ARJEN LUCASSEN, The Theory Of Everything

Toen een jonge gitarist uit Den Haag in 1980 bij Bodine begon te spelen hadden nog niet veel muziekkenners door wie Arjen Anthony Lucassen was. Dat begon echter al te veranderen toen hij vervolgens terecht kwam bij Vengeance waarin hij van 1984 tot 1992 actief was. Het eerste solowerk dateert van 1994 en de eerste echte opvolger daarvan was het tot Arjens grote, maar bijzonder aangename verrassing enorm goed ontvangen dubbelalbum Lost In The New Real van 2012. The Final Experiment was het eerste album van Ayreon en sindsdien heeft Arjen gestaag zijn dromen verwezenlijkt en is langzamerhand uitgegroeid tot een internationaal befaamde componist en musicus. Gaandeweg werden zijn albums meer en meer verrijkt met talrijke illustere namen uit de rockmuziek en al zou hij graag de heren Peter Gabriel, David Gilmour, Ritchie Blackmore of Ian Gillan nog aan zijn indrukwekkende lijst van gasten willen toevoegen, de namen die hij voor zijn nieuwste project heeft weten te strikken liegen er ook niet om: Keith Emerson, Rick Wakeman, Jordan Rudess, John Wetton en Marko Hietala, om er maar enkelen te noemen. Vijf jaar na zijn laatste album 01011001 is er nu een fantastische opvolger: The Theory Of Everything. In zijn knusse huis in het zuiden van het land geeft de sympathieke slanke reus graag een toelichting op het tot stand komen van zijn laatste werk.

Hoe gaat het nu met je? Heb je als 50-plusser nog last van iets als een midlife crisis?

"Oh nee, totaal niet. Ik vind ouder worden heerlijk en ik ben prima tevreden zoals het leven nu gaat. Natuurlijk komen er wel mankementjes, zoals hielspoor en dat is met joggen wel lastig. Verder zal ik nog geopereerd moeten worden aan mijn linkerarm, waar een peesje op mijn elleboog steeds verschiet en dat wordt na een paar uur gitaarspelen erg pijnlijk. Voor dit album kon ik dat natuurlijk niet doen, want je ligt er dan wel zo'n zes weken uit maar nu gaat dat binnenkort wel gebeuren en dan hoop ik maar dat dit euvel verholpne is en dat, als het even kan, ook mijn hielspoor behandeld kan worden."

Is er de afgelopen jaren voor jou als persoon of als muzikant veel veranderd?

"Voor mij gelukkig weinig. Ik ben nog steeds in de bevoorrechte positie dat ik van mijn muziek kan leven. Behalve dat de verkoop van cd's tegenwoordig grotendeels via het internet verloopt. Langzaam maar zeker verdwijnen alle speciaalzaken, wat ik eigenlijk ook wel jammer vind. Ik ging vroeger elke week wel een keer naar 'mijn' zaak en dan hadden ze een stapeltje klaarliggen. Even lekker luisteren en dan ging ik steevast met een lp naar huis. Nu kun je alles gratis downloaden. Misschien wel te gemakkelijk en ik vind het zelf ook veel minder leuk. Ik verkoop nog steeds veel albums, ook oudere en ik doe natuurlijk bijna alles alleen. We zijn gisteren begonnen met de voorverkoop van The Theory Of Everything en we zijn de duizend al gepasseerd, ongelooflijk! Aangezien ik niet optreedt, krijg ik niet alles mee maar ik hoor wel continu dat het steeds moeilijker wordt voor opkomende muzikanten om geld te verdienen. Nu de cd-verkoop van beginnende bands niet veel meer voorstelt, moeten ze het van optredens hebben en omdat iedereen dus wil spelen is het aanbod dermate overvloedig dat ook het regelen van voldoende en aantrekkelijke boekingen steeds lastiger wordt. De meeste muzikanten moeten er wel iets naast zoeken om in hun inkomen te voorzien."

De social media en de website heb je nog steeds in eigen beheer, dus dat slokt een aardig deel van je tijd op, neem ik aan?

