GRAEME MURRAY, The Dreams Of Men

Pallas, de unieke symfonische rock band uit Schotland, bestaat nu ruim 25 jaar. Vocalist Alan Reed maakt al zo’n twintig jaar deel uit van de band, hoewel de band natuurlijk een lange, inactieve periode kende tussen ongeveer 1987 en 1998. Bij InsideOut Music kwam de Griekse godin weer helemaal tot leven en leverde recentelijk The Dreams Of Men, haar vijfde studioalbum af. Dat is gemiddeld dus ‘slechts’ één album in vijf 5 jaar. In eerste instantie zou Reed vertellen over de inactieve jaren, hun dagelijkse leven en waarom de productiviteit in het nieuwe millennium zo sterk is gestegen, maar uiteindelijk bleek door drukke werkzaamheden van Alan, medeoprichter Graeme Murray de telefoon te hanteren.

Hi, Graeme. Allereerst gefeliciteerd met jullie schitterende nieuwe album, dat evenals The Cross & The Crucible (2001) en Beat The Drum (1999) , een speciale vermelding kreeg in het progmagazine iO Pages. Het lijkt erop dat jullie de laatste jaren meer ‘leven’ dan die twintig jaar daarvoor?

"Je hebt absoluut gelijk. Het lijkt wel alsof tijdens het werken aan The Cross & The Crucible er weer een vonk oversloeg die het Pallas-vuur weer heeft doen oplaaien. We weten nu eindelijk wie we zijn, waar we staan en wat we muzikaal willen. En, niet te vergeten: we hebben eindelijk geen platenmaatschappij meer die ons constant op de hielen zit met de eis dat er een single moet worden opgenomen."

Ik neem aan dat je hiermee de overgang naar InsideOut bedoelt?

"Jazeker, die mensen zijn echt fantastisch en laten ons de muziek opnemen die wij willen! Ze bemoeien zich niet met de muziek en de stelregel is: laat maar weten wanneer jullie een album klaar hebben, mooier kan het niet, toch? Echt een verademing! Zeker in ons genre is het dunkt mij niet zo noodzakelijk om elk jaar een album uit te brengen. Persoonlijk breng ik liever elke drie of vier jaar een puik album uit dan ieder jaar een album dat voor de helft is gevuld met shit! Ja, dat is nou precies wat we ons hebben voorgehouden! We gaan absoluut voor kwaliteit en niet voor kwantiteit. Uiteraard zijn er groepen die elke twee jaar een album uitbrengen om er wat geld mee te verdienen, maar wij hebben ervoor gekozen om zo niet te willen werken! We zijn nog steeds vreselijk trots op The Cross & The Crucible, maar tegelijkertijd vroegen we ons af hoe we in vredesnaam dit album zouden kunnen overtreffen…"

Graeme, nog even terug in de tijd. Kun je uitleggen hoe het met Pallas ging, zeg tussen eind jaren tachtig en negentig?

"Ik denk dat je in die periode Pallas moet zien als een gehavend, gewond dier dat een hol zocht om te kunnen sterven, maar dat gelukkig niet deed. Het komt erop neer dat de muziekbusiness ons heeft opgeslokt en uitgespuwd. Het is een lang verhaal maar ik zal proberen het kort te houden. Bij EMI hadden we, toen we amper twintig jaar waren, een contract gekregen om Pink Floyd te vervangen, want die band was toen net uit elkaar. De opdracht luidde: goede albums maken. Dus eerst brachten we The Sentinel (1984). Daarna, toen we bezig waren met The Wedge (1986), oefende EMI opeens enorm veel druk op ons uit dat we een album moesten opnemen met een paar singles erop! Dat was natuurlijk helemaal niet wat we wilden en intussen werden we benaderd door Polydor, die in ons zeiden te geloven en ons beloofden The Wedge geweldig te zullen gaan promoten. Dus ging onze manager met EMI onderhandelen en heeft hen voorgehouden dat ze al hun energie en geld toch al in Marillion staken en dat wij alleen maar een blok aan het been waren en dat ze ons daarom maar beter zouden kunnen laten gaan. Maar EMI wilde daar niets van weten en wat ze bij EMI uiteindelijk hebben gedaan is The Wedge begraven. Men heeft slechts twaalfduizend exemplaren geperst, terwijl wij zeker weten dat er alleen al aan pre-orders een vraag was van dertigduizend! Daarna zeiden ze dat we konden vertrekken. Toen we bij Polydor in het laatste stadium waren van de onderhandelingen over een nieuw contract, werd één van de ons bij EMI bekende mensen bedrijfsleider bij Polygram International. Het eerste wat die vent deed was ons conceptcontract verscheuren. We hebben in die tijd nog krampachtig een jaartje doorgemodderd, op zoek naar een nieuw contract dat we niet konden krijgen en uiteindelijk zaten we op dat punt financieel gewoon aan de grond. De band wilde op zich wel verder, maar viel gewoon uit elkaar omdat er geen geld meer binnen kwam."

