GEDDY LEE, ALEX LIFESON & NEIL PEART, Clockwork Angels

Toen Geddy Lee (zang, bas, toetsen) en Alex Lifeson (gitaar) als 'goofs' op de middelbare school eind jaren zestig  begonnen met samen muziek te maken, hadden ook zij zelf niet gedacht dat ze een miljoenen-act zouden worden. Terwijl de eerste Rush-single, toen nog met John Rutsey op drums, het levenslicht zag in 1973,  zal de band op 2 juni 2013 het Ziggo Dome vullen om ook in Nederland de Clockwork Angels Tour te presenteren. Ruim veertig jaar heeft het trio lief en leed gedeeld en ze zijn nog steeds enthousiast, ambitieus en ze zijn nog steeds vrienden. Juist dit maakt het van origine Canadese hardrocktrio zo uniek. De band staat inmiddels qua verkoopcijfers vlak achter The Beatles, The Rolling Stones en Kiss, de band bij wie ze ooit als support-act hun carrière begonnen. Naar schatting heeft Rush inmiddels wereldwijd veertig miljoen albums verkocht. De band staat al in de Canadese Hall Of Fame sinds 1994, is inmiddels gedecoreerd in eigen land en mag zich ook tot het illustere gezelschap rekenen dat een ster heeft op de Hollywood Walk Of Fame. Onlangs kreeg het trio wederom een hoge onderscheiding van de Canadese regering: de Governor General's Performing Arts Award. In de indrukwekkende historie van de band, die overigens treffend is vastgelegd op de dvd/blu-ray Beyond The Lighted Stage (2010), is 1997 een tragisch jaar: in dat jaar verloor slagwerker extraordinaire Neil Peart zowel zijn vrouw als zijn dochter en leek het einde van Rush een feit. Peart schreef zijn ellende echter van zich af en maakte als therapie lange motortochten op verschillende continenten. Zijn pogingen om zijn immense verdriet te verwerken slaagden en maakten het mogelijk  dat de band in 2002 een comeback kon maken met het niet door iedereen geliefde album Vapor Trails. Rush ging weer toeren en liet concertregistraties vastleggen uit Rio de Janeiro (Rush In Rio), Frankfurt (R30), Rotterdam (Ahoy - Snakes & Arrows Live) en Cleveland (VS - Time Machine). Door synthesizers en/of pedalen met handen, voeten en drumstokken aan te sturen, beleefde het trio de meest symfonische periode tussen het einde van de jaren zeventig en het einde van de jaren tachtig. Desondanks bleef hun muziek ook daarna steeds melodieus en met hun adembenemende vakmanschap en de door de tijd minder schel geworden stem van Lee spreekt de band ook in het nieuwe millennium nog steeds veel liefhebbers van prog aan. Wie denkt dat Rush niets anders doet dan muziek maken heeft het mis: de drie mannen hebben naast hun huizen ook nog een sociaal leven, een familie en andere passies: zo is Alex Lifeson geregeld te zien op televisie als acteur, Geddy Lee is gek van spijkerbroeken, is al decennia lang een noeste verzamelaar van baseballmemorabilia en een verstokte fan van de Toronto Blue Jays. De beide gitaristen hebben ook een puike collectie kwaliteitswijnen. Neil Peart heeft al diverse boeken geschreven, waarbij zijn lange exploraties per motor leidraad waren. Medewerkers van iO Pages kregen nog nooit een kans om met een van de heren persoonlijk te praten en ook nu hebben we het moeten stellen met informatie van collega-journalisten. Samen met de fantastische website van de band geeft dit interview inzicht over de weg naar het laatste album Clockwork Angels.

Het werk zit er op, het album is verkrijgbaar en jullie bereiden je voor op je zoveelste tournee. Zijn jullie tevreden met het eindresultaat?

Alex Lifeson: "Oh absoluut. Onze opzet, een conceptalbum met een organisch, direct geluid, is mijns inziens geheel geslaagd. Op Snakes & Arrows legde ik soms zes lagen gitaren over elkaar heen en nu wilden we een meer een rechttoe-rechtaan geluid, echt zoals een trio moet klinken. Ik ben zo in mijn sas met dit album dat ik het eigenlijk in z'n geheel live zou willen spelen, maar we zijn er nog niet uit of we dat daadwerkelijk zullen gaan doen."