"Ja dat klopt. Lori (Linstruth, gitariste van Stream Of Passion, MvBF) doet alle techniek, want daar snap ik echt helemaal niets van. Zij beheert de site, doet de webshop en dergelijke. Facebook doe ik zelf en dat kost inderdaad een uurtje of wat per dag. 's Morgens van pak 'm beet van tien tot twaalf zit ik achter de pc voor Facebook, dan ga ik meestal de studio in en dan 's avonds van negen tot elf nog een uur of  twee. Rond de release van een nieuw album kan ik het amper bijhouden, want dan komen er echt honderden boodschappen binnen en dan denk ik 'daar kom ik nooit meer doorheen' maar uiteindelijk blijkt dat toch nog weer mee te vallen. Zeker omdat ik niet live speel is dit mijn contact met de fans dus ik vind dat ook heel belangrijk. Verder vind ik het gewoon zo leuk dat ik het niet eens 'werk' zou willen noemen. Ik hoor veel mensen klagen, maar ik zou niet zonder willen!"

Heb je nou na Lost In The New Real al een keer vakantie genomen?

"Nee, natuurlijk niet al had ik het Lori wel plechtig beloofd. Als deze hectische periode voorbij is, ontkom ik er niet aan. Dan zullen we echt een keer een paar weken weg gaan, liefst naar een verlaten plek 'in the middle of nowhere' dus vermoedelijk Zweden of IJsland, want ver vliegen is niets voor mij en de beroemdheid uithangen al helemaal niet. Ik was laatst bij die uitreiking van die prog award en dan voel ik me echt heel ongemakkelijk. Ik hoop dan maar dat er niemand op mij afkomt om met me te praten. Ik zie dan een Rick Wakeman en Ian Anderson lopen en om dan naar die mensen toe te lopen om een babbeltje te maken: nee, helemaal niets voor mij, vreselijk!"

Hoe kijk je op je vorige geesteskinderen terug nu je dit project klaar hebt?

Lost In The New Real was natuurlijk compleet anders, niet alleen muzikaal maar ook omdat ik daar bijna alles alleen heb gedaan. Ik ben er wel supertrots op. Veel meer dan bijvoorbeeld op het tweede album van Star One. Daar had ik achteraf het idee dat ik heb geprobeerd iets te maken wat de fans leuk vinden, terwijl ik op mijn soloplaat echt alleen maar dingen heb gedaan die ik zelf leuk vond. Eigenlijk een zootje die plaat: gaat van happy naar heftig, van The Beatles naar Pink Floyd of Led Zeppelin. Tot mijn eigen verbazing, maar vooral die van de platenmaatschappij, heeft dat album gewoon heel goed verkocht, veel beter dus ook dan die van Star One. Mogelijk heeft men aangevoeld hoe ik het naar m'n zin gehad heb bij het maken van dit soloalbum."

Ben je voor dit album anders te werk gegaan dan voorgangers en zo ja, in welk opzicht?

"In de eerste plaats heb ik vooral gelet op wat mij bij het maken van het laatste Ayreon-album niet was bevallen. Bijvoorbeeld die zeventien zangers. ik heb die uiteindelijk zelfs moeten inzetten op stukken die oorspronkelijk waren bedoeld als instrumentale stukken en dat wilde ik niet nog een keer. Zo konden ze amper laten horen wat ze konden. Ik vond achteraf ook de plaat te veel lagen hebben: er was niet één gitaar, nee het was direct een gitaarmuur. Ik wilde nu echt naar een transparant geheel waarin je ook echt een gitarist kunt horen in plaats van die muur. Ik heb nu nadrukkelijk gestreefd naar transparantie, veel ruimte voor vocalisten om te laten horen waartoe ze in staat waren en vooral ook veel instrumentale stukken. Ik vind dit ook mijn meest progressieve album tot nu toe."

Dat kan ik alleen maar met je eens zijn! Maar liefst een dubbelaar! Vanwaar die keuze?