In die periode rond 1986 waren jullie professioneel met muziek bezig?

"Jazeker, en dat is ons dus ook opgebroken. Ik was toen zo verschrikkelijk gefrustreerd dat ik ruim een jaar lang geen album meer gekocht heb, de radio niet meer heb aangezet en bij de televisie ik niet veel verder kwam dan wat zappen. Het toeval wil dat deze band meer inhield dan muziek maken, want we waren ook goede vrienden. Ik voelde me op een gegeven moment beter als ik mijn basgitaar weer ter hand nam en in dezelfde periode kwamen ook de anderen uit hun 'schuilplaats’ en we zeiden tegen elkaar: zullen we weer eens wat gaan doen? Het bleek praktisch gezien helaas een vreselijke klus om iedereen op hetzelfde moment bijeen te krijgen. De grootste duw in de goede richting kwam van Arie Verstegen (toentertijd werkzaam bij De Pul in Uden, tegenwoordig belangrijke man in Cultuurpodium Boerderij in Zoetremeer, MvBF) die ons benaderde voor ‘zijn’ festival, ik geloof in 1997. In de volle zaal hadden we echt het gevoel weer ‘terug’ te zijn. Eind jaren negentig zochten we naar onze balans en Beat The Drum (1999) heeft ons daarbij weer op de been geholpen."

Een speurtocht mijnerzijds wees echter uit dat Pallas in het najaar van 1998 concerteerde in Zwolle en daar ook het album Beat The Drum presenteerde. De band was een spciale gast op het festival in Uden in 1999.

Jullie zouden eerst in april 1998 in Zwolle spelen tijdens het Day Of Dreams Festival, maar Pallas moest op het laatste moment afhaken?

"Ja, onze toenmalig drummer Derek Forman kreeg een ongeluk en moest enkele dagen voor de show afzeggen. Hij had bovendien ernstige problemen in de privé-sfeer, als ik het wel heb een stuk gelopen relatie. Andere opties waaronder een akoestische set zijn overwogen, maar uiteindelijk kozen we voor afzeggen om later dat jaar terug te komen. De komst van Colin Fraser heeft Pallas het fundament gegeven waar ze op zat te wachten!"

Wat zijn jullie na 1987 gaan doen in het dagelijks leven, aannemende dat Pallas een bijverdienste was?

"Ja, mede dankzij InsideOut Music schrijven we onze muziek vandaag de dag voor ons plezier, maar we hebben inderdaad allemaal ons dagelijkse werk. Ikzelf verdien mijn brood als advocaat gespecialiseerd in misdrijven), Niall Matthewson werkt als geluidstechnicus in zijn eigen studio, Colin werkt voor een bedrijf dat kabels verkoopt, Ron Brown doet iets in de beveiliging en Alan Reed werkt als journalist voor de BBC in Londen. Eigenlijk is Pallas voor iedereen dus een zeer veel tijd verslindende hobby!"

Veel concerten spelen jullie echter sinds het ontwaken niet...

"Nee, dat is ook soms wel heel frustrerend en voor ons net zo goed teleurstellend als voor de fans, maar met vijf mensen die vijf dagen per week werken, is het nagenoeg onmogelijk om tegelijkertijd weken lang vrij te regelen om een tour te doen. We moeten het stellen met korte uitstapjes; dat is nu eenmaal niet anders, tenzij we opeens honderdduizend albums zouden gaan verkopen. In dat geval zouden we Pallas weer fulltime kunnen gaan doen!"

Ruim drie jaar na The Cross & The Crucible verscheen recentelijk The Dreams Of Men. Hoe lang zijn jullie met dit album geweest en wie deed nu eigenlijk wat?