Geddy Lee: "Denk niet dat dit album heel gemakkelijk tot stand gekomen is. We hadden een lange toer achter de rug die tot juli 2011duurde en we spraken af een paar maanden vakantie te nemen. We zouden per 1 september weer aan de slag gaan. Toen ik in augustus thuis kwam, had ik eigenlijk helemaal geen puf om te gaan schrijven. Met de nodige aarzeling communiceerde ik dat gevoel naar Alex en Neil. Neil schreef onmiddellijk terug met de mededeling dat hij blij was dat ik als eerste daarmee kwam, want hij dacht er exact zo over. Dus hebben we onszelf nog een extra maand gegund en pas begin oktober kwamen we weer bij elkaar. Wij wonen al eeuwen op tien minuten rijden van elkaar en meestal komt Alex bij mij om muziek te gaan schrijven, want ik heb een kleine speciaal daarvoor ingerichte kamer in mijn huis. Zijn eerste bezoekjes mondden uit in veel geginnegap, gepraat en koffie in de zitkamer, maar spelen en componeren in het schrijvershoekje was er niet bij; we voelden natuurlijk wel de druk dat er iets moest gebeuren. We hadden nog wat materiaal liggen van zo'n twee jaar terug, bijvoorbeeld The Garden, Clockwork Angels en The Anarchist. We hadden zoveel plezier gehad bij de vrijheid die we onszelf permitteerden bij de herinterpretatie van een song als The Working Man, dat we die sensatie probeerden vast te houden. Terwijl we dus die eerste dagen eigenlijk heel onproductief waren, namen we de ruwe versies van genoemde songs met de jams van de Time Machine tournee als startpunten. Toen, na een paar dagen, hadden we op een goed moment een dag dat we onwijs veel gespeeld hebben en de ideeën werkelijk uit onze gitaren rolden. Toen we eenmaal een verzameling ideeën hadden, ging het veel gemakkelijker en we hebben tijdens al die sessies ongelooflijk veel gelachen."

Neil Peart: "We voelden ons zekerder dan ooit tevoren om vrijuit te spelen, daardoor klinkt dit album een beetje als Live At Leeds van The Who. Je kunt gewoon voelen dat de band balanceert op het randje van totale controle en totale chaos."

Die jams uit de tournees hebben dus een belangrijke rol gespeeld bij het tot stand komen van dit album?

Alex: "Zeker en om meerdere redenen. Niet alleen hebben we tijdens die jams de basis gelegd voor de songs Carnies en Headlong Flight, maar we leerden als het ware weer hoe we instinctief konden spelen. We hadden in het voorjaar 2010 al stukjes opgenomen die uiteindelijk Bu2B en Caravan geworden zijn en we hadden het plan om tijdens de break tussen de twee 'legs' van de Time Machine-tournee de rest van de muziek te schrijven. Dat bleek veel te optimistisch, want verder dan wat jams zijn we nooit gekomen. Afijn, we vonden de stukjes van die jamsessies terug en die zijn de basis geweest voor onder meer Seven Cities Of Gold. Onze producer Nick Raskulinecz heeft steeds aangedrongen op het terugbrengen van dat spontane element in onze muziek en heeft ook bewerkstelligd dat we geregeld gedrieën speelden om een song verder af te maken. Ook Neil was daar erg voor in. Al sinds jaar en dag stapte hij pas in op het moment dat Geddy en ik de muziek zo'n beetje klaar hadden en dan ging hij aan de slag met zijn drumpartijen. Hij bedacht en leerden ze. Dit keer wilde hij er van het begin af aan bij zijn. Zo kwam het dat hij met drumpartijen aan kwam waarbij onze monden open vielen, zo goed waren die en dat stimuleerde ons weer geweldig om daarmee verder aan de slag te gaan. We hebben al onze ideeën, een couplet hier, een refrein daar, meer dan ooit gekneed, gemasseerd en ermee gespeeld voordat we een song geschikt vonden voor de echte opname. We hebben al in geen tijden een conceptalbum gemaakt al zat er in de meeste albums wel een bepaald thema. Nu hadden we een kans om dat wel te doen en het zal er zelfs van komen dat Neil samen met sci-fi schrijver Kevin Anderson een boek zal publiceren waaruit een deel van de teksten voor Clockwork Angels is gedestilleerd."

Neil, jij en Kevin Anderson kennen elkaar al heel lang is het niet?

