GERBEN KLAZINGA, GIJS KOOPMAN, MARK VERMEULE & PIETER VAN HOORN, Rising Signs Of The Shadows

Met drie studioalbums die alle drie het predicaat 'vette krent' kregen in iO Pages, mag Knight Area toch zeker een van de vaandeldragers van de traditionele symfonische rockmuziek in Nederland worden genoemd. Knight Area was aanvankelijk een project van toetsenist, componist en producer Gerben Klazinga, maar langzamerhand is het veel meer een band geworden, waarbij de bandleden daadwerkelijk hun eigen invloed kunnen doen gelden. De mannen zijn momenteel bezig met het maken van opnames voor hun vierde album, toen schijnbaar uit het niets opeens een liveoptreden als dubbelalbum werd uitgebracht. De afspraak om eens in de nieuwe studio in Boskoop te komen kijken stond al, maar met dit gegeven was een toelichting nog meer op zijn plaats. Met uitzondering van zanger en toetsenist Mark Smit was de hele band aanwezig op zaterdag 20 november 2010 en heeft uw correspondent met eigen ogen kunnen zien hoe opnames, arrangementen en computertechnologie naadloos op elkaar aansloten. Zowel Gijs Koopman - op zijn machtige Rickenbackerbas - als Pieter op zijn zorgvuldig opgestelde drumstel speelden een nieuw nummer in, terwijl Mark Vermeule de kritische luisteraar bleek te zijn die her en der subtiele aanpassingen voorstelde. Dit alles onder toeziend oog van Gerben Klazinga, de man achter de composities en de knoppen.
 
Wanneer is het besluit gevallen om het dubbele livealbum Rising Signs Of The Shadows uit te brengen?

Gerben: "Ongeveer een maand geleden hebben we knoop definitief doorgehakt. In eerste instantie wilden we graag een dvd uitbrengen. In overleg met John Vis, onze vaste filmer, hebben we echter besloten om zijn opnames van Het Kasteel in Alphen a/d Rijn niet te gebruiken, omdat de zaal toch net iets te klein is om eens even flink uit te pakken. De geluidskwaliteit van de opnames was echter van dien aard dat Gijs en ik vonden dat er iets mee gedaan moest worden. De conclusie was dat de dvd in HD-kwaliteit nog gaat komen en dat we, net als veel symfobands vóór ons, eerst een dubbel livealbum willen uitbrengen. We hopen tijdens onze komende tournee in 2011 de gelegenheid te krijgen om in een ruimere ambiance opnames te maken voor de dvd die dan naar verwachtingen eind 2011 moet worden uitgebracht. Op dit moment weten we nog niet waar we die dvd willen opnemen maar bijvoorbeeld in een land als Canada, is zeker niet uitgesloten."

De opnames zijn gemaakt tijdens de toer in 2009, maar als ik het wel heb is het eigenlijk maar van één concert?

Gerben: "Klopt. Er was wat verwarring die mede veroorzaakt werd doordat deze informatie eerst wel, toen weer niet en vervolgens weer wel op onze site beschikbaar was. Althans, onze nieuwe website komt op 23 november 'on air' en daar staat ook te lezen dat het concert in Alphen a/d Rijn op 26 september 2009 de basis is geweest voor dit livealbum. Daarvoor hebben we alleen in Nijmegen gespeeld."

Op de eerste cd zijn geen aankondigingen te horen, maar op de tweede wel. Hebben jullie nog overwogen om daar iets aan te veranderen?

Gijs Koopman: Nee, eigenlijk niet. Cd 1 is een integrale uitvoering van Realm Of Shadows."

Gerben: "De band komt op en begint te spelen en voor het eerst brachten we die avond onze nieuwe cd als één lang nummer, vandaar het ontbreken van aankondigingen. Dat was overigens best even spannend, want de aanwezigen kenden dus nog geen noot van die muziek en dat kan ook verkeerd uitpakken maar gelukkig was dat allerminst het geval."

Gijs: "Voor wat betreft de overige aankondigingen vinden wij dat we ons niet hoeven te schamen dat we Nederlanders zijn. Als je een livealbum van een Franse Of Italiaanse band hoort dan gaan de aankondigingen ook in de landstaal."

Hebben jullie zelf bij het terugluisteren verschil ontdekt in de nummers die jullie voorheen met een zevenmansformatie speelden?

