Het uit Topeka, Kansas afkomstige gezelschap dat wij kennen als Kansas viert dit jaar zijn 35-jarig jubileum. Ter gelegenheid hiervan werden in Topeka opnames gemaakt van drie concerten van de band, samen met het plaatselijke Washburn University Symphony orkest. Daarbij werden ook oud-leden Kerry Livgren en Steve Morse uitgenodigd. Kansas mag het vlaggenschip van de progressieve rock in Amerika worden genoemd en de band houdt de herinneringen aan de gloriejaren midden jarenzeventig continu hoog door te blijven optreden. Vooral in eigen land, maar soms ook uitstapjes buiten de VS bijvoorbeeld vorig jaar nog op ons Arrow Rock festival, dit jaar in september naar Zuid-Amerika en recentelijk was de band als support voor Status Quo (!) te bewonderen in Duitsland. De unieke combinatie van toetsen (Steve Walsh), viool (David Ragsdale) en gitaar (Rich Williams) blijft een belevenis, gedragen door het fundament dat Phil Ehart (drums) en Billy Greer (bas, zang) neerleggen. Het is alweer een kleine tien jaar geleden dat het laatste studiowerk van Kansas het daglicht zag, namelijk Somewhere To Elsewhere, maar sindsdien hebben we wel soloplaten van Walsh, Greer met Seventh Key en Ragsdale mogen begroeten. Ook ligt er een kersvers album van Native Window in de schappen. Dat is eigenlijk Kansas zonder Steve Walsh. Billy Greer is inmiddels bijna 25 jaar bassist en sinds kort ook de tweede zanger. Hij blikt onder meer op zijn kwart eeuw met Kansas, hij praat over Native Window en kijkt ook vooruit naar wat aanstaande is. Dat alles vanuit een hotelkamer ergens in Duitsland.
Hallo Billy: 35 jaar Kansas, waarvan bijna 25 voor jou persoonlijk. Kun je in een paar zinnen zeggen hoe je terug kijkt op die periode?
"Ik kan dat eigenlijk als volgt samenvatten: ik beschouw mezelf als een ongelooflijke geluksvogel dat ik bij de band speel waarvan ik oorspronkelijk een fan was. Ik ben ook erg gelukkig met het feit dat ik van muziek maken kan leven met een band waarop ik trots ben! Ik hou erg van progressieve rockmuziek. Er zijn echter tijden geweest dat ik onzeker was over wat ik moest gaan doen in mijn leven. Die onzekerheid was voorbij vanaf het moment dat ik toetrad tot Kansas."
Kun je in het kort iets vertellen over je muzikale achtergrond?
"Toen ik The Beatles in de Ed Sullivan Show show zag in februari1964, wilden mijn broer Johnny en ik maar één ding: muziek maken. We zeurden onze ouders de kop gek en uiteindelijk kreeg mijn broer een drumstel en ik een bas. Samen met neef Alvin en vriend Sammy op gitaar werd ons eerste bandje geboren: Odds ‘n’ Ends. Gaandeweg kregen we meer bekendheid en had ik zelfs een heuse Hofner-bas, zo een waarop Paul McCartney ook speelde. Toen Uncle Sam de jeugd opriep om onder meer in Vietnam te gaan vechten, ontsprong ik de dans omdat ik paar jaar jonger was, maar de band was finito."
Heb je eigenlijk ooit les gehad?
"Nee, niet echt. Wel had ik steeds mensen om me heen van wie ik dingen kon oppikken en als je zoveel speelt als ik in die tijd, dan leer je gewoon ook heel veel. Ik heb door de tijden heen enorm goede steun gehad van mijn mentor Barry 'Byrd' Burton. Een man die in staat was om me steeds een stapje voorspong te geven op andere muzikanten en die me wegwijs gemaakt heeft in het wereldje van de muziek. Om de kosten van zijn medische behandeling tegen leukemie te helpen bekostigen, hebben we vor hem een benefietconcert gegeven in Atlanta in april 2008."
Wat is jouw link met progressieve muziek?