Neil: "Ik ken Kevin Anderson inderdaad al heel lang. Het is algemeen bekend dat ik veel boeken verslind, dus stuurde hij mij eind jaren tachtig zijn boek Resurrection Inc., met die wat aanstootgevende schedel op de cover. Ik heb dat boek jaren laten slingeren en toen ik er dan eindelijk een keer toe kwam om het te lezen, stond ik perplex. Ik heb hem vervolgens opgezocht in Noord-Californië waar hij woont en vanaf dat moment kwam ik stelselmatig bij hem op bezoek als ik in de buurt was. We hebben van meet af aan gesproken over een gezamenlijk project, want hij had destijds een roman 'op de plank' liggen die hij wilde combineren met de teksten op een album van ons, maar er waren altijd wel redenen dat het er niet van kwam. Toen we in 2009  in Los Angeles bij elkaar waren, begonnen we in eerste instantie te brainstormen over het maken van een compilatie van al onze instrumentale songs, een suggestie van Geddy. Ik stelde toen voor om er een aan toe te voegen, een iets uitgebreidere, want ik dacht toen aan een conceptalbum en voelde dat dit de kans zou zijn om met Kevin Anderson samen te werken. Ik vertelde Alex en Geddy over het 'steampunk' idee en zij bleken geïntrigeerd door het concept. Toen ik eenmaal begon te schrijven ging het eigenlijk vrij snel. Dat is het leuke van deze band, we weten nooit wat we over twee jaar zullen doen. Als iemand mij een paar jaar geleden had gevraagd of we weer een conceptalbum zouden maken, had ik 'nee' gezegd!"

Geddy: "We hebben vaak gegrapt over dat het een Caress Of Steel II zou worden en dat we ons moesten voorbereiden op een 'down the tubes tour II'. We waren het er volledig over eens dat het een trioalbum moest worden, maar wel met de vrijheid om meer te experimenteren dan we ons in de beginperiode durfden te veroorloven."

Je teksten handelen over een jonge man in de Victoriaanse tijd die een zoektocht onderneemt om zijn dromen te verwezenlijken. Hij komt tijdens zijn tocht zowel goede als slechte dingen tegen, magnifieke en afschuwelijke en het speelt zich af in een heel nieuwe fantastische wereld in het stoomtijdperk. Je introduceerde hierin ook de alchemie gelet op het lettertype dat op het nieuwe album wordt gebruikt. De teksten geven niet het hele verhaal weer, maar ze blijven wat vaag als je het als geheel wilt begrijpen. Worden die lacunes opgevuld in het boek?

Neil: "Ik ben gek op lezen en op 'steampunk', speculatieve fantasie in de stoomtijd in het bijzonder. Sommige boeken inspireerden me om tot het schrijven van eigen teksten. Kevin is onwaarschijnlijk goed in staat om mijn teksten te vervolmaken en te gieten in de vorm van een roman en ik ben erg in mijn nopjes over het geheel. Het boek komt uit voordat we op tournee gaan, dus men kan zich tevoren inlezen en daardoor de puzzelstukjes in elkaar leggen. Er zijn veel bijvoeglijke naamwoorden en verbeelding uit de oorspronkelijke teksten verloren gegaan op het album, maar dat kon nu eenmaal niet anders. Het boek vult echter prachtig aan! Ik heb erg hard gewerkt, lettergreep voor lettergreep, om de teksten passend te krijgen op de muziek en toch zoveel mogelijk het verhaal intact te laten. Geddy heeft ook zijn steentje bijgedragen om de tekst begrijpelijk en tegelijk bondig te houden voor de betreffende song. Ik ben inderdaad ook gefascineerd geraakt door de elementen in de alchemie. Ik kwam die tegen in Diane Ackermans boek An Alchemy Of Mind, een prachtig boek in elke betekenis van het woord. Ik zag die tekens en wilde weten waar die vandaan kwamen. Blijkbaar uit Egypte en ze worden als wetenschap beschouwd. Ze worden nog steeds gebruikt, maar dan meer in de cultsector. De letter u zoals die op de cover staat geeft fusie of versmelting weer. Die tekens hebben iets mysterieus en ongrijpbaars, net als de engelen in onze Clockwork Angels: ze worden enigszins beschreven maar ze worden nergens afgebeeld of in detail weergegeven."

Wat kunnen jullie over het artwork op Clockwork Angels vertellen?

Alex: "Het is een knap stukje werk van Hugh Syme. Op de cover staat een klok afgebeeld en die staat op twaalf over negen. Als je dat uitspreekt zoals militairen dat doen krijg je 21:12... een subtiele link naar ons album 2112 uit 1976, dus. De samenwerking met Neil was erg intensief en er zitten werkelijk schitterende staaltjes kunst in, althans zo is dat op mij overgekomen."

Als je over anders drummen praat Neil, wat heeft jou dat zetje gegeven om na zoveel jaar te veranderen?

