JOHN WETTON, xxx, Icon

Asia, in de originele bezetting met John Wetton, Geoff Downes, Carl Palmer en Steve Howe, is allang geen bevlieging meer sinds de reünie tot stand kwam ruim zes jaar geleden. Asia gold in de jaren tachtig als supergroep en voor de ouderen onder ons zal dat nog steeds zo zijn. Voor de jongere fans is het een band met routiniers die door vakmanschap en een vandaag de dag uitstekend zingende Wetton melodieuze popmuziek maakt, gelardeerd met trekjes uit de progressieve rockmuziek. De band heeft inmiddels al twee studioalbums en twee liveregistraties afgeleverd en viert het dertigjarig bestaan met een nieuw album getiteld XXX, een titel die veelzeggend is maar ook meer dan één betekenis heeft. Zoals gebruikelijk was Roger Dean verantwoordelijk voor het artwork. John Wetton legt uit hoe XXX tot stand gekomen is en hoe hij al zijn bezigheden weet te combineren. Vanuit zijn huis in Bournemouth geeft hij tekst en uitleg.

Dag John! Je hebt net een pittige tournee met UK achter de rug. Hoeveel concerten heb je recentelijk gegeven? Ik zou zeggen dat je drukker bent dan ooit tevoren?

"Inderdaad, maar liefst 34 optredens en als je mijn gastoptreden bij District 97 meetelt, zijn dat er 35. Dat is best heftig. Ik heb er echter nog steeds plezier in en ik ben blij met elke dag dat ik dit werk mag doen. Vijf jaar geleden had ik er ook evengoed niet meer kunnen zijn en na mijn zware hartoperatie luidde het advies van de chirurg om bezig te blijven. Omdat ik het gevoel heb op geleende tijd te leven beschouw ik het ook als mijn plicht om te blijven werken. Zo lang er werk binnenkomt, zal ik dat blijven aannemen! In tegenstelling tot begin 2000 en de jaren er op volgend, was ik niet goed in orde. Mijn acute hartklachten kwamen echter volkomen onverwachts en er waren vooraf geen symptomen. Mijn dokter vertelde me toen dat de situatie bijzonder ernstig was en had niet op deze goede afloop gerekend. Vandaag de dag voel ik me uitstekend en kan de belasting goed aan. Bovendien, als ik één ding overgehouden heb van die hartoperatie dan is het wel dat ik me realiseer dat ik er morgen niet meer kan zijn dus moet je van elke dag ook kunnen genieten!"

In Tilburg (2008) vertelde je me over die problemen en die met je handen en toen speelde je met een soort leren bandje rechts. Bij UK leek het je beter af te gaan want je baste fantastisch?

"Ik speel nog steeds met dat bandje. Die operaties hebben eigenlijk geen resultaat opgeleverd. Een eventuele vervolgoperatie zou volgens de specialisten geen enkele garantie geven op verbetering, dus heb ik vooralsnog besloten dat ik het hier maar mee moet doen. Een andere reden om van verder opereren af te zien is, dat deze ingreep onder volledige anesthesie zou moeten plaatsvinden en in mijn geval is dat dus een verhoogd risico. Ik zal er mee moeten leren leven. Als je op details gaat letten speel ik technisch niet zo best meer, maar ik kan uitstekend bluffen en met een hoop bravoure lijkt het nog aardig wat. Het kost me echter heel veel moeite om vooral mijn rechterhand goed te controleren, erg veel moeite om iets meer dan het basale werk te moeten spelen. Als mij gevraagd wordt om moeilijker partijen te spelen dan kan ik dat gewoon niet meer, maar dan zoek ik een manier om de moeilijkheden te omzeilen. Doordat ik nog redelijk wat beweging in mijn linkerhand heb, kan ik enigszins compenseren. Pianospelen is sindsdien ook erg problematisch en ik kan rechts niet eens een knop indrukken. Anderzijds moet ik er niet aan denken dat ik in dezelfde mate deze klachten links zou hebben: dan zou ik als linkshandige helemaal niets meer kunnen! Maar goed als je de vijftig gepasseerd bent dan beginnen de gebreken zich nu eenmaal in snel tempo te openbaren en komen de pijntjes, de uitval en dat soort zaken."

Je hebt met UK ook een aantal optredens in de originele bezetting van het Danger Money-album gedaan met Terry Bozzio, hoe is dat gegaan?

