabaretier Jeff Lenner die zijn performance als frontman drastisch en ten goede zouden veranderen. Mick Underwood, die evenals Ritchie Blackmore in The Outlaws speelde, verving John Kerrison bij Episode Six. Aan hem werd gevraagd of hij ook een nog goede zangers wist. Hij noemde de naam van Ian Gillan. Blackmore, Jon Lord en Ian Paice regelden een ontmoeting met Gilan, terwijl het management van Deep Purple en Rod Evans (zang) en Nick Simper (bas) van niets wisten. Ondanks het succes van de eerste drie albums, vooral in de USA met hits als Kentucky Woman en Hush, wilde het drietal de hardere kant op. Het luidde het einde in van Deep Purple Mark I, die in Cardiff op 4 juli 1969 voor het laatst in de originele bezetting speelde. Na enige aarzeling van Glover kreeg Gillan het voor elkaar dat ook hij op het aanbod van voornoemde heren inging en zo ontstond de band die aan de wieg stond van het hardere gedeelte van de progressieve rockmuziek: Deep Purple Mark II. De naam Deep Purple kwam van Ritchie Blackmore's oma die dweepte met de gelijknamige song, oorspronkelijk opgenomen door Bing Crosby, maar in 1963 een internationale hit in de vertolking door Nino Tempo & April Stevens.
Hallo Ian, in de eerste plaats nog gelukgewenst met je 65ste verjaardag. Is dit niet een leeftijd dat je een pensionering overweegt of beleef je nog steeds plezier aan het toeren met de band?
"Dank je wel! Op tournee gaan vind ik nog steeds leuk; het is telkens weer een uitdaging en het is nooit hetzelfde. We leggen de lat nog steeds erg hoog voor onszelf. Zeker als je in prettig gezelschap reist, is met pensioen gaan nog niet aan de orde. Daar kunnen we dus gevoeglijk over ophouden, laat mij maar gewoon doorgaan met mijn werk!"
Als ik jouw levensloop in je autobiografie leest, krijg ik de indruk dat jouw situatie van de laatste jaren de meest stabiele en misschien ook wel meest comfortabele van de afgelopen decennia. Vind je dat ook?
"Als je doelt op Deep Purple dan denk ik dat je gelijk hebt. Er is sprake van een bijzonder stabiele situatie en of dat goed of slecht is, valt te bezien: ik vind het in elk geval goed. Het draagt bij aan een meer volwassen podiumprestatie. Als je jong bent, ben je wat informeler en dat brengt soms het beste in je naar boven, maar het is een traject wat je aflegt. In elk geval heb ik er weer zin in. Ik heb de jongens nu een week of acht niet gezien en dat is gewoon te lang!"
Voor mij persoonlijk was Deep Purple in de vroege jaren zeventig progressief te noemen en niet alleen hard rock. De band verlegde grenzen, jij met je manier van zingen, Blackmore met zijn manier van gitaarspelen en als band met lange instrumentale stukken. Wat is jou mening?
"Iedereen houdt van etiketjes en hokjes en ik denk dat progressieve rock in een aantal opzichten de lading dekt. Wij zelf praten liever over underground, omdat we wars waren van de commerciële kant van de industrie, omdat die je zoveel beperkingen oplegt. Ritchie was sessiegitarist en speelde onder anderen met Gene Vincent. Hij speelde in The Outlaws met onder anderen met Mick Underwood en hij maakte country-achtige muziek. Jon Lord studeerde aan het Royal College of Dramatic Art. Zijn muzikale invloeden waren naast de klassieke meesters artiesten als Graham Bond, Jimmy Smith en Bobby Timmins, die allen Hammondorgel speelden. Dan Ian Paice: na een poging van zijn ouders om hem viool te laten spelen, leerde hij drummen op potten en pannen en probeerde door eindeloos te oefenen jazzlegendes als Gene Krupa en Buddy Rich te evenaren of zelfs te overtreffen. Roger Glover kreeg van huis uit skifflemuziek mee, maar werd later beïnvloed door Tom Jones, The Beatles, Nina Simone, Bob Dylan, The Lovin' Spoonful en The Beach Boys. Als je nagaat hoeveel verschillende invloeden deze bandleden meebrachten: jazz, blues, big band, funk, soul, klassiek, folk en natuurlijk rock-'n- roll, dan is een moeilijk te omschrijven mix niet te vermijden. Vanwege al die verschillende invloeden was onze muziek natuurlijk explosief, grillig en ook experimenteel, iets wat de platenmaatschappij verafschuwde. In Rock (1970), mijn eerste album met Deep Purple, was totaal verschillend van Fireball (1971), waarmee we een heel andere richting insloegen. Ja, eigenlijk denk ik wel dat je ons progressief kunt noemen en dat zijn we eigenlijk nog steeds. We doen ons best en blijven ons meer op de muziek richten dan op de zakelijke kant van de industrie."
Rapture Of The Deep is het laatste album van Deep Purple, zo'n vijf jaar geleden. Zijn er nog plannen voor een nieuw album?
"Nee, momenteel geen plannen. Plannen maken we namelijk nooit, maar we zullen ooit vast wel een nieuw album maken. De laatste vijf jaren waren absoluut verbazingwekkend. De enorme hoeveelheid liveshows die we deden, en het was allemaal zo prettig! Vorig jaar hebben we in 48 landen gespeeld en dit jaar zal dat waarschijnlijk hetzelfde zijn. Werkelijk ongelooflijk hoe snel de tijd dan voorbij vliegt! Op het einde van onze laatste tournee hebben we wel vluchtig gesproken over een nieuw album en het zou me niet verbazen als we in het voorjaar van 2011 weer bij elkaar komen en dan zien we wel, maar zoals gezegd; we hebben geen vastomlijnde plannen."