Neil: "Voor wat betreft mijn drumspel kwam het besef van 'tijd' meer dan ooit toen ik studeerde bij Freddie Gruber midden jaren negentig. Hij leerde mij hoe spanning op te voeren en weer los te laten, te anticiperen binnen metronomische eenheden. Dan de benadering van Peter Erskine van onder anderen Weather Report, Steely Dan en Kate Bush, waarmee ik enkele jaren geleden studeerde. Dat was een openbaring voor me. Hij bracht me een andere benadering van maatgevoel bij, alleen met een metronoom en een hi-hat. Ik kan nu naar twee dingen tegelijk luisteren en heel ver uit de band springen en toch weer rimpelloos aanhaken of invallen. Ik heb die nieuw verworven kennis al in de praktijk gebracht tijdens onze laatste Time Machine-tournee. Voor het eerst in 45 jaar ben ik in staat om heel soepel te corrigeren wanneer een van ons uit de maat gaat en ben ik in staat om ervoor te zorgen dat we alle drie weer strak gaan spelen zonder dat iemand er iets van gemerkt heeft, een heel nieuwe dimensie."

Geddy: "Dat klopt. We speelden een keer zo'n jam na een optreden en het klonk werkelijk erg woest. Maar dat ultieme gevoel van perfecte communicatie op het podium zat hier in vervat, dus ik wilde hier iets mee doen. In eerste instantie was het mijn bedoeling om er een instrumentaal stuk van te maken met de titel Take That Lampshade Off Your Head. Alex en ik waren dermate enthousiast dat er we er naderhand steeds meer effecten en stukjes aan toevoegden en dat was voor ons een keerpunt. We waren weer terug bij de basis en we waren gretig! Die song is op het album terecht gekomen als Headlong Flight, maar ik vond die andere titel eigenlijk leuker!"

Producer Nick Raskulinecz was voor jullie een logische keuze?

Alex: "Ja. Het grappige is dat wij na Snakes & Arrows graag nogmaals met hem wilden werken, maar omgekeerd was dat ook zo. In een van de eerste gesprekken die we met hem hadden stelde hij voor om een album voor onszelf te maken, niet voor de radio, niet nadenken over arrangementen en geen zorgen over de lengte van songs. Laten we nu eens een echt Rush-album maken, zei hij. Dat was een jaar of drie geleden."

Geddy: "Eigenlijk dachten we dat we met Snakes & Arrows al een echt Rush-album hadden afgeleverd maar achteraf klinkt het toch net teveel dichtgetimmerd en we wilden nu alle vier een meer open geluid. Neil noemt Nick 'Booujzhe' vanaf het moment dat hij eens met wilde gesticulaties een drumfill voor deed en met zijn stem het slagwerk nabootste: Blopida-bloppida-batu-batu-whirrrr-blop-booujzhe! De 'booujzhe' stelde dan de combinatie voor van een basdrum met een hoog en scherp klinkend bekken. Hij komt ook uit de muziekwereld, is zelf muzikant en weet exact hoe het wereldje in elkaar steekt. Omdat we veel respect voor hem hebben zijn we veel meer genegen om te doen wat hij vraagt, daar waar we anders onze bedenkingen gehad zouden hebben. Mede daardoor klinkt dit album heel fris en overtuigend en echt als Rush. Hij heeft ons dingen laten doen die we zelf nooit aangedurfd zouden hebben. Merkwaardig dat we er zo lang over hebben gedaan om dit punt te bereiken."

Neil: "Ik begrijp niet hoe mensen kunnen werken zonder de eerlijke input van iemand als Nick. Ik herinner me een keer dat Stewart Copeland (The Police) me vroeg hoe wij te werk gingen en waarom wij een producer hadden. Hij begreep de dynamiek van die samenwerking niet en het was ook duidelijk niet de wijze waarop The Police de zaken voor elkaar kreeg, verscheurd door conflicten als ze waren. Wij zijn daarentegen steeds 'close' gebleven! Zij moesten door al die haat en nijd bijna een producer zoeken die als moderator te werk ging om iedereen in de studio tot bedaren te brengen. Een en ander staat in Stewarts memoires Strange Things Happen. Moet je beslist lezen, want de verhalen die hij vertelt... Ik vertrouwde hem toe hoe wij aan het werk waren bij een song en hij vroeg in opperste verbazing: 'Is dat werkelijk hoe jullie met elkaar omgaan, praten jullie over dat soort dingen, op een redelijke manier?' Later zocht hij ons op in de MGM Grand tijdens de pauze en aan zijn blik kon ik zien dat hij hier ook gespeeld had: "Klopt", zei hij, "meer dan eens." En wijzend naar een stukje van iemands oor tegen de muur: "Ik heb Sting daar een oplawaai verkocht." Ik oordeel er niet over maar man, wat erg! Hij kon zich gewoonweg niet voorstellen dat er een band was waarbij de groepsleden zo met elkaar en hun producer omgaan."

Wat het nieuwe album betreft: misschien kunnen we het nummer voor nummer onder de loep nemen?

Caravan:

Alex: "We hebben deze song al tijdens de laatste tournee gespeeld en vrijwel identiek opgenomen. Het is een van de eerste songs die we schreven en ik ben gek op de riff en de aparte keyboards."