"Uiteindelijk niet zo vreemd, want behalve de eerste twee waren alle Ayreon-albums dubbelaars. Ik heb 't op Facbook gevraagd en bijna alle reacties waren uiteraard dat men er op rekende dat het en dubbelaar zou worden. Ik was eigenlijk niet eens van plan om weer een dubbelalbum te maken, maar ik heb dat gewoon niet in de hand, weet je. Ik ben heel anders te werk gegaan dan op vorige albums. Vroeger pakte ik mijn gitaar en dan begon ik ideetjes te verzamelen en op te nemen om vervolgens de beste er uit te pakken, die verder uit te werken en in de voor mijn gevoel goede volgorde zetten. Toen mijn soloplaat af was had ik één ideetje, dat beginstukje met het Hammond-orgel. Ik ben daarmee de studio in gegaan en ik ben gewoon aan het werk gegaan om daar een vervolg op te maken en zo chronologisch verder te componeren totdat ik opeens een nummer van 23 minuten had staan. Het bleek dat deze manier van werken leidde tot lange nummers, dus door deze andere aanpak is het eigenlijk als vanzelf gegaan dat ik mijn eigen  'tales' heb gemaakt, want als het goed gaat en de inspiratie blijft komen dan stop ik ook niet! Vandaag kreeg ik ook een vraag of ik wist wanneer ik te ver ging: antwoord luidt: nee dus. Alles wat ik doe komt heel natuurlijk. Ik bewaar nooit iets voor een volgende plaat, want ik denk altijd maar: als je een keer een slechte plaat maakt kan het zo maar je laatste zijn. Ik heb dat zelf ook met bands. Genesis heb ik eigenlijk geen kans meer gegeven na de eerste platen met Phil Collins, Rush had voor mij afgedaan toen ze die vreselijke jarentachtigmuziek gingen maken. Permanent Waves vind ik overigens nog steeds hun beste plaat. Queen, nog zo'n voorbeeld: bij News Of The World gaat het voor mijn gevoel al fout. Jazz gaf ik al geen kans meer, maar die naakte dames op de fiets had ik natuurlijk wel boven mijn bed hangen. Ik vind het gewoon supergaaf dat mensen mij zo vertrouwen, ze weten dat ik tot het uiterste gegaan ben en dat ze een mooi pakket krijgen met fraai artwork en een dit keer maar liefst twee en een half uur durende dvd erbij met opnames uit de studio en interviews met de zangers die Lori allemaal opgenomen en ge-edit heeft."

Meestal begin je met de muziek. Wanneer kwamen de vocalisten en het verhaal er bij?

"Ik begin altijd eerst met de muziek, daardoor laat ik mij inspireren voor het verhaal en dan pas ga ik op zoek naar stemmen, want die moeten natuurlijk wel bij het verhaal passen. Als ik de zangstemmen heb, dan ga ik teksten en melodielijnen aanpassen, zodat ze optimaal geschikt zijn voor die bepaalde zangstem. Daarom maakt het mij ook kwetsbaar, want als iemand op het laatste moment om wat voor reden dan ook afhaakt, heb ik natuurlijk wel een groot probleem en dat gebeurt dus echt elke keer. Dan ben je namelijk opeens heel beperkt, want dan moet je op stel en sprong iemand gaan zoeken die bij die rol past."

Het verhaal uit de muziek ... hoe moet ik me dat voorstellen en hoe lang ben je in totaal met dit dubbelalbum bezig geweest?

"Alles bij elkaar toch wel ruim een jaar. Ik ben vrij constant qua werkindeling en het is niet zo dat ik de ene dag twaalf uur in de studio zit en dan en paar dagen maar twee uur. Eigenlijk probeer ik gewoon elke dag een uur of drie tot vier in de studio te werken. Als ik eenmaal de juiste stemming te pakken heb dan loopt het uiteraard wel lekker door. De vorige Ayreon klonk heel industrieel, machines en dergelijke: daar past een Terminator-achtige sfeer bij, dus een science fictionverhaal waarbij er machines uit het water komen. In dit geval is er sprake van vloeiende muziek met een serieuze ondertoon: er staan geen blije nummertjes op dus daardoor kwam ik op een meer realistisch en serieus verhaal terecht."

Het lijkt me interessant om in het kort te schetsen hoe je tot de keuze van je speciale gasten gekomen bent en hoe de contacten gelegd zijn.