"Ik ontmoette Jim Shields nadat ons bandje uiteen viel en die introduceerde me bij Marty Conn. Met hen zat ik in de band Bishop en we speelden in plaats van covers van Led Zeppelin nu opeens cocers van Yes, Genesis, Gentle Giant, enzovoort. Jim stapte echter uit de band en uiteindelijk speelde ik met Marty, ondanks de vele bezettingswisselingen zo’n jaar of acht in de band Passenger. Ondanks een kort uitstapje naar Atlanta kwam ik weer terug bij die band, die toen zeer actief was in het clubcircuit. Dat betekende vier tot vijf sets per avond gedurende vijf á zes avonden per week. Rond 1978 wisten Marty, Terry Baker en ik een hitje te scoren met Cold Hearted Woman wat ons als band genaamd QB1 voor een reeks shows in The Agora bracht in Atlanta. Daar werd ik op een gegeven moment benaderd door ene Steve Walsh… Hij vroeg me of ik interesse had in een baan bij Kansas en natuurlijk heb ik direct ja gezegd!"
Ik neem aan dat dit was op het moment dat hij uit Kansas was gestapt?
"Klopt. Steve was bezig om Streets te formeren. Na een voor mijn gevoel redelijk mislukte auditie werd ik toch aangenomen en kreeg ik meteen al salaris! Ik begon al aan een sportwagen te denken! Kort daarop werden de songs voor Streets 1st geschreven. Het voelde onwerkelijk om nu samen met een van de beste rockzangers in een band te spelen en dat terwijl ik waarschijnlijk Carry On en Down The Road vaker heb gezongen dan Kansas zelf! Na twee in mijn ogen prima albums, bleef het grote succes uit en ons contract bij Atlantic Records werd opgezegd. De band viel uit elkaar, waarna Steve nota bene op tournee ging met Cheap Trick, waarin hij toetsen speelde en de achtergrondzang verzorgde. Ik ging terug naar Tennessee en likte mijn wonden."
Ben je na het uiteenvallen van Streets door Steve gevraagd om in Kansas te komen spelen of door het management?
"Feitelijk door drummer Phil Ehart. Na het eerste album van Kansas is de band naar Atlanta (Georgia) verhuisd en daarmee is die stad al ruim dertig jaar de thuishaven voor Kansas. Veel meer dan Topeka is Atlanta een stad die vaak als tussenstation wordt gebruikt. Er is daar ook een enorm vliegveld en als je als band veel reist is dat erg handig. Toen Streets een keer in Atlanta speelde kwamen Phil, Rich Williams en Kerry Livgren kijken en dus wisten ze wie ik was, hoe ik speelde en dat ik kon zingen. Kortom: ik hoefde geen auditie meer te doen. Het bevrijdende telefoontje kwam in 1985 toen bleek dat men bij Kansas de bezetting met John Elefante voor gezien hield en de overige leden van Kansas een nieuw hoofdstuk wilde toevoegen in een bezetting met Steve Walsh, Phil en Rich. Omdat Kerry Livgren geen belangstelling had werd Steve Morse op gitaar aangetrokken. Ook bassist Dave Hope bleek geen interesse te hebben en dus dachten ze voor de functie van bassist aan mij! Ik denk dat ik nog geen nanoseconde geaarzeld heb om het aanbod van Phil te accepteren. Ik zal nooit vergeten hoe Steve Morse in zijn Cessna landde in Tennessee om mij op te halen voor repetities in Atlanta in de zomer van 1985!"
Juist in de progressieve rockmuziek zie je veel dat bassisten een stick hanteren of een bas met vijf of meer snaren of naast hun bas de Taurus-pedalen. Heb je ooit behoefte gehad om je aan dit soort instrumenten te wagen?
"Voor het album Somewhere To Elsewhere moest ik een vijfsnarige bas bespelen, omdat de muziek voor zo'n bas was geschreven. Ook in de tour ter promotie van dit album had ik een vijfsnarige bas bij me. Paul McCartney was mijn idool: wat hij met een viersnarige bas deed was geweldig. Voor mij is de bas nog steeds een viersnarig instrument en niets anders en in mijn optiek is het een instrument voor een ondersteunende rol. Drums en bas leggen een fundament voor de andere instrumenten, dus vooral sologitaar en zang. Eigenlijk heb ik ook nooit de behoefte gehad aan een meer uitgebreide dan een viersnarenbas; daarmee ben ik vertrouwd en ik ben wat dat betreft misschien wel wat vastgeroest en van de oude school. Ik heb heel veel bewondering voor bassisten als Stanley Clarke of Jaco Pastorius terwijl ook Chris Squire altijd een van mijn favorieten is geweest. Ik heb echter op geen enkel moment in mijn carrière de ambitie gehad om een meer solistische rol te vervullen."
Wanneer heeft Kansas het idee opgevat om in het oorspronkelijke ‘thuis’ een dvd met een orkest op te nemen?