"Ik denk dat we van de 25 concerten er negentien hebben gespeeld met Terry: alle concerten in Japan en bijna alle in Noord Amerika. De concerten in Europa en Nearfest hebben we met Alex Machacek en Gary Husband gedaan. In die laatste bezetting ligt de nadruk meer op het eerste UK-album en werk van King Crimson, met Terry lag de nadruk meer op Danger Money. Met Terry heb ik tijdens de tournee veel tijd doorgebracht, want we hadden elkaar in dertig jaar niet gezien! We aten vaak samen en dergelijke. We hebben veel gemeen en onze relatie was buitengewoon vriendschappelijk, anders dan met Eddie Jobson. Hij was altijd solitair. Op het podium zijn we dikke vrienden, maar daarbuiten gaat ieder van ons zijn eigen weg. We hebben natuurlijk een relatie vanwege onze gezamenlijke geschiedenis en die is op zich helemaal niet slecht, maar buiten het werk gaan we niet met elkaar om en dat was met Terry anders. Hij is een fabuleuze muzikant en ook nog eens een heel aardige vent. Ik geloof dat we in januari 2013 nog een aantal concerten in Zuid-Amerika doen en dan zullen we elkaar weer zien. Daarna weet ik het niet, er zijn mij geen plannen bekend. Het doel was om ons dertigjarig jubileum te vieren en dat hebben we gedaan en ongetwijfeld zullen er nog liveregistraties op cd en dvd volgen. Asia is de machine die steeds maar doordendert, UK was een 'tussendoortje'. Met Asia spelen we in de UK een enkel festival en dan een gecomprimeerde toer in oktober en november in Noord-Amerika en nog enkele data in december. En, we hebben een nieuw album om live te gaan spelen!"

Hoe staat het met je solocarrière?

"Daar moet ik even een stap terug doen. Ik heb enkele concerten gegeven in het begin van het jaar ter promotie van mijn laatste album Raised In Captivity. Daarvan zal een dvd en een live-cd worden uitgebracht. Wanneer weet ik nog niet precies, want ik heb geen tijd om te mixen. Verder ben ik zo bezet met het hele groepsgebeuren dat ik op korte termijn niet zou weten waar ik de tijd vandaan zou moeten halen om nog iets aan solowerk te doen. Er is mij ook gevraagd om nog enkele gastoptredens te doen bij District 97, omdat ik ook bij hun nieuwe album betrokken ben. Het is een jonge, zeer talentvolle band uit Chicago en dus zou ik dat op zich graag doen, maar er zijn simpelweg niet voldoende dagen in een jaar. Op zich is dat natuurlijk een prima uitgangspositie. Dit jaar waren mijn prioriteiten Asia en UK. Deze zomer is het even wat rustiger voor Asia want Geoff en Steve toeren met Yes in Noord Amerika. Ik kreeg net een mailtje van Geoff hoe de repetities in Toronto verlopen, hoe het daar is en dat hij eigenlijk graag weer terug zou zijn in Engeland om het begin van het voetbalseizoen mee te maken. Wij zijn namelijk supporters van verschillende teams: hij steunt Cardiff en ik Derby County. We zijn zeer begaan met het Engelse voetbal. Geoff en ik zijn eigenlijk altijd in contact gebleven door de jaren heen, mede omdat ik de peetvader van zijn dochter ben. Ik hoop nog wat vakantie te hebben voordat we met Asia weer op tournee gaan. Binnenkort moet ik even naar Duitsland, want mijn zoon wordt veertien en gaat zijn plechtige communie doen. Ik zal daar dan een dag of vier verblijven bij de schoonfamilie. Daarna neem ik mijn zoon een weekje mee naar Mallorca en dan  weer aan het werk met Asia."

Je noemde net Geoff Downes: hoe staat het met Icon?

"Nou, dat zou best volgend jaar weer een aandachtspunt kunnen zijn. We zijn beiden zo druk geweest met Asia en tevens met andere projecten. We hebben beiden even tijd nodig om ideeën weer tot ontwikkeling te laten komen. Na begin volgend jaar zit toeren met Asia er een tijd lang niet meer in, dus ik verwacht dat Geoff en ik in de loop van 2013 weer wat zullen gaan doen, want dom rondhangen is niets voor ons."

Je stem lijkt beter, krachtiger en zuiverder dan zeg vijftien jaar geleden; hoe heb je dat geflikt?

"Dank je. Ik geloof het zelf ook en waarom? Ik drink niet meer, ik rook niet meer en ik geef vreemden nooit meer een hand. Op tournee leef ik als een kluizenaar. Ik ga niet meer uit, ik feest niet meer, leg het niet aan met onbekende dames als je begrijpt wat ik bedoel en ik gebruik geen drugs. Alles bij elkaar dus eigenlijk een wat saai maar wel heel gezond bestaan en dat helpt absoluut. Zeker omdat mijn hand zo slecht is, mag ik  nog van geluk spreken dat ik mijn stem nog niet ben kwijtgeraakt, integendeel, die lijkt steeds beter te worden."

Recentelijk besprak ik jullie livealbum Under The Bridge. Ik kwam dit album niet tegen op de website: zit er een luchtje aan?