Geddy: "We streefden naar een andersoortige, ritmische sfeer en het heeft zo'n heerlijke openingszin die direct de toon zet voor het verhaal. Net als we vroeger deden toen we teksten maakten voor films die we nooit zouden zien. Muzikaal gezien wilden we wat rauwer en iets meer richting funk: een blanke Canadese rockfunk, uiteraard niet de echte funk, dat is duidelijk."

Neil: "Onder invloed van Nick deed ik een drumfill die ik normaal gesproken niet zou hebben gedaan. Toen ik had gedrumd wat Nick met zijn stem had voorgedaan, liet Nick die fill aan Geddy en Alex horen, waarop Geddy over zijn bril droog zei: "Ik geloof dat hij Nick jou beroemd wil maken."

BU2B:

Geddy: "Dat is afkomstig van een idee dat ik kreeg toen ik een nacht wakker lag. Ik ben begonnen te spelen met als uitgangspunt dat ik melodietjes schrijf in mijn hoofd. Als ze blijven hangen dan is er een resonantie en dan probeer ik Alex te laten spelen wat ik m'n kop heb. Dit is zo'n voorbeeld hoe goed dat proces kan uitpakken."

Alex: "Ik hou van dit nummer omdat het zo lekker heavy is, op de ouderwetse manier van Led Zeppelin. Die blues-georiënteerde riff met dat energieke refrein. Deze track heeft bij uitzondering wel diverse lagen met gitaar, ik denk wel zes, afkomstig van de Les Paul en de Telecaster. Een deel van dit nummer hebben we gemaakt op mijn hotelkamer in enkele minuten tijd!"

Clockwork Angels:

Alex: "De basis van dit stuk heb ik thuis gemaakt door gewoon in het wilde weg te pielen, alles bij elkaar best een lang stuk. Normaliter werken Geddy en ik graag samen overdag met uitsluitend nieuwe ideeën, maar dit bleef steeds maar hangen dus gaf ik hem een kopietje. Hij vond dat er absoluut potentie in zat en zo hebben we er samen aan gewerkt, totdat het geworden is wat nu op het album staat, compleet met Geddy's zang die op het eind bijna op een gebed lijkt, maar door toedoen van Nick op die plek terechtgekomen is. Ik ben ook dol op die arpeggio's. Daarin zit ook die bluessectie in het midden die uit het niets lijkt te komen, maar die legt de nadruk wel op de tekst!"

Geddy: "We raakten zo enthousiast dat we steeds maar stukjes bleven aanvullen en ik betwijfel of de gemiddelde luisteraar voelt wat wij voelden tijdens dat proces. Het was wel de song waar ik me het meest zorgen over heb gemaakt tijdens het mixen."

Neil: "Mijn favoriete song en ik hoop dat we die nog jaren live zullen kunnen spelen. Ik denk dat Alex' demo het eerste idee voor dit album was en ik voelde direct dat dit iets was wat we nog niet eerder hadden gedaan en als drummer wil je dat ook graag. Het heeft alles wat je je kunt wensen: het is complex, uitdagend, technisch hoogstaand en dus heerlijk om te spelen."

The Anarchist:

Geddy: "Alex en ik hadden een goede jamsessie afgewerkt en ik kwam op een aardige basmelodie in het refrein. Beiden dachten we dat het een aanstekelijke melodie was, dus wilden we daar iets omheen bouwen. De strings zijn er pas in een later stadium aan toegevoegd."

Alex: "Ik denk dat dit een van de eerste songs was die we penden en die vergeleken met de demo nauwelijks een verandering heeft ondergaan. Nick vroeg ons met klem over een bepaalde instrumentale melodie na te denken en dat is toch de melodie geworden die de song tekent. Ik vind die oosterse invloed die je erdoorheen hoort ook lekker."

Neil: "De teksten zijn geïnspireerd op The Secret Agent van Joseph Conrad en The Skin Of A Lion van Michael Ondaatje. De kiem voor het gehele verhaal op Clockwork Orange is eigenlijk al gelegen in het beroemde werk Candide van Voltaire. Onder invloed van Nick hebben we een aantal opnames gewoon live in de studio gespeeld, dus anders dan vroeger had ik nu geen tijd om na te denken, uit te proberen en dergelijke. Enorm uitdagend en soms ook wel belastend, maar wel mooi hoe het uiteindelijk op het album terechtgekomen is."