Vind je dat Deep Purple een substantiële bijdrage aan de rockmuziek heeft geleverd?
"Mm, wauw, daar heb ik eigenlijk nooit zo over nagedacht. Kijk, wij hebben over dit soort zaken natuurlijk een veel subjectiever beeld dan het publiek of jij in dit geval. Ik kan me niet herinneren dat er binnen de band ooit over gesproken is. Als wij mensen zouden hebben 'bekeerd' om fan te worden dan bieden wij hierbij onze verontschuldigingen aan. Als jong broekje begin je aan een reis die muzikale carrière heet en je stelt jezelf steeds andere zaken ten doel: eerst is het om meisjes te imponeren, om met betere apparatuur te kunnen optreden en dan wil je beroemd worden en voordat je het weet zit je er helemaal middenin en je wordt erdoor verzwolgen. Natuurlijk hebben we gaandeweg enorm veel plezier gehad, maar natuurlijk ook minder prettige momenten gekend. We hebben van alles gezien en gedaan tijdens die 'reis', maar om jouw vraag te beantwoorden..? Dat is helaas een van de weinige vragen waar ik nogal moeite mee heb."
Door welke muziek wordt je zelf geraakt?
"Ik woon in een dorpje in het zuiden van Portugal en als ik opsta, de zon schijnt en ik hoef niet te werken dan luister ik het liefste naar flamenco gitaarmuziek. Daar hou ik heel erg van. Verder heb ik vaak de radio aan en luister dan naar jazz of blues, want er zijn hier een paar heel goede radiostations. Ik heb zelf een aardige collectie klassieke muziek en ik luister momenteel veel naar Chopin."
Is de muziekindustrie vanuit jouw perspectief erg veranderd in de laatste veertig jaar?
"Ach, laat de industrie maar aan zakenlui over. Dit soort zaken is alleen van belang als je veel platen moet verkopen en daar zijn we toch al nooit erg goed in geweest. Op technisch gebied zijn er natuurlijk erg veel veranderingen geweest, zoals in 1982 met de komst van de cd en tegenwoordig gaat muziek in nulletjes en eentjes de ether in! Platenmaatschappijen, cd-perserijen, natuurlijk staat die wereld op z'n kop, maar daar heb ik verder niets mee van doen en daar kan ik me eigenlijk ook niet druk om maken."
Je bent je muzikale loopbaan in 1962 begonnen. Heb je de middelbare school kunnen afmaken en waar komt die indrukwekkende kunst om teksten te schrijven vandaan?
"Ja, de middelbare school heb ik doorlopen en ik heb het altijd leuk gevonden om te schrijven. Ik had een zwak voor Engels, wat absoluut mijn favoriete vak was en ik houd ook erg van lezen. Ik zou maar wat graag naar de universiteit gegaan zijn om Engels te studeren, maar de muziek deed zijn intrede in mijn leven en kreeg me vast in zijn greep. In de beginperiode, studerend met mensen als Roger Glover, kreeg ik de basisprincipes door van het tekstschrijven, hoe je een nummer moest opbouwen en dat soort zaken. Als je eenmaal de techniek beheerst, dan pas leer je hoe je jezelf moet uitdrukken en wordt tekstschrijven verheven tot kunst en dan wordt het van een andere orde. Als je schildert bijvoorbeeld, is het niet puur noodzakelijk, maar wel heel handig om te weten hoe je kleuren moet mengen en om de principes van perspectief te beheersen, zodat je diepte in je schilderij kunt aanbrengen. Zo ook met tekstschrijven, waarbij subtiliteit een belangrijke rol speelt; als je het leven omarmt, 's morgens met een goed en blij gevoel opstaat en je kijkt om je heen dan is er een eindeloze reeks onderwerpen waarover je zou kunnen schrijven. Dat kan abstract zijn, over emoties die je beleeft, over gevoelens maar ook over concrete dingen die je onderweg meemaakt. Op een gegeven moment ga je voorbij het stadium van het schrijven over snelle auto's en losbandige vrouwen en laten we wel zijn: als man van middelbare leeftijd behoor je ook eigenlijk over andere dingen te schrijven."
Zijn jouw teksten deels of geheel autobiografisch?
"Mm.., als je jonger bent dan schrijf je over de mooie dingen in het leven. Je bent nog niet zo wereldwijs, ervaren of verfijnd en je bent veel bevattelijker voor emoties en gevoelens dan als je volwassen bent. Als jongeling denk je dat je onsterfelijk bent en dat je alles al weet. Als je ouder wordt dan ga je dat relativeren, maar hoe het ook zij, als je schrijft, dan schrijf je vanuit jezelf en dat is altijd subjectief. Ook al gaat het niet over jou persoonlijk, dan nog is de beleving vanuit je eigen perspectief. Als jij aan de ene kant van een berg staat, zie jij misschien begroeiing, prachtige bomen en struiken, terwijl iemand aan de andere kant van diezelfde berg alleen maar huizen en fabrieken ziet staan. Ik denk dat autobiografisch als omschrijving van mijn teksten een te simplistische omschrijving is, al zitten er wel autobiografische elementen in."
Als je terugkijkt op bijna vijftig jaar muziekwereld wanneer was dan het moment dat je dacht 'dit is geen hobby of jongensdroom meer, dit wordt mijn beroep' ?
"In mijn jeugd groeide ik net als veel leeftijdgenoten op met muziek, want veel andere vormen van entertainment waren er toen niet. Er waren immers nog maar weinig media voorhanden: geen tv, weinig radio, geen internet enz. Ik zat ook in het kerkkoor. In elk huis en in elke kroeg stond een piano en daar kwamen jongeren samen en rond de piano werd er gezongen. Eerst vooral volksliedjes en later ook blues. Toen ik in de zomer van 1965 bij Episode Six terecht kwam, realiseerde ik mij dat het op een broodwinning begon te lijken. Daarvoor waren het vooral frustraties door het gemis aan fatsoenlijke apparatuur, goede boekingagenten, transportmiddelen etcetera."