"Dat is als volgt gegaan: toen Kansas twintig jaar bestond, werd in 1994 de boxset Kansas uitgebracht en bij het dertigjarig bestaan in 2004 de box Sail On. Dit waren activiteiten van de platenmaatschappij die ons financieel niets opleverden. Op een gegeven moment zei Phil, die tevens onze manager is: moet de platenmaatschappij nu weer de credits krijgen en mogelijk geld verdienen? Waarom brengen we ter gelegenheid van ons 35-jarig bestaan niet zelf iets uit? Dat vond iedereen een puik plan en toen werd ook geopperd om naar Topeka te gaan, waar de wortels van de band liggen. Een combinatie met een orkest zou helemaal geweldig zijn, want daarmee zouden we kunnen laten zien hoe goed wij kunnen samenspelen en ook hoe mooi en symfonisch de muziek van Kansas kan worden gebracht. Het zou deuren voor ons kunnen openen om ook elders op te treden met een orkest. Wij hopen nu eigenlijk een beetje dat we net als The Moody Blues destijds een hele serie concerten kunnen gaan doen met een orkest, want daarvoor komt toch weer een ander publiek dan voor de band alleen."
Hoe zijn de arrangementen voor het orkest tot stand gekomen? Konden jullie nog beschikken over de stukken voor Always Never The Same, omdat de dirigent toen dezelfde was, namelijk Larry Baird?
"Onder meer door het concert van The Moody Blues in 1992, stuitten wij op de naam van Larry Baird, die ons ook van alle kanten werd aanbevolen. Het is een zeer kundig man die onder anderen met Dennis DeYoung (Styx), Michael Bolton en Al Jarreau heeft gewerkt. Hij is destijds gevraagd voor Always Never The Same en hij heeft inderdaad de arrangementen daarvoor geschreven. Spijtig genoeg is met die show verder niets gedaan, behalve het album dan. Sinds die tijd is hij onze vaste arrangeur en dirigent voor elke show die wij gedaan hebben en nog zullen doen waarbij een orkest ons begeleidt. Aangezien voor de shows in Topeka er een aantal andere nummers zouden worden gespeeld, moest hij toch ook een aantal nieuwe arrangementen schrijven."
Hoe zijn jullie tot de setlist van de dvd There’s Know Place Like Home gekomen?
"Jemig, eigenlijk zo’n beetje vanzelf. We wilden met een klapper beginnen en ook met een klapper eindigen; daartussen moesten vanzelfsprekend de wat rustiger nummers komen, de meer intieme momenten. Uiteraard hebben we ook rekening gehouden met onze gastspelers."
Het was heerlijk om Steve Morse en Kerry Livgren naast jullie aan het werk te zien. Hebben jullie nog overwogen om ook Robbie Steinhardt en Dave Hope uit te nodigen?
"Andere journalisten vroegen me naar mensen als John Elefante en Greg Robert. Het was eigenlijk vooral een kwestie van ‘gemak’. Kerry woont in Topeka omdat hij jaren geleden daarnaar terug verhuisd is en Steve Morse bleek beschikbaar. Eigenlijk wilden we hem er ook heel graag bij hebben. Hij kwam tegelijk met mij in de band en we hebben allemaal genoten van zijn spel: voor ieder van ons is hij nog steeds de beste gitarist op deze planeet! Robbie heeft zich een paar jaar geleden teruggetrokken en sindsdien zijn we het contact met hem verloren. Dave Hope is druk met zijn kerk als priester en van John wisten we niet eens zeker of ie nog in de muziekbranche werkzaam was naast het werk in zijn studio tenminste. Het zou de zaken voor ons ook erg gecompliceerd gemaakt hebben en we hopen eigenlijk dat de fans tevreden zijn met Kerry en Steve als gasten."
Steve Walsh lijkt beter bij stem dan een jaar of tien, vijftien geleden. Is daar een verklaring voor?
"Mijn verklaring is de volgende. Steve is een periode erg beïnvloed geweest door andere artiesten en heeft die naar mijn mening getracht die te imiteren. De laatste jaren heeft hij de weg terug gevonden naar zijn wortels: zingen met een hoge krachtige heldere stem, die prachtige stem waarop ik destijds als fan helemaal verzot was geraakt. Langzaam maar zeker heeft hij weer totale controle. Steve behoort tot de meest karakteristieke zangers uit de rockhistorie, samen met Steve Perry (Journey), Lou Gramm (Foreigner) en Paul Rodgers (Free) behoort zijn stem tot de beste in het wereldje en gelukkig zingt hij op deze tour weer geweldig!"