Carnies:

Alex: "Heeft iets weg van Jimi Hendrix en Robin Trower. Sterke refreinen en het wat carnavaleske ritme en de geluiden zorgen voor een sfeer die tamelijk verschilt van de coupletten en overbruggingen. Op de een of andere manier doet het me aan de jaren zestig denken, aan The Beatles bijvoorbeeld, maar ik zou je werkelijk niet kunnen zeggen waaraan precies. Het is net als bij een aantal songs van Bryan Adams; die gebruikte daadwerkelijk melodieën van oudere stukken en het werkte prima voor hem, het bleek bij het publiek een bekend gevoel te geven; men haakte daarop sneller aan. Ik heb hier ook zo'n gevoel bij en dat is heel comfortabel."

Geddy: "De muziek dateert uit de periode van dezelfde jams als Headlong Flight. Ik was die eigenlijk een beetje vergeten, kwam dat stukje weer tegen bij het zoeken naar een geschikte riff en vond deze openingsriff en ik dacht nog: dat is een ritme dat we eigenlijk nooit spelen. Alex kwam met een goeie melodie en probeerde daar een tegendraadse baslijn doorheen te breien. Toen ik eenmaal Neils teksten had, was het snel voor de bakker."

Neil: "De teksten van Carnies zijn vooral beïnvloed door de romans van Robertson Davies, een inmiddels overleden Canadese emeritus hoogleraar en schrijver die net als ik erg geïnteresseerd was in mythes en magie."

Halo Effect:

Geddy: "Iets totaal anders en met de tempoverandering zeer geschikt als een adempauze voor de luisteraars. We schreven dit in een controlekamer in de Revolution Recording Studio in Toronto. Oorspronkelijk was het hele nummer akoestisch en ik ben dol op de manier waarop Alex dat speelt. Waar hij ook is, hij pakt ook altijd zijn akoestische gitaar en het is zo'n begenadigde akoestische gitarist! Later hebben we om en om een couplet somberder gemaakt en als refrein behandeld ook al waren de teksten steeds anders en het heeft gewerkt!"

Alex: "Op dat moment waren we in drie verschillende ruimten bezig. Ik pakte een akoestische gitaar en begon te spelen. Geddy begon wat mee te murmelen en ging meespelen en we kregen die klik: ter plekke hadden we een nieuw nummer bedacht! Feitelijk gaat dit nummer over emotionele beslissingen die we nemen en die op niets uitlopen. Vaak - meestal betreft het een relatie - denk je iets te zien, maar het is er eigenlijk niet. Dit nummer moest dus zachtaardig en rustig zijn maar tegelijk ook heavy. Dat contrast zochten we en ik denk dat we dat uitstekend getroffen hebben."

Seven Cities Of Gold:

Geddy: "Dit nummer is deels afkomstig van de jams tijdens de Time Machine-tournee. We wilden de 'feel' van die jams vastleggen in deze track en we hadden nog een toetsenpartij nodig, terwijl we al in het stadium van het mixen waren. Het is namelijk erg leuk om een overdub te doen als-tie niet echt nodig is. Dus daar zat ik in Los Angeles om vier uur 's morgens met een prachtige jetlag. Ik belde om mijn keyboard klaar te zetten voor later: ik kwam, speelde die partij en het werkte. ik vind het een enorme aanwinst voor dit nummer."

Alex: "Het was bij Geddy in die eerste dagen dat we eigenlijk tot niets kwamen. We rommelden wat in onze archieven en terwijl we een beetje in de feedbackstemming waren, vonden we dit nummer en hadden we, wat wij noemen 'onze goeie zes minuten', want meer heb je niet nodig om de basis voor een song te schrijven. Ons idee was om een irritant en een 'indringende-klap-in-je-gezicht-nummer te maken. Het is tegelijk ook heel filmisch: je kunt het gevaar horen waarin onze reiziger verkeert als hij de grote stad benadert. Dan valt Neil in en we breken uit de riff. Je bent nu in de stad met alle mogelijkheden, opwinding en problemen van dien. Het is exact geworden wat ik wilde en ik ben verrukt van het einde waarin mijn gitaar krijst en sputtert als je de stad verlaat."

Neil: "Deze Zeven Steden van Cibola hebben me altijd geïntrigeerd, de geschiedenis van Zuidwest-Amerika heeft me überhaupt altijd gefascineerd. Dé stimulans voor de Spanjaarden om het Zuidwesten te ontdekken waren deze Zeven Steden en ze keerden dan terug naar Mexico vertellend dat ze ze echt gezien hadden. Dat ging er bij mij niet in, maar ik 'zag' ze wel in de verte gloren! De Spanjaarden geloofden er echter heilig in en bleven maar expedities sturen."