Je hebt in die 45 jaar zoveel platen opgenomen en zelf teksten geschreven dat je waarschijnlijk een heel boek nodig hebt om al die teksten op te slaan. Kun je je nu al die teksten nog herinneren?
"Nee, dat zijn er echt te veel. We hebben in de band wat ideetjes heen en weer gestuurd voor de komende tournee om weer een stuk of vijf andere songs te spelen. Daarvoor moet ik inderdaad even in mijn archieven grasduinen, maar dan kost het me ook maar een paar minuten om me de complete tekst weer eigen te maken. Ik heb iets van 425 teksten geschreven en dat weet ik alleen, omdat mijn assistent op een goed moment is begonnen al die teksten te verzamelen en ze netjes heeft opgeslagen in een computer: ik had er geen idee van dat het er zoveel zouden zijn!"
En dan heb je nog je boek en je ontelbare anekdotes die te lezen zijn op jouw eigen website! Het is heerlijk om die te lezen, zeker als je uit je humeur bent dan zijn jouw verhaaltjes een uitstekende 'therapie'!
"Dank je wel! Daar zijn ze ook voor bedoeld. Het zijn van die kleine dingen die het leven veraangenamen en meestal zit er een humoristische ondertoon in, want zonder humor zou ik niet willen leven."
In 1982 ontbond je jouw toenmalige band vanwege schade aan je stembanden. Heb je toen echt rust genomen, heb je medicatie gehad of ben je geopereerd, want korte tijd later ben je toegetreden tot Black Sabbath?
"Ik was letterlijk een paar minuten verwijderd van een operatie die achteraf verkeerd zou zijn geweest en mijn carrière definitief zou hebben verwoest. Ergens in mijn achterhoofd hoorde ik een stemmetje dat me zei dat deze doktoren het niet bij het rechte eind hadden. Er was namelijk schade aan mijn stembanden geconstateerd: er zaten knobbeltjes op en ze waren van plan die weg te halen. Uiteindelijk bleek dat men keek naar het aanpakken van de uitingsvorm en niet naar de oorzaak. Ik kwam terecht bij een Duitse specialist in München. Hij keek in mijn keel en zei: "Mijn God, wat zijn jouw amandelen ontstoken!" Ik vroeg hem of die ontstekung mijn zang zou kunnen beïnvloeden en hij antwoordde dat tonsillitis had gezorgd voor verminderde zangprestaties en voor knobbeltjes op mijn stembanden. Hij legde dat als volgt uit: stel dat je timmerman bent en je hebt een verwonding aan je hand, dan ga je de hamer of de zaag verkeerd vasthouden. Het gevolg daarvan is dat je blaren op die hand ontwikkelt en dat is wat deze knobbeltjes op je stembanden zijn: blaren. Je moet je gereedschap goed gebruiken! Dus hij heeft mijn amandelen verwijderd en ik heb sindsdien nooit meer problemen gehad, maar dat was wel een van de aangrijpendste momenten in mijn leven!"
Daarbij kan ik me iets voorstellen! Heb je nooit zangles gehad, nooit een zanginstructeur geraadpleegd of heb je alles alleen gedaan?
"Nee. Mijn 'hulp' bestond uit Elvis Presley, Ella Fitzgerald, Chuck Berry, Little Richard, Dusty Springfield, enzovoort. Als kind begin je met je idolen te imiteren; daar leer je het van. Als je naar een zangleraar luistert, ga je zijn idolen imiteren. Het mag dan technisch wel correct zijn, maar je loopt grote kans om je passie, je vermogen om recht uit het hart zingen kwijt te raken. Ik herinner me een gesprek met Pavarotti hierover. Hij vertelde me dat hij me een stuk of zeven keer Smoke On The Water had horen zingen en dat het elke keer anders was. Hij droomde ervan om zoiets ook te kunnen doen, maar als hij een miezerig detail van een aria zou veranderen dat niet strookte met de klassieke interpretatie, dan zouden ze hem aan de schandpaal nagelen en nooit meer klassiek laten zingen! Het moest en zou nu eenmaal technisch perfect zijn volgens die ene klassieke interpretatie. Mensen zoals ik werken net zozeer met hart en passie als met techniek. Natuurlijk is techniek ook belangrijk. Er was één man die een stem had waarvan ik droomde en dat was Cliff Bennett. Maar het zou tot mijn 45ste duren voordat ik zover was dat ik in de buurt kwam. Ik kon onvoldoende kracht leggen in het middenhoog gedeelte, maar rond die leeftijd was ik kennelijk uitgerijpt en plotseling was dat deel wat ik miste er wel. Grappig hè, dat als je ouder wordt je het één verliest en het ander wint. Je raakt je haren kwijt en je krijgt er een betere stem voor terug!"
Veel van jouw muzikale tijdgenoten zijn overleden of ze hebben zich uit de muziekwereld teruggetrokken. Jij hebt vermoedelijk ook je portie aan seks, drugs en rock 'n- roll en alcohol gehad. Is er bij jou iets van blijvende schade opgetreden?
