MIKKO SIRÉN, Wagner Reloaded

Finland herbergt niet alleen Nightwish, de grondleggers van de gothic metal of de klassiek getinte progmetal van Stratovarius, maar ook Apocalyptica, een uniek gezelschap dat sinds de oprichting in 1993 de wereld van de rockmuziek heeft verovert met cello’s. Van de oorspronkelijke vier cellisten Eicca Toppinen, Paavo Lötjönen, Max Lilja en Antero Manninen zIjn op dt moment de twee eerste nog over. De twee andere leden zijn cellist Perttu Kivilaakso, 1995 en daarna vanaf 1999, en met ingang van 2005 drummer Mikko Sirén. De band baarde opzien door het spelen van metalcovers op hun cello’s en men ontwikkelde zich vervolgens tot een kwartet dat eigen muziek ging componeren en spelen. Het inzetten van gasten, onder wie vocalisten, werd daarbij niet geschuwd. De klassieke achtergrond van de heren kwam vooral tot uiting in hun laatste livealbum Wagner Reloaded. Het jongste bandlid Mikko neemt ons mee in het verleden en de toekomst van Apocalyptica.

Hallo Mikko! De eerste vraag die ik je zou willen stellen is of alle bandleden een muzikale opleiding genoten hebben?

"We zijn ons hele leven al bezig met muziekstudies: eerst op de muziekschool en vervolgens op middelbaar schoolniveau. De cellisten hebben ook nog onderwijs gevolgd aan de Sibelius Academie, een universiteit voor klassieke muziek. Paavo Lötjönen is echter de enige die het diploma heeft gehaald, dus hij is Master of Music en daarom noemen we hem wel eens Mr. Master. Zelf heb ik gestudeerd aan een pop- en jazzconservatorium."

Apocalyptica is begonnen is met het spelen van Metallica-covers. Hoe is het idee ontstaan om metal op vier cello’s te gaan spelen, toch van oudsher een typisch klassiek instrument?

"Voor zover mij bekend was er helemaal geen achterliggend idee. Ik denk dat de jongens toentertijd helemaal geen vooropgezet plan hebben gehad. Ze hebben gewoon muziek gespeeld die ze mooi vonden op een instrument dat ze beheersten. Het is eerder zo dat mensen van buiten zagen hoe bijzonder dat was…"

Sommige grootheden in het metalgenre beweren dat metal en klassieke muziek intens met elkaar verbonden zijn. Ben je het daarmee eens?

"Als je aan metal denkt of aan heavy rock in zijn algemeenheid, dan is dat naar mijn mening een bastaard: een soort van onheilige nazaat van progressieve rockmuziek. Misschien dat er qua structuur duidelijke overeenkomsten bestaan, zoals de open karakteristiek van de muziek. Eerlijk gezegd denk ik dat zo’n uitspraak alleen maar ‘cool’ klinkt. Noch klassieke muziek, noch metal kun je in één vakje stoppen. Natuurlijk hebben artiesten als Yngwie Malmsteen en sommige oudere metalbands stukken klassieke muziek in hun songs geïncorporeerd, maar als ik naar bands als Slayer of Slipknot luister kan ik daar geen klassieke muziek in herkennen."

Beschouwen jullie jezelf als een progressieve band?

"Ja… ik in elk geval wel. Vandaag de dag misschien zelfs nog meer dan een jaar of vijf of nog langer geleden. Als je het mij vraagt verkeert de rockmuziek in zijn algemeenheid in een crisis. Zaken die rockmuziek maakten tot wat het was - het buiten bekende paden treden - iets nieuws creëren, lef hebben en arrogant zijn, creatief zijn op basis van primitieve energie: dat is allemaal weg! Rockmuziek is conservatiever geworden dan welke andere muzieksoort die ik kan bedenken! Vreselijk gewoon. Wat is dat nou? De muziek die avontuurlijk begon door niet binnen de lijntjes te kleuern is verworden tot een stijl met een vastomlijnde orde ... jemig wat een kul! Alsof rockmuziek haar hoogtepunt bereikt heeft en het de ultieme wens is om die piek vast te houden. Grote goedheid, de wereld smeekt gewoon om een Nirvana: laat alles ontploffen zodat we opnieuw kunnen beginnen!"

