SCHMETTERLINGE

Schmetterlinge is een prachtige boxset met daarin alle albums van Novalis, de Duitse band uit Hamburg genoemd naar het pseudoniem van schrijver Georg Friedrich Philipp Freiherr von Hardenberg. De box bevat in totaal zestien schijfjes met de muzikale historie van Novalis, inclusief een bonusdisc en een dvd. In een prachtig, vierkant boekwerk staan korte stukjes over alle albums en uiteraard de ‘credits’ en de songteksten. Het boekwerk is verluchtigd met veel foto’s. Lutz Rahn (toetsen) en Hartwig Biereichel (slagwerk) waren van beginjaren zeventig tot medio jaren tachtig de constante factoren in deze band. Novalis debuteert met het door toetsen gedomineerde album Banished Bridge (1973) bestaande uit slechts vier tracks met Engelstalige zang en veel heerlijke, instrumentale passages en geen elektrische gitaar! Krautrock en zweverige, wat psychedelisch aandoende stukken worden afgewisseld met pure ouderwetse symfo waarbij het orgel nog een voorname rol speelt. Met de komst van gitarist Detlev Job verandert het geluid van Novalis licht. De groep klinkt op de gelijknamige opvolger (1975) volwassener. De nu Duitstalige zang beperkt zich tot enkele korte stukjes, maar de toetsen van Rahn blijven domineren in de vijf tracks. De bonus is een liveversie van Impressionen. De verbluffend mooie symfo van Novalis wordt voortgezet op Sommerabend (1976). De groep neemt dit sublieme derde album als kwartet op. Het album bevat slechts drie stukken en staat bol staat van de prachtige, instrumentale passages. Vervolgens wordt zanger, fluitist en gitarist Fred Mühlböck ingelijfd en breekt er een nieuwe episode aan. Na het uitbrengen van het succesvolle livealbum Konzerte (1977) met drie bonustracks, volgt in hetzelfde jaar het conceptalbum Brandung. Op beide albums is de invloed van Mühlböck te horen, ook als componist. De band besluit volledig professioneel te worden. De nummers en de instrumentale passages worden korter, terwijl de zang en de teksten belangrijker worden. Bands als Camel en Supertramp zijn echter wel terug te horen in de muziek. De lijn van symfo naar popmuziek wordt doorgetrokken op Vielleicht Bist Du Ein Clown? (1978) al zijn Der Geigenspieler en het instrumentale City Nord absolute toppers. Novalis gaat op de milieutoer met Flossenengel (1979), een noodkreet voor de bedreigde walvissen. Het album bevat slechts één lang nummer: Im Netz, met wat invloeden van Pink Floyd. Op Augenblicke (1980) staan geen epics meer al zijn Danmark en drie andere instrumentale nummers juweeltjes. De popinvloeden werken door in Neumond (1982), waarin Camel en The Alan Parsons Project elkaar omhelzen. Voor dit album levert Rahn drie schitterende instrumentale tracks. Bassist Heino Schünzel verlaat Novalis en tijdelijk huurt men Heinz Fröhling (Schicke, Führs & Fröhling) in. De scheurtjes binnen Novalis worden duidelijker en een deel van de fans haakt af, omdat op de volgende studioalbums Sterntaucher (1983), dat in vrijwel dezelfde bezetting wordt opgenomen, en Bumerang (1984) de band nog meer afstand neemt van de oorspronkelijke stijl. De albums Neumond en Sterntaucher zijn nu voor het eerst legaal op cd verkrijgbaar. Mühlböck verlaat de groep en Nach Uns Die Flut (1985) is een laatste, zwakke stuiptrekking met zanger Ernst Herzner. Op Novalis Lebt! (1993) staan opnamen uit de periode 1981-1984. De dvd bevat oude opnamen en is kwalitatief matig. Letztes Konzert 1984 (2009) is feitelijk een primitieve bootleg uit dat jaar, maar het is wel een authentiek concert. De bonusdisc is een leuk extraatje met obscuur en onuitgebracht werk uit beginjaren zeventig. Schmetterlinge is een mooi en compleet retrospectief van Novalis!