"Nee, tenminste niet dat ik weet. Om te beginnen, wij waren een drankband; we zopen best veel, maar ik ben nooit aan drugs begonnen. Mijn eerste marihuana gebruikte ik toen ik 38 was! Ik was in het Caribische gebied en ik dacht: ik moet het toch een keer geprobeerd hebben en eigenlijk moet ik toegeven dat het best goed voelde. Maar ik heb nooit veel op gehad met drugs die anders werken dan alcohol. Als je teveel zuipt, word je dronken en val je op je smoel. De volgende ochtend denk je oh shit, ik drink nooit meer. Na een paar dagen ben je dat vergeten en begin je er weer aan en natuurlijk kun je als jonge vent veel meer hebben dan als oudere, maar dat is met veel dingen zo. Ergens betaal je natuurlijk wel de tol, soms zelfs een erg hoge. Ik hou van een sigaretje op z'n tijd, maar ik ben er niet verslaafd aan. Zo mag ik ook graag een glaasje whisky drinken, liefst samen met een sigaret. In mijn jonge jaren was ik een atleet; ik deed aan atletiek, voetbalde, speelde cricket, tennis en ik zwom. Best wel een sportman dus."
En vandaag de dag, een partijtje golf misschien, zoals de heren Rick Wakeman en Alice Cooper?
"Oh man, alsjeblieft niet! Ik haat golf. Ik zou het misschien nog leuk vinden als het anderhalf uur zou duren, net zp lang als een voetbalwedstrijd. Ik speel soms wel eens hoor, want in Portugal is het moeilijk om niet te golfen, omdat er zo'n beetje een golfterrein of elke hoek van de straat te vinden is. Maar het probleem is dat het niet alleen het spelletje is, maar het sociale gebeuren er omheen en dan ben je dus een dag kwijt. Ik kwam een beroemde golfer tegen en ik liet me overhalen om met hem te spelen. Enfin, we ontmoetten elkaar om tien uur 's morgens, speelden onze pot en eindigden in een Indiaas restaurant. Om elf uur 's avonds keek ik op mijn horloge en realiseerde ik me dat we dus al dertien uur bezig waren met'een potje golf. Het enige waarover we hadden gesproken was golf! Dat is geen sport, maar een obsessie."
Deep Purple was altijd berucht om het snoeiharde geluid met zo'n muur van speakers vlak achter de band. Heb je geen gehoorschade opgelopen? Gebruik je wel eens oordopjes of iets dergelijks?
"Nee. Ik denk dat de meeste mensen het erover eens zijn dat dit type geluid niet zo schadelijks is als wordt gesuggereerd. De echte schade komt van koptelefoons; veel jongelui draaien het volume wagenwijd open en dan is er voor de oren geen ontsnappingsmogelijkheid meer. De druk komt rechtstreeks op je trommelvliezen, maar in de openlucht zijn die drukproblemen er niet. Uiteraard hadden de vroegste luidsprekerboxen onvoldoende 'equalizers' en klonken ze veel te schel. Die waren wel degelijk schadelijk, maar sinds een jaar of dertig worden die schadelijke frequenties er uit gefilterd. Ik gebruik nooit in-ears en ik luister ook niet naar MP3'tjes als ik in de stad loop, want ik wil graag horen wat er achter me gebeurt. Ik gebruik op het podium ook geen monitoren, zoals de andere jongens. Die vinden het fijn om de zang ook te horen en uiteraard moet de drummer de hele band horen. Ik daarentegen vind het prettig om mezelf heel rustig te horen en de band juist erg hard."
Heeft de band ooit overwogen om een of meer achtergrondzangers en -zangeressen in te huren om bijvoorbeeld een nummer als Child In Time weer eens live te kunnen brengen?
"Hoe dat zo? Dat nummer heeft me bijna het verkeerde ziekenhuis in geholpen en die songs door een ander te laten zingen is geen optie. En waarom zouden we? Kijk, polsstokhoogspringen doe ik ook niet meer. Als je ouder wordt kun je gewoon sommige dingen niet meer doen die je wel kon toen je jonger was, dus wen er maar aan: Child In Time zul je door Deep Purple gespeeld niet meer live horen."
De laatste decennia heb je heel veel samengewerkt met Steve Morris. Hoe componeer je in de realiteit: sturen jullie files heen en weer of nemen jullie afzonderlijk stukjes op?
"Grappig dat je die naam noemt; hij was hier drie dagen geleden nog! Kijk, als een tournee afgelopen is en ik zit hier, dan begin ik vaak met mensen te bellen of ze tijd hebben, omdat ik mijn eigen studio hier heb kan ik iemand over laten komen om met mij te werken aan allerhande materiaal en dan werk ik een week met de één, dan weer een week met een ander. Zo waren hier recentelijk Michael Jackson (uiteraard een andere dan dé Michael Jackson, MvBF) en diverse andere muzikanten waarmee ik gewoonlijk werk en schrijf. Ook was ikzelf in Engeland kort geleden om met Tony Iommi aan nieuw materiaal te werken."
Dat is goed nieuws! Fijn dat jullie samenwerken. Is dat voor het project WhoCares? Ik heb ook begrepen dat je een nieuw boek aan het schrijven bent?
"Ja, dat klopt. Nicko McBrain (Iron Maiden), Jon Lord, Tony en ik hebben recentelijk het nummer Out Of My Mind opgenomen en vanuit de USA heeft Jason Newstad (ex-Metallica) de baspartij ingestuurd. Inderdaad hoop ik binnenkort mijn volgende boek uit te brengen en zoals altijd, als ik niet op tournee ben, werk ik aan nieuwe muziek."
Noot: met betrekking tot de turbulente verhouding met Ritchie Blackmore schrijft Ian Gillan het volgende: "met Ritchie heb ik naast minder prettige ook heel veel goede momenten beleefd. Ik heb geen hekel aan hem en ik heb zijn podiumpresentatie en vakmanschap altijd bewonderd. Hij is van vitaal belang geweest voor Deep Purple. Groot was zijn verwondering toen Blackmore, vergezeld van een vriendin, eind jaren zeventig op kerstavond opdook met het verzoek of Gillan bij Rainbow wilde komen zingen. Gillan vroeg daarop Ritchie of hij geen zin had om bij zijn band Gillan te komen spelen om Bernie Tormé te vervangen. Blackmore heeft daarop zelfs een enkel concert bij Gillan op het podium gestaan, maar geen van beiden hapte toe en het zou enkele jaren duren voordat de twee elkaar weer zagen.