"Bijna vier jaar, toch? Nee, als ik eerlijk ben wel iets minder. We hebben een pauze van ongeveer negen maanden ingelast na The Cross & The Crucible. We moesten nog wat tijd steken in de dvd The Blinding Darkness, dus ik zou zeggen ruim tweeënhalf jaar. We moesten en zouden ons vorige album overtreffen, want we wilden gewoon geen stap terug doen. Al met al zijn we zeker een jaar in de studio bezig geweest tijdens avonden en weekends en het probleem dat Alan aan het andere eind van Engeland woont hebben we gelukkig kunnen oplossen, omdat de muzikale communicatie heden ten dage goed mogelijk is per computer. Muzikale ideeën komen van ons allemaal en die werken we thuis verder uit. Bijvoorbeeld het nummer Too Close To The Sun is in essentie geschreven door onze toetsenist Ron, Ghostdancers is zo goed als helemaal mijn geesteskindje alhoewel Niall daar een speciaal effect met zijn gitaar ingebracht heeft en Ron het middelste stuk heeft toegevoegd. Het orkestrale begin van Bringer Of Dreams was een idee van Niall, maar diverse andere stukken zijn eigenlijk echte bandcomposities zoals Warriors. De teksten, min of meer daartoe genoodzaakt door Alans bovenmatig drukke en onregelmatige werk, zijn grotendeels van mij afkomstig. Daar komt nog bij dat Alan recentelijk vader is geworden van een dochtertje en hij heeft zich plechtig voorgenomen om zich als een moderne vader te gedragen en dan schiet er wel heel weinig tijd over! Desondanks heeft hij zijn bijdrage wel geleverd en is met tal van tips gekomen."

Het inbrengen van volksmuziek, een operazangeres, Indiaanse zang en strijkinstrumenten is niet alledaags voor Pallas: hoe zijn deze toevoegingen tot stand gekomen?

"Ik stuitte op een sample van authentiek Indiaanse zang en liep rond met het plan om een nummer te wijden aan al die mensen die voor Wellington hadden gevochten en bij terugkeer naar Ierland en Schotland een ontredderd thuisland zagen. Tal van die mensen besloten om naar Amerika te emigreren met de droom om een nieuw en beter bestaan op te bouwen, maar het trieste en tegenstrijdige is dat ze daarbij een bestaande cultuur met bijbehorende mensen zo goed als volledig te gronde hebben gericht. Vandaar het wat Keltische begin van Ghostdancers. De ghostdance is een ritueel dat de autochtone bewoners uitvoerden om hun voorvaderen aan te roepen als er hulp nodig was. Daarom is dat stuk zang aan het einde van het nummer geïncorporeerd. De viool die je op Ghostdancers en Bringers Of Dreams hoort, wordt bespeeld door de hier zeer goed bekende Schotse fiddler Paul Anderson. Hij kwam de studio binnen en binnen een paar tellen speelde hij mee en had het perfecte gevoel voor onze muziek: het was geweldig om hem aan het werk te zien! In ons verlangen om noviteiten in te bouwen, kwamen we ook op de operastem in The Last Angel. Niall kende de Pandy Arthur van zijn werk in de studio en we zochten een hemelse stem. We hadden de indruk dat deze combinatie in de progressieve rock nog niet eerder was geprobeerd."

In de progressieve rock is het denk ik wel een noviteit, maar in de gothicrock en –metal meer gewoonte dan uitzondering. Bands als bijvoorbeeld Therion gebruiken veelvuldig getrainde operastemmen en met name hun laatste albums bevatten veel melodieuze stukken.

"Dat was mij eerlijk gezegd niet bekend, maar ik zal er zeker eens naar gaan luisteren want die naam komt me bekend voor!"

The Dreams Of Men heeft ook een speciale uitgave met een tweede cd met nogal wat bonusmateriaal. Kun je daar iets over zeggen en ook hoe jullie dit album intergraal live zullen gaan brengen?

"Behalve een stuk of wat remixen, waarbij andere aspecten van die nummers wat meer naar voren komen, vind ik persoonlijk de ruwe versies van een aantal nummers die we hebben toegevoegd best aardig. Hieruit kan de luisteraar afleiden met welke basis het uiteindelijke nummer tot stand is gekomen en het geeft inzicht hoe wij daarbij te werk zijn gegaan. Daarenboven staan er ook nog een paar fragmenten op die niet op dit album staan, maar mogelijk wel op een volgend. Het is zelfs zo, dat we behoorlijk wat materiaal hebben liggen dat we niet hebben gebruikt voor dit album, dus eigenlijk mikken we er op dat onze volgende cd over twee tot drie jaar zal uitkomen en mogelijk zit daar dan nog een dvd tussen. Voor die dvd-opnames zullen we natuurlijk Paul en Pandy proberen op te trommelen, maar voor een tour kunnen we ons dat niet veroorloven, dus zullen we met samples moet werken."

Ik heb in mijn beoordeling delen van The Dreams Of Men vergeleken met het oude Genesis, Pink Floyd en uiteraard Yes. Herken je die invloeden? Waar luister je zelf het liefst naar?