Apocalyptica bestaat nu uit drie cellisten en een drummer. Wanneer werd besloten dat er een drummer bij moest komen in plaats van een vierde cellist?

"Ik denk dat een van de belangrijkste elementen binnen deze groep steeds 'out of the box' denken is geweest. Vanaf het begin heeft de band zijn stijl veranderd. Ik denk ook dat dit element van cruciaal belang is voor ons om gemotiveerd en gretig te blijven om iets nieuws te proberen. Zo is de band begonnen met het spelen van covers. Niet alleen van Metallica maar ook van andere metalbands. Kort daarna is de band eigen muziek gaan schrijven, eerst voor cello’s, later ook met zanglijnen en vervolgens zijn de jongens met groot enthousiasme muziek gaan schrijven waarin drums een rol ging spelen. Dus in plaats van na te denken of het wel geschikt was voor hun imago of in overeenstemming zou zijn met wat mensen van hen zouden verwachten, hebben ze een drummer toegevoegd."

Is ooit overwogen om nog andere instrumenten of een zanger(es) toe te voegen?

"Andere instrumenten zijn tot nu toe eigenlijk amper gebruikt. Ik denk dat dit te maken heeft met hoe ultracreatief men met de cello's omgaan: geluiden produceren die nog nooit eerder door een cello waren gemaakt. Zang is een ‘instrument’ dat je met niets anders kunt vergelijken, terwijl het bovendien de inhoud van de tekst als toegevoegde waarde heeft. Zangstemmen worden nu al een aantal albums door Apocalyptica gebruikt en ik vermoed dat dit in de toekomst ook het geval zal zijn."

Het is dus een soort van natuurlijke ontwikkeling geweest van coverband naar een uniek ‘metal meets classic’ gezelschap. Was het jullie streven om te trachten uit te groeien naar een internationaal bekende en gerespecteerde band?

"In het begin dachten de bandleden dat het leuk zou zijn om paar optredens te doen en daarna een pilsje te drinken. Ik maak geen gekheid, zo was het werkelijk! Voor zover ik weet konden de jongens toen het woord ‘internationaal’ niet eens spellen, dus er was absoluut geen vooropgezet plan! Alles wat er sinds dat prille begin is gebeurd, is eigenlijk één groot spannend en verbazingwekkend avontuur geweest, een reis via onverwachte wegen."

De albums voor Wagner Reloaded waren een combinatie van metal, popmuziek en klassiek. Daarvoor hebben jullie steeds verschillende gasten uitgenodigd. Beschouwd de band zichzelf als een band of meer als een project, omdat jullie steeds gastmuzikanten, vocalisten en/of een orkest nodig hebben om jullie muziek op te nemen of live te brengen?

"Zonder enige aarzeling kan ik zeggen dat wij alle vier onszelf als een echte band beschouwen. Ik ben van mening dat we zo overtuigd zijn van onszelf, dat we andere muzikanten of vocalisten kunnen uitnodigen zonder dat we bang hoeven te zijn dat we onze identiteit verliezen. Het was echt geweldig om met een orkest te werken, zoals recent gebeurd is, maar het gaf ons ook weer een enorme prikkel om alleen als band de studio in te gaan."

Is Apocalyptica een full-time baanen als dat niet het geval is wat doen jullie dan naast Apocalyptica om de kost te verdienen?

"Het is zeker een full-time beroep en vaak zelfs meer dan dat! Als er al tijd over is doen we er allemaal wel eens wat naast. Ik denk dat dat te maken heeft met onze benadering van muziek en de gelegenheid die we daardoor hebben gekregen om met andere muzikanten en in andere genres te werken."

Apocalpytica heeft de hele wereld al bereisd. Hebben jullie de mogelijkheid om wat te zien van de landen waar jullie optreden om wat cultuur op te snuiven? Was al dat reizen inspirerend of juist vermoeiend?