ENGLISH:
On October 18, 2010 one of my dreams came true: a chat with Ian Gillan, the lead singer of Deep Purple, one of my all time favorite bands. For me Deep Purple has been a source of inspiration for many bands and musicians as well as for a lot of artists in the progressive rock genre. Ian Gillan's vocal chords are one of a kind and all four instrumentalists, especially drummer Ian Paice, guitarist Ritchie Blackmore and keyboardist Jon Lord, have won many polls in the past. In the current line-up, the only remaining founder member is Ian Paice. Ritchie Blackmore left in the mid-nineties and was successfully replaced by guitar virtuoso Steve Morse, while Jon Lord amicably decided to retire in 2002. His position was filled by Don Airey, becoming a Deep Purple-member more and more each year.
Ian Gillan was born in Hounslow (UK) on the August 19, 1945. He started his career at the age of fifteenplaying drums, but switched to being vocalist in his first 'real' band: Garth Rockett & The Moonshiners when he was seventeen years of age. He was asked to join The Hi-Tones and changed his name to Jess Thunder. The band name changed to The Javelins. The repertoire consisted mainly of covers of celebrities like Howlin' Wolf, Chuck Berry, Elvis Presley, Jerry lee Lewis an Sonny Boy Williamson, but the band played also some originals. Gillan got more experienced these days and got himself a name. When The Javelins broke up in 1964, he met Roger Glover, his friend for life, and he joined Episode Six, the band in which Glover already played. They were a professional band, performing live all over the UK, sometimes in Germany and even in Beirut. Their first single was a track already recorded by The Hollies called Put Yourself In My Place, produced by Tony Reeves of Colosseum fame. The track was released in January 1966 and had a flipside composed by Roger Glover: That's All I Want. The contract with Pye Records restricted the band enormously, because they were only allowed to sing! In those days the average wages of musicians were around £ 10 a week. Once Episode Six were support act for Dusty Springfield and Ian Gillan got some valuable tips from comedian Jeff Lenner, improving his performance as a front man. Mick Underwood, who played in The Outlaws just like Ritchie Blackmore, replaced John Kerrison (ex-Javelins) with Episode Six. Some day he was asked if he knew any good singers and he mentioned Ian Gillan. One thing led to another and so, very secretly, without Deep Purple's management, nor Rod Evans (vocals) and Nick Simper (bass) knowing what was going on, Blackmore, Lord and Paice had a meeting with Gillan in the Ivy Lodge Club in Essex. In spite of the success of the first three albums, especially in the USA with hits like Kentucky Woman and Hush, these three wanted to take Deep Purple's music to another level, aiming towards a harder edge. This meeting heralded the end of Deep Purple Mark I, playing live in Cardiff on July 4,1969 for the last time in this original line-up. After a lot of discussion, Gillan managed to get Roger Glover to resign from Episode Six and to join Deep Purple. This line up, Deep Purple Mark II, the most famous of all, was to be one of the most successful hard rock bands in history and songs like Black Night, Child In Time and Smoke On The Water are known all over the world, inspiring thousands of musicians from many different genres. The band got its name by an idea of Ritchie Blackmore since his grandmother used to love the tune Deep Purple, firstly recorded by Bing Crosby in 1939, but an internationally well-known hit in 1963 in the version by April Stevens & Nino Tempo.
Hello Ian, firstly my belated congratulations on your 65th birthday. Do you still want to go on tour or are you considering retirement since you are 65 now?
"I still have fun touring; it's very challenging and it's always something different. I'm travelling in good company, I have good friends and we set high targets! I don't think about retirement so everyone who's planning to ask me: just shut up so we can get on with our jobs!"
I've read your autobiography and it seems your current situation is the most stable and perhaps the most pleasant one you've been in for decades, do you agree?
"If you are referring to Deep Purple it's true. We have a very stable situation there and whether that's good or bad I don't know but I think it's good. It's good for a more mature performance. When you're young you are more volatile and you tend to get the best out of it, but... it's a journey! I really look forward to see the guys again, because I've had eight weeks off and that's too long!"
For me personally Deep Purple in the early seventies was also a progressive rock band and not just hard rock. You were crossing many borders, you for instance vocally, long tracks, instrumental stuff. What's your opinion?
"Well the characteristics of the band were always hard to describe. Everyone like labels, but we never really described ourselves. I suppose progressive is okay, but I've always thought the most accurate description is underground, because we've always shied away from the commercial side. We're not very keen on that because of the restrictions it places. And then you have these expectations while we prefer to set our own standards. Ritchie was a session guitarist and played with among others Gene Vincent. He played in The Outlaws with Mick Underwood and he also palyed a kind of country music. Jon Lord studied at the Royal College of Dramatic Art. His musical influences were the great classical composers and contempory artists like Graham Bond, Jimmy Smith and Bobby Timmins. They all played the Hammond organ. Then Ian Paice: after an attempt by his parents to get him to study the violin, he learned to drum on post and pans and, practising endlessly, tried to copy legends of jazz like Gene Krupa, Buddy Rich and he even tried to be better than they were! Roger Glover grew up with skiffle music but later he was influenced by artists like Tom Jones, The Beatles, Nina Simone, Bob Dylan, The Lovin' Spoonful and The Beach Boys. The different background from which we all came, set the tone for Deep Purple in the early days with everything from jazz, blues, funk, orchestral, folk, soul, big band and swing and of course rock-'n-roll. All those elements in the influences that each individual brought into the band, so naturally enough it's going to be quite explosive and I think experimental too. That's why Deep Purple In Rock (1970), the first album I recorded with them is totally different from the second one Fireball (1971). It's a total change of direction, which people in the music business hated! So yes, I guess you could call that progressive and I think it still is. We still focus on the music and tend not to understand the expectations of the business side of it. We just do our best!"