Pieter van Hoorn: "Eh...ja, er is zeker verschil... al wil ik daar geen waardeoordeel aan verbinden. Qua toetsen sowieso niet omdat Mark Smit de partijen van Joop Klazinga heeft overgenomen en hij heeft op zijn keytar ook een groot deel van de gitaarpartijen overgenomen die vroeger door Rinie Huigen werden gespeeld."

Gijs: "Het geluid is veel transparanter geworden. Op het podium hebben we minder ruimte nodig en daarbuiten is overleg tussen vijf mensen nu eenmaal gemakkelijker dan tussen zeven."

In oktober 2010 het besluit om een liveplaat uit te brengen en nu alweer bijzonder serieus bezig met opnames voor het volgende album. Wanneer wordt dat album geacht uit te komen?

Gerben: "Echte deadlines hebben we niet maar we mikken wel op najaar 2011 en als de planning goed verloopt, zullen we dan ook direct op tournee gaan om dat album te promoten."

Pieter: "Daarvoor verwachten we echter wel te spelen op een enkel festival, zoals in mei in Frankrijk en tijdens de tournee zullen we zeer waarschijnlijk Nederland, Duitsland, Frankrijk en Engeland aandoen. We hebben tot nu steevast gemerkt dat onze platen beter verkopen op de ocaties waar we gespeeld hebben dus live optreden heeft ook in die zin een toegevoegde waarde. Zeker als er tegen die tijd een nieuw album uit is, moet je daar iets mee doen. Zo'n album belandt niet vanzelf bij mensen thuis in de cd-speler, daar moet je als band wel wat voor doen!"

Jullie hebben in de afgelopen nazomer ook nog een leuk uitstapje naar Scandinavië gemaakt?

Gerben: "Je bedoelt het Slotsskogenfestival op 21 augustus in Göteborg? Ach man, dat was geweldig! Daar hebben we het meest enthousiaste publiek ooit gehad! Allemaal echte muziekliefhebbers, een waar genot om voor te spelen. Een goed georganiseerd gratis festival, maar wel zo'n 1300 mensen en dat is natuurlijk niet gering."

Pieter: "Volgens mij moet zoiets in Nederland ook best kunnen. De juiste bands met de juiste connecties en je hebt zo'n festival zo in elkaar getimmerd. Als band verdien je er nagenoeg niets aan, omdat in principe alleen de onkosten worden vergoed. De verkoop van cd's en dergelijke zorgt voor een extraatje, maar we spelen daar eigenlijk uitsluitend voor de promotie en dat kan natuurlijk in andere landen ook. Anderzijds kan het natuurlijk ook niet zo zijn dat als men wel stevige toegangsprijzen zou vragen dat dan alle revenuen naar de organisatie zouden moeten gaan. Dan zouden de optredende bands daar mijns inziens ook best van mogen mee profiteren."

Gerben: "Livemuziek zal altijd blijven bestaan. De cd mag misschien dan wel verdwijnen, maar van de dvd verwacht ik dat voorlopig nog niet."

Pieter: "Als ik naar een dvd kijk, doe ik dat doorgaans met de intentie om bepaalde stukken opnieuw te bekijken, zodat ik kan zien hoe een drummer die ik goed vind bepaalde dingen doet. Voor de beleving kan een dvd nooit tippen aan een liveshow waar je zelf bij bent. Op Nearfest zagen wij het Japanse Kenso, een fenomenaal concert! Dan kan ik me voorstellen dat je een dvd koopt, want die band speelt niet vaak in onze omgeving, al is het aanbod hier absoluut niet slecht te noemen. Overigens is het een hele klus hoor om overzee op te treden. Als je kijkt naar Amerika met die nieuwe regelgeving dan vergt dat echt een zorgvuldige planning en er hangt ook een onaangenaam kostenplaatje aan. Ter bescherming van hun eigen artiesten moet je als artiest van buiten de USA extra gaan betalen om aldaar iets te mogen doen, tenzij je kunt aantonen dat je iets doet wat daar niet gebeurt. Als je bijvoorbeeld een Nederlandse klompendans gaat uitvoeren dan kost het niets extra's, maar voor ons vragen ze geloof ik iets van 1000 dollar per persoon en dat drukt natuurlijk zwaar op een budget van een festivalorganisatie."