"Zoals altijd probeer ik eerst de 'grote namen' en dan krijg je of geen antwoord of de betreffende artiest heeft geen tijd. Zo probeer ik telkens David Gilmour, Kate Bush en voor deze plaat bijvoorbeeld Jeff Lynne en Midge Ure (Ultravox). Uiteindelijk ben ik wel tevreden met deze mix van zangstemmen uit de metalwereld en instrumentalisten uit de progrock. Ik weet dat ik Peter Gabriel niet kan krijgen en ik beperk mezelf natuurlijk ook door te willen vermijden dat ik dezelfde zangstemmen opnieuw vraag. Even had ik hoop toen ik David Gilmour mocht interviewen voor Oor, maar toen ik hem een cd van mij gaf zag ik al aan zijn blik dat het niets zou worden. Wat die zangstemmen betreft: Michael Mills kwam ik op het spoor toen ik in een blad een recensie las over een album van de band Toehider waarin de muziek vergeleken werd met de vroege Queen. Ik op YouTube kijken en ik was direct weg van het nummer Toehider. Vervolgens in dat zijbalkje gekeken en daar stuitte ik op een fimpje waarin iemand op een omgekeerde bouzouki Thick As A Brick speelde. Dat bleek Michael Mills te zijn. Mijn positieve feedback werd direct beantwoord met een 'dank je, ik ben een groot liefhebber van jouw muziek'. Toen bleek dat Michael Mills en Toehider bij elkaar hoorden en toen bleek dat hij ook een geniale akoestische versie van Bohemian Rhapsody op YouTube had staan, heb ik hem benaderd. Hij bleek een maand vanuit Australië naar Nederland te komen en ik mocht de twee dagen die ik hem nodig dacht te hebben zelf uitkiezen. Geweldig mee gewerkt, een zeer beleefde wat verlegen man, ontzettend aardig en een enorme progliefhebber. Een ongelooflijk talent! Die moeten jullie in de gaten houden! JB kwam ik op het spoor via Inside Out, hij zingt een nummer op het album van Spiritual Beggars dat No One Heard heet. Verder zoeken leidde mij tot zijn band Grand Magus. In eerste instantie evenals bij een vorige poging luidde het antwoord nee, maar toen bleek dat hij een enorme fan van Bodine was, heb ik 'm gevraagd om telefonisch contact. Eerst was hij heel terughoudend, maar toen ik hem verzekerde dat hij er geen spijt van zou krijgen zei hij: 'God damn, je hebt me overgehaald'. Enorme beer met allemaal tattoos, maar ook weer heel aardig en tot mijn verbazing ook nerveus. Dan krijgen we Marko Hietala (Nightwish). Met hem had ik vijf jaar geleden ook contact en toen bleek dat hij The Dream Sequencer tot een van zijn favoriete albums rekende. Dit keer klikte het meteen, hij was ook de eerste zanger die kwam. Hij ziet er uit als een gevaarlijke Viking, maar is in feite en heel rustige intelligente man, die ook nog eens bijzonder muzikaal is. Ik heb heel fijn met hem mee gewerkt."

Heb je met hem nog over Floor Jansen gesproken die tijdens de laatste Nightwish tournee was ingevallen voor de ontslagen Anette Olzon?

"Natuurlijk! Ik zei tegen hem: waarom zou je verder zoeken. Floor Jansen (ex-After Forever, ex-ReVamp), is toch een perfecte keuze? Ik kreeg het idee dat zij wel met haar in zee zouden willen, maar ja, Floor is natuurlijk heel trouw, dus ik weet het niet. Er komt nog wel een dvd uit heb ik begrepen van die concerten van Nightwish met Floor. Tommy Karevik was een van die namen die me al meermalen was aangereikt door fans als zanger van Seventh Wonder. Ik krijg zoveel tips, maar toen ie ook bij Kamelot ging zingen, raakte ik wel geïnteresseerd. Een schoolvoorbeeld van de macht van social media! Ik typte op een goed moment zijn naam in, kwam op zijn Facebook-pagina terecht, stuurde hem een berichtje en ik had binnen een halfuur een enthousiaste reactie terug! Voor The Girl zocht ik een kandidaat, maar ik wist eigenlijk niemand. Van een fan kreeg ik op een goed moment een link naar een stuk of veertig female fronted bands. Die ben ik allemaal gaan beluisteren en zo kwam ik bij Ancient Bards terecht en dat was het moment dat ik dacht: deze Sara Squadrani kon wel eens heel goed zijn. Afijn, ik heb haar via Facebook benaderd en haar gevraagd om iets in te sturen uit een ander genre. Ze stuurde me een nummer van Christine Aguilera waarbij de rillingen over mijn rug liepen. Ik heb haar vervolgens een nummer van mij in laten zingen en ik kreeg wederom kippenvel. Ik heb haar gelijk over laten komen. Ontzettend lief schatje en super gezongen! Daarnaast ook erg leuk om min of meer onbekend talent een kans te geven."

Dan opeens een oudgediende, John Wetton?