Will there be another album by Deep Purple since Rapture is already five years ago? Any plans at the moment?
"Mmm, no, no plans, we never make plans, but we will be recording again at some point. I think what happened is, the last five years have been absolutely amazing: the amount of live work we have been doing, it has been such a joy. Non stop! We played in 48 countries last year (2009) and it's pretty much the same this year (2010). It's incredible and the time just flies away. There have been conversations towards the end of the last tour over the last months: "Wow, it's been five years, let's make a meeting next year." So I wouldn't be surprised as sometime during the spring of 2011 we get together and then we'll see what happens."
Do you ever think about the contribution by yourself and Deep Purple to the whole music scene?
"Wow... no, not really! I haven't thought about that. Obviously we look at these things far more subjectively than you would for example, so we never analyze these things; I've never heard it discussed in the band ever. If we managed to turn on so many people we can only apologize. You know you set of on this journey when you are a kid, you get locked and then you focus on one thing and then another and you dream of being able to work with some real equipment and all those fantastic ambitions when you're a kid. Then gradually it creeps up and suddenly you're in the middle of it and you're too busy enjoying to consider what you're contributing. I can answer most questions but this is one I find hard to answer: we just don't think of it!"
Is there any kind of music that turns you on?
"Well sure! You know, I live in a small village in the south of Portugal. When I'm working off duty, I've got a studio here, and when the sun is shining in the morning I usually listen to flamenco guitar music. I love that. Jazz, blues, I've got the radio on quite a bit and there's some good reggae stations here. I've got a good collection of classical music, I'm listening to a lot of Chopin's music at the moment, so yeah all kinds of stuff can get me turned on!"
What do you consider the biggest change in the music business in the last forty years? Is there something you worry about?
"We don't worry about the business side of it, I suppose it matters if you sell a whole lot of records, but we were never good at that and it's beyond our control. Leave that to the business people! Technically of course everything has changed in 1982 as CD's came out and you can see the balance, the difference and input on the product that comes out, the medium on which the music is sold: it used to be vinyl, then the CD came and now it's all digital dots, ones and zeroes in the ether! Yes it's changed but record companies, music industries, manufacturers of CD's have nothing to do with me!"
Ian, you started your musical career in 1961 when you were sixteen years old. I was wondering if you ever finished secondary school, because I would like to know where that incredible ability to write all those lyrics comes from?
"Yes, I've finished school and I've always liked writing and I enjoyed English; it was my favorite subject and I enjoy reading and studying. I would have loved to have gone to university but music came in and took over my life. I learnt a lot in the early days about the mechanics, about the craft of writing when I was studying with Roger Glover and other people. I learnt about construction and music and lyrics and I began to understand what it was all about and then of course once you master the craft, you begin to learn to express yourself with the art and that's a different story. If you are a painter it's not essential, but it surely helps if you know to mix your colours and to learn about the principles of perspective and things like that. I think with writing too, there's a lot of subtlety involved and if you embrace live, if you really enjoy waking up in the morning, you can look around and you find an endless number of topics to write about, whether they'd be abstract, feelings or emotions, responses and that sort of thing to road songs. Anyway, you certainly get out of the phase of writing about fast cars and loose women after a few years. It's a bit embarrassing because suddenly you're middle-aged and you really should be writing about something else!"
Many lyrics are somewhat biographical, aren’t they?
"If you want to write in simple terms and when you are young, you write about things that were our life. Because you're young, you're not very sophisticated, nor very experienced, you're not tremendously articulate, you're much more sensitive. Your feelings as an individual, if you're blossoming into adulthood, are very important. The individual, as a youngster, is vital important. You think you're immortal and you believe you know everything. As time goes on, you learn and know better. But I think the same thing applies: you're writing from your perspective and if it's biographical, of course it's about you, it's subjective isn't it? Even if it's not about you it's got that subjective perspective; I mean, if you're writing about a mountain and you see something growing on it, somebody on the other side of that mountain may only see factories and houses and building while you see green trees, pine trees, eagles, that sort of thing. You're talking about the same lump of land but it depends where you're standing. I think that if you say biographical it's probably too simplistic a word."
Looking back to almost fifty years in the business, was there a moment in time you can say: at this point it wasn’t a hobby anymore or a boy’s dream but you were fully aware that making music was to be your profession?
xxxxxWell yes, that was very early on. I had no idea -of course you don't as a child- how much my life was filled with music: my grandfather, my uncle.... I was a boy soprano in the Church Choir. Just one of those things... so music was very important and there was little in the way of media: you had to make your own entertainment. every house had a piano, every pub had a piano so everyone used to gather round and would sing folk songs and a bit later on also blues. I think I really started thinking about professionalism when I joined Episode Six in 1965. Up until then I realized the frustrations of not having the right equipment, not having the right transport, not having the right agent, not having all those things you dream of when you're a semi-professional but you don't understand what you're missing because you've never had it. To answer your question, I think it was in the summer of '65 when I felt like a professional for the first time.
We're talking about 45 years here, a lot of people don't even get that old!
"Well, in the great scheme of things it's next to nothing really...isn't it?"
I guess you're quite right! You have made so many records and written so many songs, you’d need three books! Can you remember all those lyrics?