The Wreckers:

Neil: "Dat is een ander verhaal dat me altijd geboeid heeft. In de roman Jamaica Inn beschrijft  Daphne Du Maurier deze lieden als The Wreckers aan de kust van het Britse Cornwall. Die lui plunderden niet alleen de schepen die schipbreuk leden, maar ze zouden zelfs namaak vuurtorens hebben aangestoken om schepen in nood tijdens een storm naar de kust te lokken, zodat ze te pletter zouden slaan op de rotsen, waarna ze de inhoud buit konden maken."

Geddy: "De muziek ontstond toen ik tijdens een pauze een van Alex' gitaren zag liggen en begon te spelen. Het bleek een gitaar te zijn die gestemd was in een Nashville tuning ofwel een Fake 12, da's een heel gemakkelijke 'tuning', waardoor het al gauw lijkt alsof je heel wat kunt. Ik begon wat te plukken en voor ik het wist had ik een refrein en een couplet. Ik greep Alex bij z'n kladden en die begon op zijn beurt een baspartij erbij te spelen. Eerlijk gezegd klonk het een beetje als de Barenaked Ladies (een Canadese rockband in western stijl - MvBF). Later hebben we toch maar onze eigen instrumenten gepakt voor het opnemen van die track op Clockwork Angels."

Alex: "Een heerlijk popliedje met een middensectie waarin de schade door The Wreckers een feit is. Niet alles is wat het lijkt dus pas op, willen we hiermee zeggen. Alles viel op z'n plek toen we de pedalen en de strings toegevoegd hadden."

Headlong Flight

Geddy: "De oorsprong van dit nummer komt van jamsessies die we deden tussen de twee delen van de Time Machine tournee, net als Carnies overigens. In de vroege winter van 2010-2011 hebben we in mijn huis verder zitten jammen en dat komt ook terug in een deel van dat nummer. Eerlijk gezegd, is het een beetje manisch. We zijn er gewoon voor gegaan en het nummer bevat vier solo's en op één ervan vind ik dat Alex werkelijk briljant speelt."

Alex: "We hebben dat najaar wel uren gejamd, denk ik, en we maakten de balans op met schijnbaar duizenden stukjes die rondvlogen, allemaal in dezelfde sleutel, een ordinaire E. Nadien hebben we al die stukjes beluisterd en die delen eruit gepikt die ons aanspraken en ze vervolgens op een andere plek weer ingeplugd en we zeiden tegen elkaar: we hebben hier iets vreselijk 'cools' in handen, zullen we er een instrumentaal stuk van maken? Maar uiteindelijk besloten we om na lange tijd eens geen instrumentaal stuk op het album te zetten. Ik denk trouwens dat de teksten prachtig combineren met de muziek. Er zijn zoveel stukjes die erg dynamisch zijn en wat belangrijker is: we hebben voor gek en onwijs gespeeld net als op de improvisaties in Working Man tijdens de toer. Het was allemaal nog meer over de top maar we hebben het bijgeschaafd naar een versnelling lager, maar het is nog steeds ruim voldoende!"

Neil: "De tekst op Headlong Flight is gebouwd rond een karakteristieke zin van mijn drumleraar Freddie Gruber, namelijk 'I wish I could live it all again'. Persoonlijk denk ik er anders over, vandaar de combinatie van die zin in mijn eigen belevingswereld: some days were dark, some nights were bright, I wish I could live it all again. Die zinsnede is evenwel absoluut een ode aan hem."

BU2B2:

Alex: "Dit moment was heel belangrijk voor Neils verhaal, want hij moest hier een stuk tekst hebben en ik wist niet hoe ik dat muzikaal moest benaderen. We hadden wel een zanglijn van Geddy en nog wat eromheen, maar hij was er eigenlijk niet content mee en ik ook niet. Ik besloot om een nacht in de studio te blijven en heb alle instrumenten er uit geknikkerd en alleen de zanglijn behouden. Na een aantal keren luisteren heb ik het iets ritmischer gemaakt, misschien wat minder muzikaal maar zeker wel met meer spanning. Toen we het verder ontwikkelden, werden de door mij opgenomen akoestische gitaarpartijen vervangen door strings en we hebben er wat baspedalen en dergelijke aan toegevoegd. Het geheel is bewust simpel gehouden, het is als een kort hoofdstukje."

Wish Them Well:

Alex: "De teksten waren niet geen probleem; die vonden we alle drie prachtig, maar de muziek heeft ons nogal wat hoofdbrekens gekost en de uiteindelijke versie staat toch wel heel ver af van de eerste demo. Die was tamelijk zweverig met delays à la The Edge (U2), maar dan te veel. We hebben diverse ideeën geschrapt, het wilde eerst gewoonweg niet lukken. Het eindresultaat is een overtuigende boodschap geworden en een wat simpeler song te midden van al het complexere geweld misstaat niet."