"Voor de rol van psychiater wilde ik een wat ouder iemand met een volle warme stem. In eerste instantie dacht ik aan Greg Lake, maar die bleek dit soort gastrollen niet te doen. Toen heb ik de manager van John Wetton (UK, Asia) benaderd en die bleek een enorme fan van mijn laatste soloalbum te zijn, de rest kende hij überhaupt niet. Die was heel snel overtuigd en heeft gewoon tegen John gezegd dat hij dit moest doen. Ik ben naar Engeland gevlogen en heb John in de studio van het management opgenomen. Niet ideaal, maar wel heel veel takes waaruit ik kon kiezen. Starless And Bible Black was het eerste album van King Crimson dat ik kocht en Rendez-Vous 6:02 is een van mijn favoriete nummers aller tijden! En ik wilde natuurlijk een muzikant uit Yes, Genesis, Emerson, Lake & Palmer en King Crimson hebben en dat is nu gelukt. Zeven jaar geleden hoorde ik een tamelijk folky nummer van Lacuna Coil: To Myself I Turn dat ik een heel gaaf nummer vond. Tijdens dat festival sprak ik met Cristina Scabbia en die was meteen geïnteresseerd. Ze zou op The Human Equation zingen, maar vanwege een last minute uitnodiging voor Ozzfest ging dat niet door. Dit keer was het meteen raak. Zij is een ontzettend aardig en spontaan mens, bij wie elke emotie echt is en niet gemaakt. Het aardige is dat ze op mijn muziek veel meer kan laten horen dan bij haar band Lacuna Coil. Ze zei ook direct dat dit helemaal haar stijl niet was, maar dat ze het wel een uitdaging vond om het te proberen en juist dat vind ik top! Ook qua uitspraak was het subliem: ik ga altijd heel ver om de uitspraak goed te krijgen, maar als ik het haar één keer zei, zong ze het direct goed. Later vertelde ze me dat producers haar 'the parrot' (papegaai) noemen, omdat ze zo snel iets perfect kan nadoen."

Dan de heren instrumentalisten?

"Sommige probeer ik al vijftien jaar te krijgen! Keith Emerson is me dit keer gelukt, omdat Dave Kerzner (Sound Of Contact) bij Keith was om samples op te nemen van zijn modulaire Moog. Kerzner vindt mijn muziek erg goed, dus bood hij aan om mijn verzoek aan Keith over te brengen. Ik had David een nummer van Lost In The New Real meegegeven om aan Keith te laten horen en die zei letterlijk 'wow this guy is good!' dus het was meteen voor elkaar. Ik moest nog wel even nadrukkelijk vragen of hij het geluid van Lucky Man tevoorschijn kon toveren. Rick Wakeman, van wie ik een fan ben sinds zijn pianospel op Morning Has Broken van Cat Stevens, kende ik al langer. Ooit heb ik een Classic Rock Award ontvangen als beste 'overall musician' uit handen van Rick. We hebben toen ook samen ontbeten in het hotel en hij vertelde me dat hij mijn platen gewoon via internet had gekocht en dat hij daarom ook was gaan werken met Damian Wilson. Het kwam er steeds niet van totdat ik dit keer contact kreeg met het management die zeiden van 'stuur maar wat op'. Afijn, drie stukken opgestuurd, een pianostuk, een progstuk en een metalstuk en erbij gezegd dat Rick mocht kiezen. Een paar weken later kreeg ik ze terug en hij had ze alle drie ingespeeld, te gek natuurlijk! Geloof het of niet, maar ik heb echt gedroomd over Keith Emerson. Ik droomde dat ik hem tegenkwam en dat hij zei dat hij op mijn plaat zou meespelen. Ik werd wakker en het was niet zo, maar nu is die droom dus uitgekomen en twee van mijn helden doen mee op dit album."

Dan Jordan Rudess van Dream Theater, het vlaggenschip van de hedendaagse progmetal, en de overige instrumentalisten.