"Oh no, I have to refresh myself. We've just been exchanging e-mails between the guys in the band about doing some different songs and include them in the act, because there are shows coming up. There's about five or six ideas we're going to try out this time. And yes, I have to dig them out and revive them and of course it only takes a few minutes to rehearse them, but I couldn't remember them straight off. I've written lyrics for about 425 songs and I know this because my assistant has been making a record of everything. The information was everywhere, all over the place so I said can you get all the titles and put them in a computer, open a document, open a folder and let's try to get things organized. I had no idea!"
That's an impressive amount of lyrics, and then also all the anecdotes on your website, they're quite funny I might add, they cheer me up when I'm down!
"That's a nice thing to say! Yeah, they're meant to be, it's how I look at life, from the bright side!"
In 1982 you disbanded your band because of damage to your vocal chords. Did you have any surgical treatments or just medication and rest, because pretty soon after that you joined Black Sabbath?
"I was just minutes away from surgery; the wrong surgery that would have ruined my career. I had something in the back of my mind: these doctors are wrong, they are wrong! There was damage: I had nodules on my vocal chords and they were going to operate on those, but it turned out they were just looking at the symptoms, not the cause! There was another doctor, a German professor in Munich who said'oh my God, we'll have to take out your tonsils' and I said 'Will that help? Will that affect my voice?' and he replied 'oh yes, absolutely, it can only make it better! I asked him 'why the tonsils, because everybody is talking about the nodules on my vocal chords' and he said 'Yes, but your tonsils are infected' and I said 'well, I've always had trouble with tonsilliti' and he explained that this was the reason I wasn't singing properly and I had the nodules on my vocal chords: imagine you had some damage on your hand and you are a carpenter holding the hammer or the saw the wrong way, you'd have blisters on your hand. That's what those nodules are. They are blisters so what we have to do is have you use the tool correctly. So he took the tonsils out and I've never had a problem ever since. That was really one of the scariest moments in my life!"
Have you ever considered using or touring with a background vocalist?
"What for?"
Did you ever have a vocal coach or any lessons during your career or did you do it all by yourself?
"No, I did it all by myself... well, I've had help from Elvis Presley, Ella Fitzgerald, Chuck Berry, Little Richard, Dusty Springfield, etcetera. Because when you're a kid, you copy your idols, that's how we learn. If you listen to a coach, you're copying someone else's idols, so you may have it technically correct but you may not have the passion on the direct influence that goes into your heart. This is very important. I remember talking to Pavarotti about this and he said: 'I've heard you sing Smoke On The Water for about six or seven times and every time it's different! I dream of doing that: if I was to change a famous aria by one tiny, tiny atomic amount from the classical interpretation they would crucify me and I would never be able to sing opera again because it has to be technically perfect in the old fashioned sense.' We work with our hearts and our passion as much as with our technique."
Does this mean you that you think technique is not that important?
"Of course it's very important but it's something I developed and copied from my heroes when I was a kid. There was one guy, Cliff Bennett, who had the voice that I dreamed of but I never had it until I was 45 years old! It took all those years to get this quality into my voice, which I didn't have as a young guy. It was not powerful enough in that part of the range, the part that I call the high-mid part. It was always a bit thin there and I didn't like the sound of it, until all of a sudden - I matured I guess- the voice got that quality. I was very happy, but I had been trying for years to do that. It's funny, isn't it? Because when you get older you lose some things and you get others: you lose your hair and gain your voice."
Many of your contemporary fellow musicians either quit or deceased. You‘ve had your fair share of sex, drugs and foremost alcohol: any permanent damage?
"No, I don't think so. We were primarily a drinking band, we didn't do drugs at all. I didn't smoke my first splif until I was 38 years old, that was my first taste of marihuana! I was in the Caribbean and I thought 'oh yeah I gotta try this!' It was pretty good actually. Problems of the long term effects on the body are difficult to foresee. You see, when you're drunk you fall over and you wake up the next morning and you think I'm never going to drink again, ever. Then you'll leave it for a few days until you think you can handle it again. Of course when you're a kid you can handle a lot more than when you're older, but that's with everything! And you certainly pay for it, you pay for it big time. I like to smoke a cigarette but I'm not a slave to the habit. I never dream of having a cigarette unless I have a glass of whisky. They go together. You know I was an athlete when I was a kid. I was a javelin thrower, a pole-vaulter, I used to play football, cricket and tennis, swimming and all that. I enjoyed life, the physical aspects of life. Plenty of sex, rock 'n' roll and alcohol!"
You're pretty open hearted about these last things in your autobiography! So now you settle for a game of golf?
"Golf? Man, I can't stand the game! I wouldn't mind if it would an hour and a half like a football match or so. I do play occasionally, being in Portugal it's hard to escape because there's a golf course on every street corner. So I went out with a very, very famous golfer and we were in a restaurant and he asked me to come out the next day to play with him. I finally agreed and I said to him I'd cancel all appointments I had and he looked puzzled and I explained: golf takes the whole day because it's not just the game, it's the social thing too. So I said okay, we'll meet at ten o'clock down at the village. The next day we met at ten o'clock and went to the golf-course. We played, we sat we drank and ended up in this Indian restaurant and at 11 PM I said to him: this is what I was talking about: we settled for a game of golf and here we are: we started at 10 AM and now it's 11 PM, so this game lasted for over twelve hours! And you know, all he had been talking about was golf: it's not a game, it's an obsession!"
Deep Purple were renowned to play very loud with all those huge speakers right behind you? Didn't you get any ear damage?
"No, I think most of us agree that it's very rare to get ear damage from that source. The real damage comes from wearing headphones! People are used to crank up their headphones so loud and there's no escape and the pressures are going straight into the ear drums. In the open air it's different and most of us are fine. I think there were horrible phones in the old days, the speakers were harsh and there was very little of the equalization. Now, for the last thirty years at least we've been able to get rid of those damaging frequencies: the brittle tones that shrink into your head, they don't happen anymore."
You're not using in-ears are you?