Over Japan gesproken: bestaan er plannen om die kant op te gaan of misschien naar Zuid-Amerika?

Pieter: "We krijgen wel geregeld reacties uit Japan, maar tot dusver niet in die mate dat een reis daarheen verantwoord zou zijn. Zuid-Amerika idem, maar dat zie ik nog wel een keer gebeuren in de toekomst."

Ik heb net kunnen zien hoe Pieter bezig was om een nummer van de nieuwe cd in te drummen met Gerben achter de knoppen en Mark als kritische luisteraar. Hoeveel demo's zijn er nu voor handen?

Gerben: "Momenteel heb ik zes demo's klaar en ik verwacht dat we er in totaal acht nodig zullen hebben. Bij het vorige album heb ik het laatste nummer geschreven toen de plaat al bijna klaar was, dus ik verwacht dat die laatste twee tracks tijdens het opnameproces zullen worden geschreven."

Is de werkwijze nu weer verder bijgesteld ten opzichte van Realm Of Shadows?

Gerben: "Nou, het is nog steeds wel zo dat de meeste ideeën van mij komen. Ik lever ook nog steeds kant en klare demo's af, maar wat je nu ziet is dat er in de oefenruimte veel meer interactie is door te spelen en erover te praten. Sommige stukken worden daardoor compleet anders al blijven vaak de grote lijnen wel herkenbaar."

Pieter: "Dat willen we natuurlijk ook, want dat is tenslotte ons handelsmerk en daar hebben we bovendien ook duidelijke afspraken over gemaakt."

Gerben: "Ten tijde van Under A New Sign was het echt nog zo dat als ik een demo afleverde dan was dat ook wat er gespeeld moest worden en dat is nu totaal anders. Voor de arrangementen zijn er veel meer vrijheden ingeslopen en ik vind het juist ook leuk dat bandleden hun eigen invulling geven aan mijn song."

Dat nummer dat je net speelde Pieter, hoeveel tijd kost je dat om voor jezelf een idee te hebben van 'zo wil ik het gaan spelen'?

Pieter: "Dat hangt ook ook een beetje af van de tijd die ik heb. We hebben allemaal een baan en een gezin en dat betekent een beperking. Ik ben van de zomer naar een workshop geweest van drummer Gavin Harrison (Porcupine Tree). Die vertelde dat hij soms acht uur per dag bezig is om te bekijken welk ritme hij onder een compositie moet leggen; dat is een luxe die wij ons niet kunnen veroorloven. Als ik een maand lang vijf avonden per week iets aan muziek kan doen, dan staat zo'n nummer, maar is het door omstandigheden slechts twee avonden per week is, dan kost het meer tijd en vandaar ook dat het opnameproces vaak lang duurt bij ons. Omdat wij geen van allen twee maanden fulltime met een nieuw album aan de slag kunnen, moeten we onze vrije tijd - uitgesmeerd over een langere periode - gebruiken waardoor het bij ons misschien wel een jaar kost."

Wat ik nu heb gezien, is dat Mark jou aanwijzingen geeft hoe een break anders zou kunnen en dat er dus daadwerkelijk wordt gearrangeerd tijdens de opnames?

Pieter: "Dat klopt. Anders dan in het verleden dus! Ook bij dit album zouden we graag weer een stap hoger willen zetten en waar in het verleden alles min of meer klaar was als we met de opnames begonnen, willen we nu in een vroeger stadium de ruimte voor arrangeren geven, anders loop je toch het gevaar dat je een soort eenheidsworst gaat krijgen. Vroeger namen we om de beurt op en nu zijn er meestal meer bandleden bij aanwezig."

Gerben: "Het is zelfs de eerste keer vandaag dat we het zo doen met Mark, Gijs en Pieter in de studio. Normaal gesproken was Mark Smit er ook bij geweest, maar hij had andere verplichtingen."

Mark: "Het arrangeren is op zich erg leuk, maar het kost wel meer tijd en hoewel we geen beperkingen hebben in de zin dat een nummer per se vandaag af moet zijn, is het natuurlijk wel zo dat als we in het najaar die plaat willen uitbrengen dat we niet tot het oneindige kunnen doorgaan met uitstellen en bewerken."