"Het is een bootleg! Mede doordat het lettertype en de afbeelding veel weg hebben van officiële releases met Roger Dean's artwork, lijkt het ook een echte plaat. Het is best goed gedaan, maar het is gewoon een bootleg. Zo zie je maar hoe gemakkelijk het is om iets te maken wat op 'echt' lijkt maar het niet is!"

Over het nieuwe album XXX. Hoe zijn jullie aan de titel gekomen en wanneer besloten jullie dat er weer een nieuw album moest komen?

"We hadden onafhankelijk van elkaar het idee dat de dertigjarige verjaardag van deze band een belangrijke gebeurtenis zou zijn, net als destijds toen we bij elkaar kwamen om te overleggen of we iets met 25 jaar Asia zouden doen. Vandaar dat we vorig jaar gestopt zijn met toeren om ons aan dit album te kunnen wijden, wetende dat we daarna weer zouden kunnen gaan toeren met een nieuw album in de tas. Het ging allemaal veel soepeler dan ik had verwacht. Ik denk zelf dat dit een bijzonder sterk album is. Wat mij betreft zelfs het beste wat Asia ooit gemaakt heeft, ook nog beter dan het eerste album: geen zwakke plekken en tekstueel erg gefocust. Kortom: ik ben er heel tevreden over. We zullen komend jaar zeker nog in Europa toeren, maar een tournee naar Amerika of Japan zit er de eerstvolgende jaren niet in. Natuurlijk is XXX in Romeinse cijfers en wat XXX verder allemaal betekent zoek je maar op het internet op."

Dan over het artwork, dat opnieuw van Roger Dean is. Hij lijkt onlosmakelijk verbonden met deze line-up van Asia?

"Dat is juist. Er is een hechte relatie tussen Roger en de band. Ik zag hem vorige week nog op Nearfest samen met Annie Haslam (zangeres Renaissance, MvBF). Hoewel wij er zelf niet om hadden gevraagd, was dit een mooi moment om de draak van het eerste album weer tevoorschijn te halen, net als op het vorige album Omega, de tijger erg toepasselijk was in het 'jaar van de tijger'."

Hoe lang zijn jullie daadwerkelijk met dit album bezig geweest?

"Ongeveer drie maanden voor het opnemen in de studio, mixen en masteren en ik denk dat Geoff en ik begonnen zijn met het schrijven van nieuwe songs drie maanden daaraan  voorafgaand. Soms komt hij bij mij, dan zitten we vaak aan de piano en soms ga ik naar hem toe om ideetjes te laten horen en dan werken we daarmee verder. Vaak hebben we een stuk of vijf van die sessies met basale ideeën, voordat we überhaupt iets gaan opnemen. De weg naar hem toe is schitterend: ik rijd voorbij plekken als Winchester, Salisbury, Bath, dan via de brug over de Severn naar Wales. Een prachtige autorit die steeds inspirerend werkt."

Is het reëel om te stellen dat Geoff en jij grotendeels verantwoordelijk zijn voor de composities? Is die schijnbare disbalans niet ongemakkelijk?

"Ja. Ongeveer 90 procent van het geheel komt van Geoff en mij en in feite zijn de belangrijkste stukken altijd al van onze hand geweest en dat is nu eenmaal wat wij doen: songs schrijven! Als iemand ons daarbij wil helpen, prima, maar op het moment dat de vraag wordt gesteld waar we het materiaal vandaan halen, kunnen we direct antwoorden. We hebben een overvloed aan mogelijkheden voorhanden! Dat is ook onze kracht wij schrijven een soort kruising tussen pop en prog, maar het is altijd melodieus met akkoordenwisselingen en een boodschap in de tekst. Het is geen formule maar eerder een handelsmerk. Steve draagt meestal een of twee songs aan, maar zijn kracht zit 'm vooral in de liveshows. Ik denk dat Geoff en ons beter thuis voelen in de studio. Carl is natuurlijk helemaal belangrijk als het gaat om live optredens."

Soms denk ik wel eens van een Icon-song: dit nummer had ook van Asia kunnen zijn...

"Dat ben ik met je eens. Wij schrijven niet specifiek voor Asia: wij schrijven en soms gaat het 'eindproduct' naar Asia, soms naar Icon of naar iemand anders, want dat gebeurt ook."

Speelt het internet vandaag de dag nog een rol bij de totstandkoming van een song?