Geddy: "Toen ik de demo aan Nick liet horen, vond hij hem niet echt geweldig, dus legden we de demo terzijde. Telkens als Alex even weg was, pakte ik de draad op met de gedachte dat ik die 'motherfucker wel even onder de knie zal krijgen'. Ik ben een paar dagen aan het sleutelen geweest en durfde mijn volgende poging haast niet ten gehore te brengen. Ik was best wel zenuwachtig, want er waren immers al wat versies afgekeurd maar dit keer viel het prima. Alex was echt enthousiast en dat gaf mij het gevoel dat ik deze song gered had en het is nog een van mijn favorieten geworden ook!"

Neil: "De tekst van Wish Them Well heeft een meer persoonlijke noot. Ik heb een aardige vriendenkring, zelfs een behoorlijk aantal echt goede vrienden. Elk jaar verlies ik er wel eentje en of het nu een verzameling onvriendelijke acties naar mij toe is of een soort samenzwering tegen mij weet ik niet maar het voelt als een soort verraad en dat is onvergeeflijk. Je moet ze uit je leven schrappen en het is niet dat ik een wrok koester of zo, maar ze kunnen geen deel meer van mijn leven uitmaken. Dat gevoel heeft Geddy ook uitstekend opgepakt. Het is een keurige manier om te zeggen: met jouw categorie luitjes wil ik niet omgaan maar ik wens jullie het allerbeste."

The Garden:

Geddy: "The Garden is een van die songs, waarin je het gevoel hebt dat de teksten echt perfect passen. Ik ben dol op het sentiment in deze song, dus ik wilde ook muziek die recht uit het hart komt. Het schrijven van The Garden verliep heel vloeiend en natuurlijk en toen Nick de song hoorde, wilde hij er geen noot aan veranderd hebben. Hij suggereerde alleen om de drums in het eerste deel achterwege te laten en dat is een gouden greep geweest, want dat laat de song vrijuit ademen voordat Rush binnenvalt. Alex' solo is een van z'n mooiste, vind ik."

Alex: "Geddy schreef het meeste van deze song. Het enige waarvoor Nick een beetje benauwd voor was, is dat het te zoet zou worden met piano en strings en hij wilde het graag iets pittiger maken. We hebben daarom dat middenstukje ontwikkeld, waarbij die solo voor mij een favoriet is. Van dit nummer krijg ik telkens weer kippenvel. Het laatste stukje refrein wint aan kracht totdat een zucht van de gitaar de muziek doet verstommen: een schitterende manier om een album te eindigen."

Wat zijn de toekomstplannen?

Neil: "Ik ben nu alweer in training om me fysiek voor te bereiden op de komende tournee ook al begint die pas over enkele maanden. Voor de tournee zullen we waarschijnlijk een maand of twee repeteren en dan gaan we weer los. Mogelijk pakken we dit keer zelfs één of enkele festivals mee. Ons programma voor, zeg maar de komende twee imaanden, is alweer zo goed als rond en verder kijken we eigenlijk nooit vooruit."

Geddy: "Neil heeft fysiek het zwaarste beroep. Niet voor niets begint hij een uur voor de show al op een kit in zijn eigen kleedkamer zich voor te bereiden. Hij drumt om te kunnen drummen!"

Alex: "We hebben altijd goed op onszelf gepast, ik denk ook dat we het daarom zo lang volhouden. We hebben ook steeds geprobeerd om onze fans visueel iets te bieden. Niet  voor niets gebruiken we videoschermen en hebben we animaties laten maken, zodra dat mogelijk was. Mensen moeten ook met hun ogen kunnen genieten van een band die ook gewoon goed speelt. Het ontwikkelen van dat soort ideeën is als een tweede natuur voor ons en ik kan niet wachten om te zien wat deze tournee zal bieden!"

Discografie:

Rush (1974)

Fly By Night (1975)

Caress Of Steel (1975)

2112 (1976)

A Farewell To Kings (1977)

Hemispheres (1978)

Permanent Waves (1980)

Moving Pictures (1981)

Signals (1982)

Grace Under Pressure (1984)

Power Windows (1985)

Hold Your Fire (1987)

Presto (1989)

Roll The Bones (1991)

Counterparts (1993)

Test For Echo (1996)

Vapor Trails (2002)

Snakes & Arrows (2007)

Clockwork Angels (2012)

Live:

All The World's A Stage (1976)

Exit....Stage Left (1981)

A Show Of Hands (1989)

Different Stages (1998)

Rush In Rio (2003)

R30 30th Anniversary Tour (2005)

Grace Under Pressure Tour (2006)

Snakes & Arrows Live (2008)

ABC 1974 (2011)

Time Machine 2011: Live In Cleveland (2011)