Ik dacht eerlij gezegd dat mogelijk alcohol of drugsmisbruik iets met zijn stemverlies te maken had?
"Tsja.., wel..., dat weet ik niet! Het enige dat ik weet dat hij nu weer helemaal terug is, ook als frontman, als showman."
Kort na de dvd-opname werd Kerry Livgren met een ‘stroke’ opgenomen; is iemand van de band op een dusdanig vriendschappelijke voet met hem dat hij is gaan kijken? Hoe gaat het nu met hem?
"Dat was een bitterzoete situatie: precies op het moment dat ik de ruwe versie van de dvd zat te bekijken met Kerry in volle glorie, kreeg ik het nieuws over zijn plotselinge ziekenhuisopname. Eigenlijk wilden we allemaal gaan kijken hoe het met hem ging, maar de familie gaf er de voorkeur aan dat alleen Phil hem zou opzoeken. Eerlijk gezegd, denk ik dat Kerry liever niet iedereen wilde laten zien hoe hij erbij lag. Op dit moment gaat hij aardig vooruit, maar de artsen hebben gewaarschuwd voor een lange weg naar totaal herstel. Zijn rechterkant is nog niet helemaal in orde, dus gitaar spelen kan hij nog niet en zijn spraak is ook nog niet je dat: een paar woorden en dan wat gebrabbel, waardoor hij om zichzelf moet lachen: frustrerend en lachwekkend tegelijk."
Met het ontslag van Steinhardt rond 2006 ben jij tweede zanger geworden: hoe heb je dat ervaren?
"Dat was inderdaad een hele schok. Het betekende niet alleen dat ik al die partijen moest zingen, maar ook dat ik met het publiek moest gaan communiceren. Dat was toch even een leercurve voor mij, maar ik ben nog steeds aan het groeien in mijn rol."
Hebben jullie nog overwogen om voor deze gelegenheid een of meer nieuwe nummers te schrijven?
"Nee, eigenlijk niet. Om eerlijk te zijn, dat was ook de reden waarom Native Window is ontstaan. Het feit dat desgevraagd Kerry en Steve te kennen gaven niet van plan te zijn om materiaal aan te dragen voor een nieuw Kansas-album, heeft Phil, Rich, Dave en ik ertoe gebracht om ons eigen plan te trekken. Hoewel Dave zijn eigen soloproject heeft gedaan en ik met Mike Slamer ook enkele albums heb uitgebracht als Seventh Key, was het voor ons gevieren een geweldige uitdaging om terrein te verkennen dat voor ons onontgonnen was. Zonder Kerry en Steve konden we het natuurlijk geen Kansas noemen en dus werd het Native Window en ik moet zeggen dat we apetrots zijn op het resultaat!"
Jullie spelen momenteel een beperkt aantal concerten in Duitsland, zoals in Münster waabij ik ook aanwezig was. Vanwaar de keuze van support voor Status Quo?
"Eerlijk gezegd heb ik geen idee. Het lijkt inderdaad niet zo'n voor de hand liggende combinatie. Status Quo speeltpure rock-'n-roll en wij progressieve rock. De laatste keer dat we met deze jongens op het podium stonden was zo’n 22 jaar geleden! Hopelijk komen we nu in aanraking met publiek dat ons mogelijk nog niet kent."
Waarom blijven jullie niet langer in Europa?
"Meer zat gewoon niet in de planning. Nog vier dagen hier in Duitsland en dan weer terug naar de VS, dan daar een paar shows en dan pas weer in het nieuwe jaar. Ik heb begrepen dat er plannen bestaan om een tour te doen met Styx en Foreigner. Dat zal wat worden! Drie bands uit dezelfde periode, met muziek in hetzelfde genre en het zijn allemaal vrienden, we kennen iedereen persoonlijk."
Je noemde daarstraks al de naam Native Window. Eerder werd dit project bij gerucht Three Feet Of Snow genoemd. Waarom is die naam veranderd?
"Laten we zeggen dat die naam bij een aantal lieden minder prettige associaties opriep. Om een goeie naam te vinden die niet al ergens in gebruik is, is een regelrechte ramp. Zoek zelf maar eens op het internet; je kunt het zo gek niet bedenken of iemand heeft een met veel moeite verzonnen naam al in gebruik. Toen werd Native Window geopperd en die bleek beschikbaar te zijn en daar konden we ons alle vier in vinden."