"In een notendop zijn dat de bands die ons het meest hebben beïnvloed, maar we zijn nu zover dat we durven te stellen dat we ons eigen geluid hebben ontwikkeld. Ik luister nog steeds naar oude platen van bijvoorbeeld Yes, Pink Floyd, Deep Purple en die vind ik nog steeds mooi. Verder luister ik naar klassieke muziek en de laatste tijd vooral naar filmmuziek. Mijn dochter daarentegen luistert liever naar Rammstein."

Oefen je nou veel? Die baspartijen samen met een tweede stem lijken me niet altijd even gemakkelijk.

"Nee, ik oefen thuis maar zelden hoewel ik nog steeds dol ben op mijn Rickenbacker. Meestal als ik alleen ben in de studio oefen ik wat en dat is eigenlijk onvoldoende. Ik zal nu wel thuis móeten oefenen, want we hebben besloten dat ik de bas-sequence, die Ron heeft ingespeeld op zijn synth in Mr. Wolfe, live op mijn bas moet gaan spelen en dat is een van de moeilijkste partijen die ik ooit heb moeten spelen!"

Er zijn recentelijk twee oude live albums (River Sessions) verschenen. Hoe zijn deze releases tot stand gekomen?

"Eigenlijk kwam het idee van Mobile Records, het bedrijf dat de rechten had van al die radio-uitzendingen van dit type concerten. Zij hebben ons benaderd met de vraag of we voldoende geïnteresseerd waren om erin toe te stemmen om deze concerten op cd uit te brengen. Niet alleen omdat we weer enigszins actueel zijn, maar vooral omdat het interessant is dat op een van die concerten Euan Lawson nog in de band zat, dus hebben we dit plan meteen goedgekeurd."

Is Pallas nog bezig met een dvd? Zo ja, In welk opzicht voegt de nieuwe dvd iets toe aan de reeds bestaande? Staan er nog bijzondere dingen op?

"Die dvd is bedoeld als fanclub-dvd, eigenlijk een soort bootleg dus. Low budget opgenomen met twee camera’s en degene die hem zou editen, was hier eigenlijk mee klaar, maar had die versie alleen op een harde schijf staan waarvan hij geen back-up had gemaakt. Je raadt al wat er gebeurde: hij kon dus weer van voren af aan beginnen. Desondanks zou deze dvd nu beschikbaar moeten zijn. Een paar interessante nummers die er op staan zijn oerversies van Ghostdancers en The Bringer Of Dreams. Verder weten we dat ze bij InsideOut Music erg in hun nopjes waren over de dvd The Blinding Darkness en dat ze dus waarschijnlijk ook graag van The Dreams Of Men een dvd willen schieten."

Als dat er van zou komen, hebben jullie dan al plannen voor bonusmateriaal dat tegenwoordig zo in zwang is dvd's? Zal Euan daar ook weer op te zien en te horen zijn?

"Daarover hebben we het eigenlijk nog niet gehad, ook niet met InsideOut. Wel is me bekend dat we tijdens het werk in de studio veel opnames hebben gemaakt dus die zouden gemakkelijk als bonus kunnen worden toegevoegd! Wat betreft Euan, die gaat in april mee naar RoSfest in Amerika, maar of hij op een nieuwe dvd mee zal doen is nog niet te zeggen. Er bestaan wel plannen waarin hij een rol zou kunnen spelen, maar in dit stadium kan ik daarover niet meer vertellen. Alan Reed - maar dat wist je waarschijnlijk al - zal meewerken aan een project met onder anderen John Jowitt (bedoeld wordt NEO, die treedt ook op tijdens het RoSfest – MvBF)."

Begin 2006 gaat Pallas op tournee. Welke landen doen jullie aan en wat staat er zoal op de playlist?

"Naast Nederland staan België en Duitsland op het programma, maar er zijn ook nog gesprekken gaande om samen met IQ iets te gaan doen later in dit jaar. Eerst staan we in Zoetermeer met Proto-Kaw, waarvan ik het eerste album net heb beluisterd en die klinkt erg goed! Natuurlijk zullen we een groot deel van The Dreams Of Men spelen en daarnaast een aantal oudere stukken die we al in geen eeuwen hebben gespeeld. Meer wil ik daarover niet kwijt."

Discografie:

Arrive Alive (1981)
The Sentinel (1984)
Knight Moves (1985)
Live In London (dvd, 1985)
The Wedge (1986)
Beat The Drum (1999)
Live Our Lives (2000)
The Cross & The Crucible (2001)
The Blinding Darkness (dvd, 2003)
River Sessions I (2005)
River Sessions II (2005)
The Dreams Of Men (2005)