"Met Jordan heb ik al heel lang contact. Hij zou al eerder een solo aanleveren, maar moest  vanwege tourneeverplichtingen verstek laten gaan. Ik weet hoe druk hij is, dus heb ik hem maanden geleden al benaderd. Zijn enige antwoord was let's do it. Ik heb inderdaad een paar maanden moeten wachten, maar het resultaat mag er ook zijn! Het stuk waarin Steve Hackett schittert, heb ik ook speciaal op hem geschreven. Ik kende Steve, overigens een zeer sympathiek mens, al langer en alle albums van Genesis waarop hij te horen is, vind ik goed. Als enige heeft hij de progmuziek nog steeds hoog in zijn vaandel en contact leggen was natuurlijk erg gemakkelijk omdat Steve ook bij InsideOut zit: een mailtje naar Thomas Waber was voldoende. Iedereen denkt dat ik Troy Donockley via Marko Hietala of Floor Jansen heb weten te strikken, maar ik heb al contact met Troy sinds de tijd dat hij bij Mostly Autumn speelde. Ik ben toen een keer met Heather Findlay en met hem wezen stappen en we hebben zo vreselijk veel lol gehad. Hij is behalve een geweldige muzikant ook erg handig met goocheltrucs en zeker na de nodige glaasjes was het ongelooflijk gezellig. Hij is ook een ontzettend druk baasje, maar hij was er meteen voor in toen ik contact met hem zocht. Hij kon helaas niet zelf komen, maar hij heeft alle stukken werkelijk perfect ingespeeld met zijn Ulian pipes and whistles."

De andere namen: Ben Mathot, Ed Warby, Jeroen Goossens en Maaike Peterse?

"Allemaal geweldige muzikanten van wie ik niet alleen weet wat ik aan hen heb, maar van wie ik ook weet dat ze het echt tof vinden om mee te doen. Ik moet er niet aan denken dat ik met broodmuzikanten moet werken die zonder interesse hun partijtje spelen, de cheque incasseren en vertrekken. Met deze mensen is er gevoel en contact, ze denken ook echt mee en dat vind ik heel belangrijk. Omdat Troy al aardig wat had ingespeeld, had ik eerst voor Jeroen niet veel werk maar toen hij er eenmaal was met al zijn fluiten, werd ik steeds enthousiaster door zijn spel en verschil in fluitklank en zo is-ie toch op veel meer stukken terechtgekomen dan oorspronkelijk de bedoeling was. Maaike is een superleuke meid die ook nog van muziek houdt en dan is het gewoon ook direct heel gezellig en daar houd ik van. Ed wordt alleen maar beter en hij laat me keer op keer weer verbaasd staan. Ben is een violist met een absoluut gehoor: ik zing een melodietje en hij speelt 't gewoon perfect na."

Het einde van album twee eindigt met 'help me' alsof The Prodigy toch nog leeft. Ben je werkelijk van plan een vervolg hierop te maken, althans tekstueel of is het bedoeld als grapje om je fans in verwarring te brengen?

"Wat ik wilde, of eigenlijk wat wij wilden, want Lori en ik hebben het verhaal samen geschreven, is een open eind zodat we alle opties open konden houden. De basis van het verhaal kwam uiteraard van mij, maar dan herschreef Lori het weer en werd het totaal anders. Net als bij Jesus Christ Superstar, The Wall  (Pink Floyd) of Tommy (The Who) wilde ik dat het verhaal heel duidelijk te volgen is. Minder goed te volgen vind ik bijvoorbeeld The Lamb Lies Down On Broadway (Genesis) of Operation Mindcrime (Queensrÿche). Dat betekent geen refreintjes, niet te moeilijke woorden en niet teveel rijmen. Het eind wilde ik echter lekker cryptisch houden, zoals in de films The Shining of 2001 Space Odyssey waarbij de kijker zich opeens realiseert dat-ie amper snapt wat er gebeurd is. Ik vind het prachtig dat er nu al discussies gaande zijn over wat er nou met dat einde bedoeld wordt. Ik heb al heel wat theorieën gehoord!"

Heeft het artwork en het lettertype nog een speciale betekenis?

"Dat is wel een grappig verhaal. Eerst dacht ik 'ik doe weer een Ayreon, dus moet het Jef Bertels zijn', want dat is zo'n beetje mijn Roger Dean. Toen besefte ik dat ik steeds had gezegd dat ik alles anders wilde doen dus ook het artwork. Ik realiseerde me ook dat toen Roger Dean niet meer betrokken was bij de hoezen van Yes, ik opeens de muziek ook minder vond, dus ik besloot toch om Jef te vragen maar dan zonder monstertjes. Uiteindelijk kwam ik op een vuurtoren als symbool voor de wetenschap in een supergaaf landschap en een wilde zee. Pharos, vuurtoren in het oude Alexandrië, is ook de naam van de vereniging voor hoogbegaafde kinderen dus dat vond ik ook wel een leuke bijkomstigheid. Oorspronkelijk kwam die vuurtoren helemaal niet in het verhaal voor, dus die is er speciaal voor Jef ingeschreven. Met de letters zijn we ook heel lang bezig geweest: eerst Roger Dean-achtige letters maar als ze niet van hemzelf zijn, is het dat gewoon nét niet dus daar zijn we vanaf gestapt en uiteindelijk kwam Lori op deze wat mathematische letters uit in het kader van de wetenschap, de formules en de vergelijkingen zoals die ook in de rest van het artwork naar voren komen."