Recentelijk is er nog een album verschenen dat aan Kansas gerelateerd is, namelijk Mastedon met ex-Kansas lid John Elefante. Ken je die schijf?
"Nee. Ik heb inderdaad vernomen dat hij een album uit heeft gebracht. Bij Frontiers Records, is het niet? Ik heb nooit met hem samen gespeeld, maar hij is zeer zeker een goede zanger, een vakman met enorm veel talent. Dat geef ik hem absoluut na. Het grappige is dat hij en ik nu op hetzelfde label zitten, want mijn nieuwe album met Mike Slamer, Seventh Key dus, zal ook worden uitgebracht door Frontiers Records."
Leuk dat je Seventh Key noemt, want uiteraard wil ik graag weten hoe het met jouw eigen geesteskind is gesteld.
"Mike en ik hebben er de laatste twee jaar tussen de bedrijven door aan gewerkt. We hebben nu zo’n elf songs in diverse stadia van gereedheid tussen ruwe demo en nagenoeg af. Een maand geleden speelde we met Kansas in Californë en ben ik naar hem toe gereden. Mike is momenteel bezig met het mixen van een album van Terry Brock, maar als hij daarmee klaar is, zal ik die kant weer op gaan om de laatste hand aan ons derde album te leggen."
Hoe zijn jullie met Native Window bij Steve Rawls terecht gekomen?
"Steve heeft een eigen studio met audio en videofaciliteiten en hij is een vriend van ons geworden sinds onze vorige dvd Device-Voice-Drum, die hij heeft opgenomen. Hij woont op ongeveer tien minuten rijden van Phil Ehart, dus dat is erg handig. We bespraken ons plannetje met hem en hij wilde direct meedoen. Daarom is hij uiteindelijk ook co-producer geworden en heeft hij aan een aantal songs als schrijver meegewerkt."
Ik heb in een ander interview gelezen dat het binnen het instituut Kansas niet de regel ‘gelijke monniken, gelijke kappen’ geldt. Hebben Phil, Rich, Dave en jij niets in te brengen als het gaat om een nieuw Kansas album?
"Op het laatste studioalbum Somewhere To Elsewhere kwam Kerry met complete songs aanzetten. Alles wat wij moetsen doen was ze uit te voeren. Zo ook met Steve Walsh. Ook hij komt niet met een ideetje dat moet worden uitgewerkt, maar levert een geheel uitgewerkt song aan. Ook financieel zijn de zaken niet evenredig verdeeld, hetgeen soms wel eens tot onvrede heeft geleid. Dit dus in tegenstelling tot Native Window: vier gelijke aandelen en elk idee van alle betrokken werd ingebracht en vervolgens gingen we gevieren, vaak met producer Steve Rawls er bij, aan de slag om te kijken wat we ermee konden doen. Je hebt waarschijnlijk de foto’s van ons in de studio gezien: gewoon jammen en uitproberen met akoestische instrumenten totdat het ergens op lijkt. Omdat er onvoldoende ideeën waren om mee te beginnen heeft iedereen in zijn archieven gegraven en zijn connecties afgezocht en zo kwam Phil bijvoorbeeld met wat ruwe ideetjes van Joel Kosche (Collective Soul). De vader van Will Turpin, bassist van Collective Soul, is namelijk de partner van Rawls in de studio. Zo konden we dus ook beschikken over nooit opgenomen materiaal van ‘buiten’. Uiteraard wilden we het als Native Window laten klinken, dus we hebben aan die songs wel het nodige veranderd. Criterium was voor ons: als een song akoestisch goed klinkt, dan is-tie bruikbaar en dan pas gaan we ermee verder."
Wat stel je je van de komende vijf jaar voor?
"Mijn eerstvolgende prioriteit is het werken aan het album van Seventh Key dat in elk geval volgend jaar moet uitkomen. We zullen zeker doorgaan met optredens van Kansas en mocht er voldoende vraag zijn, dan zullen we ook als Native Window gaan spelen. We hebben al bij enkele shows van Kansas geopend als support en de respons was uitermate positief. Kun je je voorstellen dat we in 2000 hebben overwogen of we niet beter met pensioen zouden kunnen gaan en nu zitten we in 2009! Het reizen wordt een steeds vervelender belasting, maar spelen doen we nog steeds met heel veel plezier. Als we er een punt achter zetten, dan kondigen we dat vast wel luid en duidelijk aan!"