Pieter: "Voor een optreden studeren we zelf de nieuwe nummers nog even extra thuis in en repeteren dan als band meestal een of twee keer voorafgaand aan het optreden. Voor het nieuwe album repeteren we als band nadat we de nummers individueel hebben ingestudeerd om zo nog meer interactie te krijgen voor andere en nieuwe arrangementen. Dat is het plan voor nu en als dat goed bevalt gaan we dat verder doorvoeren Zou blijken dat het niet bevalt, bijvoorbeeld omdat het te veel tijd kost, dan moeten we andere keuzes maken."

Spelen jullie komende vrijdag 26 november als support act voor Focus nog nieuwe nummers?

Gerben: "Nee, dat is niet de bedoeling, ook omdat we maar drie kwartier kunnen spelen."

Pieter: "Als we dat al zouden doen, dan staat het de volgende dag op internet en dan nog wel in een vorm die wij niet willen. We hopen wel dat er meer van dit soort concerten zullen komen, want Focus is natuurlijk wel een legendarische naam."

Zijn jullie nog bang voor de concurrentie met alle materiaal dat van de band op internet te vinden is en waarom die sobere presentatie?

Gerben: "Nee, eigenlijk niet. De enige opnames die kwalitatief enigszins aan deze kunnen tippen zijn de drie nummers van ons optreden op Nearfest en die zijn van ruim vijf jaar geleden. De rest is geluidstechnisch echt klassen minder, zelfs de opnames van Radio West van drie jaar geleden zijn niet geheel professioneel."

Gijs: "Voor wat betreft de uitvoering hebben we bewust gekozen voor een simpele: de muziek moet voor zich spreken en alle overige informatie kan de liefhebbers gratis en voor niets van onze site halen."

Mark: "Ik weet dat met name Gerben en ook Gijs heel wat uren hebben besteed aan de audiokwaliteit. Dan kun je nog eens heel veel tijd en kosten steken in een prachtig boekje maar dat vinden wij veel relevanter voor een studioalbum."

Pieter: "Op deze manier zijn ook de kosten beheersbaar, want de kosten van een mooi boekje moeten wel via de verkoop worden terugverdiend!"

Gerben: "Als opnames niet op meer sporen zijn gemaakt, zijn ze in principe niet geschikt om op een geluidsdrager te zetten vanwege onvoldoende kwaliteit van de audio en een onvoldoende mogelijkheid om een gebalanceerd mix te bewerkstelligen. Achter in de zaal met twee microfoontjes kun je nooit een mooi vol en helder geluid krijgen! Bovendien zijn alle filmpjes tot nu toe opgenomen met telefoontjes en dat is nog altijd een heel groot verschil met de professionele apparatuur."

Jullie zitten nu ook voor het eerst in deze nieuwe studio, The Pitt, een samenwerking van Gerben en Ruud Rijnbeek. Heeft dat feit nog iets van doen met jullie streven om nog weer een beter product af te leveren?

Gerben: "Van de platenmaatschappij krijgen we steeds te horen dat onze albums prima klinken, maar met deze studio hebben we de overtuiging dat het inderdaad nog beter moet kunnen. We hebben wat studio's in Duitsland bezocht en daar wat tips gekregen, dingen gezien waarvan we niet wisten dat ze bestonden en die hebben we ter harte genomen en verwerkt. Ik heb namelijk nooit onderwijs gehad in dit vak, ik heb mezelf alles geleerd. Vooral de fouten krijg je feilloos terug op je bordje en dat leert het snelst! Daarnaast staat hier zo ongeveer het beste van wat er op dit moment verkrijgbaar is. De apparatuur is categorie Wisseloord en dat hoor je echt meteen! Bovendien gebruik ik nu voor het eerst een echte piano en aangezien de studio mede van mij is, betekent dat voor de band dat het budget beter beheersbaar is. Overigens heb ik de inkomsten uit de studio niet nodig. Niet dat ik vreselijk rijk ben, maar ik ben niet veeleisend en van de 24 leerlingen die ik gedurende drie dagen in de week les geef, kan ik prima rondkomen. Uiteraard moeten we de komende jaren wel de investeringen terug zien te verdienen."