Waar heb je het afgelopen jaar naar geluisterd?

"Nou, 's avonds lig ik op de grond, op een matje en dan luister ik meestal naar ouwe helden. Overdag tijdens het joggen probeer ik altijd naar nieuwe dingen te luisteren zoals Wisdom Of Crowds van Soord en Renkse of Leafblade met Dan Cavanagh, dat lange nummer van Sound Of Contact vind ik heerlijk en natuurlijk Devin Townsend, die is zo uniek!"

Hoe groot is de kans dat we Ayreon nog een keer live gaan zien?

"Ik ben geneigd om te zeggen: bijna nihil. Ik ben gewoon zo'n kluizenaar en dat wordt alleen maar sterker; datzelfde geldt voor gastrollen in een live setting, daar zit ik ook helemaal niet op te wachten. Wel partijen voor anderen in de studio. Dat deed ik eerst eigenlijk nooit, maar de laatste tijd heb ik er wel een paar gedaan waaronder Avantasia."

Wat staat er op jouw ultieme wensenlijstje vandaag de dag?

"Ik zou het niet weten: ik ben supertevreden met mijn leven zoals het nu is en als ik een wens had en die zou zo maar uitkomen, zou ik het nog saai vinden ook want ik heb altijd wel zoiets van 'je moet het wel verdienen'. Ik heb een lieve vrouw, een Mercedes die het altijd doet, ik heb vrijheid, hoef me over geld geen zorgen te maken dus wat wil je nog meer? Ik denk wel eens aan een boerderij helemaal buitenaf, want ik mis misschien dat weidse en die natuur wel een beetje: maar dan zou ik m'n buurman als vaste  joggingpartner  kwijt zijn, dus nee, laat alles maar zoals het is! Alleen Gilmour en Blackmore graag op een volgende plaat..."

Wat wordt je volgende project, iets folkachtigs?

"Weet ik nog niet, maar waarschijnlijk wel iets heel simpels met één vocalist. Een tweede Ambeon acht ik onwaarschijnlijk, al zou ik dat zelf best graag willen. Astrid is namelijk behoorlijk diep in het religieuze gedoken en heeft laatst een reli-album gemaakt in eigen beheer. Dat folkachtige komt denk ik grotendeels van Jethro Tull. Daarnaast liggen mijn wortels ook bij Thin Lizzy, Gryphon, Sandy Denny, The Waterboys en Donovan. Ooit vroeg ik Loreena McKennitt voor een van mijn albums, maar toen moest er een hotel geregeld worden voor haar en haar staf en nog zo'n stapel met eisen en dat werd me toch een beetje te heftig."

Dan tot slot even heel wat anders: er is gezinsuitbreiding geweest?

"Ja, dat is de vrouw hè... die wilde haar hele leven al een hond, terwijl ik altijd en poezenmens ben geweest. Uiteindelijk zijn we samen gaan kijken en we kwamen op een Chinese Crested uit, een Chinese Naakthond met haar en ik moet toegeven: het is een verrijking in ons leven. Dat beestje, Hoshi geheten, is zo enthousiast en superintelligent! Apporteert, springt over je rug, doet hi-five met twee pootjes en brengt zelfs de Hitler-groet. Toen ik dat aan een Duitse reporter vertelde moest die ook lachen en hij verzekerde me dat vandaag de dag die overgevoeligheid net als bij veel Nederlanders wel stukken minder is geworden. Ik heb een redelijk gestructureerd leven maar Hoshi weet zo mogelijk de volgorde van wanneer er wat gebeurt nog veel beter: die is hier gewoon de baas!"

Discografie Ayreon:

The Final Experiment (1995)

Actual Fantasy (1996)

Into The Electric Castle (1998)                               

The Universal Migrator: The Dream Sequnecer (2000)

The Universal Migrator: Flight Of The Migrator (2000)

Ayreonauts Only, compilatie (2000)

The Human Equation (2004)

01011001 (2008)

Timeline, compilatie (2008)

The Theory Of Everything (2013)