"Mmm, voor mij niet. Ik voel me prettiger in een studio-omgeving en ik vind het altijd heerlijk om de studio in te gaan en er uit te komen met iets nieuws. Natuurlijk is het internet vaak een goede vriend, maar het zit ook vol met kleine vijanden. Ik doel uiteraard op de piraterij die onze industrie nagenoeg vernietigd heeft. Het enige wat muziek- en filmindustrie overeind houdt is de technologie. Het is niet goed mogelijk om in een handomdraai een hoge kwaliteit te krijgen vooral als het om filmbeelden gaat. Die technologie kan er echter wel heel snel zijn en dan weet ik niet wat voor consequenties dat zal hebben. Daar heb ik nog geen antwoord op, maar we zullen ons moeten blijven aanpassen. Een ander punt is dat iedereen in de achterkamer bij moeder thuis een website kan opzetten en albums kan gaan recenseren, niet behept met enige kennis en volkomen ongecontroleerd. Geen vergunningen, geen standaardisering en een diploma is niet vereist... men doet maar wat! Persoonlijk vind ik dat best gevaarlijk maar het gebeurt evengoed wel. Het is best moeilijk allemaal; als ik vandaag zou moeten beginnen als muzikant zou ik niet weten hoe ik dat zou moeten aanpakken."

Gelukkig hebben jullie al een reputatie en hoef je je over dat soort zaken geen zorgen te maken. Grote acts maken van een liveshow vaak een waar spektakel, hebben jullie dat ooit overwogen?

"Dat is allemaal leuk en aardig maar wij spelen voor zalen van 500 tot 1000 bezoekers en dan kan zoiets onmogelijk. Wij pakken onze instrumenten en spelen. Soms hebben we een videoscherm erbij maar bij de volgende toer waarschijnlijk niet meer. Die grote acts is vooral show en je ziet doorgaans erg weinig van het echte musiceren. Wij zijn een professionele band die gewoon geld moet verdienen om te overleven en dan moet je dus in een tenue verschijnen wat je past en niet kiezen voor iets wat twee maten te groot is. Een zeer geavanceerde lichtshow of een fabelachtig grote PA zijn dus zaken die buiten ons bereik liggen. We hebben ons erbij neergelegd dat we niet meer in stadions zullen spelen en we zijn daar op zich best tevreden mee. We zullen waarschijnlijk gewoon doorgaan totdat één van ons komt te overlijden."

Vergeleken met de eerste twee albums lijkt de gitaar wat minder nadrukkelijk aanwezig op XXX of denk je daar anders over?

"Ik wil me liever niet uitlaten over de mix. Voor mij is het criterium de sterkte van de songs en die is wat mijn overtuiging betreft ten minste zo goed als op de eerste twee platen. Voor mijn gevoel is de gitaar net zo aanwezig als vroeger, maar mogelijk ontstaat die indruk omdat vrijwel alle materiaal uiteindelijk op keyboards is gecomponeerd. Geoff en ik leveren altijd een basis aan waarop Carl en Steve hun bijdragen toevoegen. De band speelt de nummers pas gevieren als ze daadwerkelijk opgenomen zijn."

Zijn er nog speciale dingen gebeurd tijdens het maken en opnemen van XXX die vermeldenswaardig zijn?

"Ik kan zo gauw niets bedenken. Opnemen met Asia is eigenlijk een behoorlijk saai proces. Het komt maar zelden voor dat meer dan een van ons in de studio aanwezig is dus kans op gekke dingen is er daardoor nauwelijks. Op deze wijze neem ik eigenlijk al twintig jaar platen op: hooguit twee bandleden tegelijk in de studio met uiteraard de producer, in dit geval Mike Paxman. Op de eerste albums deden we het ook zo, maar als ik me goed herinner hebben we destijds wel backingtracks gespeeld als band alvorens de opnames begonnen. Daardoor krijg je toch allerlei problemen met bijvoorbeeld het tempo. Door geringe verschillen ben je voordat je het weet maanden aan het knoeien in de studio. Ik herinner mij goed wat een nachtmerrie dat was. Toen lagen er stapels banden met opnames, nu staat alles op één harddrive. Nu doe je één 'take' en die perfectioneer je, terwijl je vroeger aan de slag ging met wel vijftien verschillende varianten. Deze wijze van opnemen is veel efficiënter en beduidend economischer."

Als je terugblikt op je indrukwekkende carrière van inmiddels al dik over de dertig jaar, zijn er dan songs waar je iets speciaal mee hebt?

"Feitelijk is het al vierenveertig jaar dat ik professioneel muziek maak en het antwoord luidt nee. Alle songs zijn voor mij belangrijk en die beschouw ik als een onderdeel van een reis, waarvan ik het voorrecht heb om die te mogen maken. Sommige songs zijn natuurlijk succesvoller dan andere, maar in feite doe ik gewoon wat ik doe en ik hoop dat nog jaren te mogen doen!"

Discografie (originele bezetting Asia):

Asia (1982)

Alpha (1983)

Astra (1985)

Then & Now (compilatie) (1990)

Phoenix (2008)

Omega (2011)

XXX (2012)

Live:

Live In Tokyo (2007)

Spirit Of The Night (2010)