Pieter: "Naast de betere apparatuur speelt ook een rol dat zowel Mark als Gijs andere apparatuur hebben. Er ligt onder meer een nieuwe Taurus in de studio én we zijn op een andere manier gaan opnemen. Zoals met alles blijft het echter wel zo dat die eerste tachtig procent aan verbeteringen veel gemakkelijker wordt bereikt dan die laatste twintig. Daarvoor moet je relatief veel meer moeite doen. Uiteraard zijn we ons er terdege bewust van een grote valkuil. We meten er voor waken dat niet alles hetzelfde gaat klinken en daar proberen we ook zorgvuldig omheen te lopen. Het mag wel herkenbaar zijn, maar tegelijk moet er uitdaging en spanning in blijven zitten."

Gerben: "Muziek moet leven en juist het feit dat we veel meer samen doen en samen spelen zal ook tot uiting komen in ons nieuwe plaat."

Gijs: "We proberen op de nieuwe plaat ook nadrukkelijk niet enkele millimeter vol te proppen met lagen gitaren, zang of keyboards, maar juist het geluid meer open te laten klinken. Ik krijg momenteel van Dick Heijboer geregeld materiaal toegestuurd omdat er plannen bestaan om een 8-cd-box uit te brengen met livemateriaal van Cliffhanger. Als ik die opnames beluister dan sta ik werkelijk perplex hoeveel noten per tijdseenheid ik in die muziek heb gepropt. Waanzinnig! Vandaag de dag zou ik dat absoluut anders doen!"

Gerben: "Ook op Realm Of Shadows is deze verandering al te merken met uitzondering van het nummer Momentum."

Gijs: "Kijk, wie al die klereherrie wil horen, kan die livebox van Cliffhanger aanschaffen."

Zijn deze filosofische bespiegelingen nu spreekwoordelijk voor alle bandleden of vinden jullie allemaal dat wat je twintig jaar geleden mooi vond, nu bagger?

Pieter: "Ik kijk er gewoon genuanceerder naar. Ik luister vandaag de dag ook gewoon naar popmuziek."

Gijs: "Als je naar verschillende soorten muziek luistert, kom je gewoon tot de ontdekking dat het niet altijd ingewikkeld hoeft te zijn om mooi te klinken."

Mark: "Ik luister zelf ook naar heel veel verschillende soorten muziek, maar hoe ik een nummer - zeker een solo - invul is bij mij sterk afhankelijk van mijn stemming en dan kan het zo maar zijn dat als ik bijvoorbeeld naar Steve Morse heb geluisterd, dat ik een solo dan meer in zijn stijl speel."

Pieter: "Toen ik vroeger naar huis fietste van school had ik Rush, Marillion en dat soort muziek op mijn walkman en dan liet ik mij daardoor inspireren. Nu ben ik naar een clinic van Gavin Harrison geweest en dan pik je daar weer wat van op, het is gewoon laag op laag en steeds blijft er iets van hangen."

Mark: "We putten ook zeker inspiratie uit elkaar. Dat moet je niet onderschatten. Gijs kan iets met zijn bas doen, wat mij aanzet om een gitaarpartij weer anders te gaan spelen."

Kunnen jullie nog iets melden over inspiratiebronnen van de laatste tien jaar?

Gerben: "Bij toeval had ik gisterenavond zo'n moment dat ik dacht: daarmee moeten we wat doen. Pieter en ik waren aan het opbouwen en daarna luisterden we wat cd's en bij The Incident van Porcupine Tree had ik zoiets van een lang uitgesponnen track hoeft niet saai te zijn, integendeel, en daar wil ik in de toekomst nog wel wat mee doen. Overigens ben ik meer een fan van Steven Wilson als producer dan dat ik te boek wil staan als Porcupine Tree fan!"

Mark: "Ik denk dat Wilson ook zover is gekomen omdat hij de hele dag bezig is met muziek en dat is voor ons voorlopig onbereikbaar."

Pieter: "Afgezien van de beperkte tijd die mensen zoals wij in muziek kunnen steken, denk ik gewoon dat er veel meer potentie in menige band schuilt dan men zelf beseft. Ik ben heel benieuwd waar wij over een jaar of wat zullen staan!"

Discografie:

The Sun Also Rises (2006)
Under A New Sign (2007)
Realm Of Shadows (2009)
Rising Signs Of The Shadows (2cd, live) (2010)