"No, and I don't use in-ears and I don't listen to MP3's when I'm walking through the city either, because I like to know what coming up behind me and I don't like my life to be controlled by an engineer. Apart from that, I've never used monitors anyway. The only monitors on stage are for the other guys, I would prefer to have them of. I prefer to hear the band very loud and myself very, very quiet, because that's the way to project your voice properly through the volume. We only use side fills because the members of the band want to hear some voice."
Well, I guess for the fans to be able to hear songs like Child in Time again?
"Why? Then there would be someone else singing it! No, you won't hear that song again, get used to it. Listen, lots of people change when they get older and that song used to put me in the hospital when I was a kid and I used to do pole-vault when I was a kid and I can't do those things anymore so it's not going to happen. To hire another singer to do it for me is not an option!"
Beside Deep Purple you have produced numerous albums, most of the songs were co-written with other musicians in the last decades with Steve Morris for instance. How does it work in reality? Do you play your guitar and record it or are you using only vocal melodies or computer software?
"Every way is helpful, I mean Steve just left my place. He was here three days ago. That's why I have a studio here. People come to visit and whenever I have some time off the road, I make a lot of phone calls and ask people to drop everything and to come over for a week and work on some material. So we had Steve Morris, Michael Jackson (obviously another Michael Jackson, MvBF) and several other musicians I regularly write with and work with. When I'm finished on the road, I come here, unpack my things and start working in the studio and people start to turn up and I spend one week with one guy, and then a week with another guy. I've just been to England to work with Tony Iommi (Black Sabbath) to work on some new material."
That's great news! I'm glad to hear the two of you are still working together. Is this for the project WhoCares? I understand you're busy with your second book as well?
"Yes, that's correct. We - Nicko McBrain (Iron Maiden), Jon Lord, Tony Iommi and yours truly have recently recorded Out Of My Mind and residing in the USA, Jason Newstad (ex-Metallica) has sent in his bass-files. Indeed I hope to have my next book to be published soon and as always, when I'm not touring, I'm working on new material!"
At this point Ian makes clear that I used up my time and since I was promised a quarter of an hour and granted over half an hour, I consider myself a lucky dog! Let's hope Deep Purple is going to be around for a few more years because their performance in Germany in November 2010 was outstanding. In his autobiography, I found some interesting pages about the relationship between Ian and Ritchie Blackmore. Ian says he'd been through a lot of miserable times with Ritchie, but there were a lot of highlights too and that he'd always admired his stage performance and craftsmanship. I don't even dislike him. He has been of vital importance to Deep Purple.
To conclude a pretty strange story also taken from Ian's autobiography:
At the end of the seventies, Ritchie, wearing his silly hat and accompanied by a girlfriend came to visit Gillan on Christmas eve to ask him if he wanted to fulfill the position of lead singer in Rainbow. Gillan, utterly surprised, in return asked Ritchie if he would like to be the lead guitar player in his own band, Gillan, instead to replace Bernie Tormé. Blackmore indeed played a few concerts with the Gillan band, but neither of the two wanted to play in the other's band so it would take quite a few years before the two met each other again.
Discografie The Javelins:
Sole Agency and Representation (1994)
Discografie Episode Six: (Compilation albums of songs recorded between 1965 and 1969)
Put Yourself In My Place (1987)
BBC Radio 1 Live 1998/1969 (1997)
The Complete Episode Six (1991)
Cornflakes and Crazyfoam (2002)
Love, Hate, Revenge (2005)
Discografie Deep Purple:
Deep Purple in Rock (1970)
Fireball (1971)
Machine Head (1972)
Who Do We Think We Are (1973)
Perfect Strangers (1984)
The House of Blue Light (1987)
The Battle Rages On (1993)
Purpendicular (1996)
Abandon (1998)
Bananas (2003)
Rapture of the Deep (2005)
Live albums:
Concerto for Group and Orchestra (1969)
Made in Japan (1972)
Deep Purple in Concert (1980) (Live 1970 & 1972)
Scandinavian Nights (1988) (Live 1970)
Nobody's Perfect (1988)
In the Absence of Pink (1991) (Live 1985)
Gemini Suite Live (1993) (Live 1970)
Live in Japan (1993) (Live 1972)
Come Hell or High Water (1994)
Live at the Olympia '96 (1997)
Total Abandon: Live in Australia (1999)
The Soundboard Series (2001)
Live at the Royal Albert Hall (2000)
Live at the Rotterdam Ahoy (2001)
Live in Europe 1993 (2006)
Live at Montreux 1996 (2006) (Live 1996 & 2000)
They All Came Down To Montreux (2007)
Discografie Ian Gillan Band (1975-78) and Gillan (1978-82)
Child in Time (1976)
Clear Air Turbulence (1977)
Scarabus (1977)
Live at the Budokan (1977, EUR: 1983)
Gillan (aka The Japanese Album) (1978)
Mr. Universe (UK) (1979)
Glory Road (UK) (1980)
Future Shock (UK) (1980)
Double Trouble (live (UK) (1981)
Magic (UK) (1982)
Discografie met Black Sabbath
Born Again (1983)
Discografie solo:
What I Did On My Vacation (1986, compilation)
Accidentally on Purpose (1988, with Roger Glover)
Chris Tetley Presents: Garth Rockett & The Moonshiners (1989/2000)
Garth Rockett & The Moonshiners Live at the Ritz (1990, VHS)
Naked Thunder (1990, US: 1997)
Toolbox (1991, US: 1997)
Cherkazoo and Other Stories ('73/'75 solo sessions) (1992)
Dreamcatcher (1997, US: 1998)
Gillan's Inn (2006, Deluxe Tour Ed.: 2007)
Live in Anaheim 2006 (2008, CD/DVD)
One Eye to Morocco (2009)