"Ik persoonlijk probeer altijd zoveel mogelijk tijd vrij te maken om wat rond te kijken. Soms door gewoon wat in de omgeving te joggen of juist de stad in te gaan en een museum, een bar of wat dan ook te bezoeken. Voor mij is reizen echt heel inspirerend, hoewel ik absoluut geen liefhebber ben van het rondhangen op parkeerplaatsen of in hotels. Je ontmoet echter zoveel bijzondere mensen en dat is echt een groot voorrecht!"

Hoe is het idee van Wagner Reloaded ontstaan? Een waarom Wagner en niet een van de andere grote componisten?

"Het idee kwam van choreograaf Gregor Seyffert. Hem werd gevraagd om iets heel speciaals te doen voor de viering van de 200^ste geboortedag van Richard Wagner. Hij had al eerder wat van onze muziek gebruikt op eerdere werken van hem en hij vond onze muziek inspirerend. Hij wilde een project waarin het leven van Wagner zou worden verteld en hij vroeg ons of wij bereid waren om muziek te schrijven rond dat gegeven. Het kwam dus in feite als een opdracht en daarom denk ik dat dit de belangrijkste reden was dat de componist Wagner moest zijn en niemand anders. Het feit dat dit project zoveel meer zou worden dan simpelweg ‘rock meets classic’ maakte het voor ons buitengewoon interessant: het zou een schouwspel met hoofdletter S worden! Juist daardoor werd onze belangstelling gewekt."

Hoe financieren jullie in vredesnaam een gigantische onderneming als de show die gepland staat in Leipzig op 7 juni 2014? Ik neem aan dat deze show zal worden opgenomen en gefilmd voor dvd?

"Het album Wagner Reloaded is opgenomen tijdens de eerste show en er zullen in Leipzig twee shows te zien zijn en we zijn inderdaad van plan hiervan een dvd te gaan uitbrengen, want we willen dat iedereen dit zal kunnen zien."

Waar komt jullie inspiratie vandaan? Natuur? Klassieke componisten? Dromen of juist nachtmerries?

"Goeie grutten…. Ik heb eigenlijk geen idee. Het kan van alles zijn; film, muziek, een schilderij, een boek, een gesprek in de bus, maakt niet uit wat. Voor mijzelf ligt het niet voor de hand om mijn inspiratie uit klassieke muziek of uit de natuur te halen, hoewel ik wel degelijk een natuurliefhebber ben."

Wat voor muziek vond je als teenager interessant? En de laatste tien jaar?

"Als teenager? Mmm, dat waren donkere tijden… Ik luisterde toen vooral naar fusionjazz. Geen grapje! Ieder ander luisterde naar Iron Maiden of Metallica… en ik? Ik luisterde naar Chick Corea. Niets mis mee, maar toch.... Daarna was het vooral progressieve muziek en jazz. Vervolgens wat hip hop, trip hop en wat voor hops en hups er waren in de jaren negentig. Laatste tien jaar heb ik naar pop en rock geluisterd in een heel breed spectrum: van country & western tot electropop. Goede muziek is goede muziek, ik kan er verder weinig aan toevoegen."

Op Wagner Reloaded zijn sommige stukken echt heel zoetsappig, terwijl andere juist honderd procent metal zijn. Hebben jullie bewust gemikt op zo'n extreem contrast?

"Jazeker. Feitelijk was dat Gregors idee om grotendeels nieuwe Apocalyptica-songs te combineren met een enkel klassiek stuk. Ik meen drie: één van Beethoven en de andere van Wagner."

In welke landen is Apocalyptica het populairst en zou je daarvoor een verklaring kunnen geven?

"Rusland en de andere Oost-Europese landen. Verder in Mexico en de andere Zuid-Amerikaanse landen, maar ook wel in Centraal Europa en in Noord-Amerika. Overal eigenlijk wel zo’n beetje. Waarom? Tja, dat is een combinatie van meerdere factoren, denk ik, maar de belangrijkste is waarschijnlijk dat we de laatste tien jaar zo veel opgetreden hebben en zo overal een fanbase hebben opgebouwd."

Is er een speciale reden dat jullie ouderwetse cello’s gebruiken in plaats van elektrische alternatieven?

"Ha, ha. De echte cello is voor mannen, de elektronische bullshit en andere namaakcello’s en sticks zijn speelgoed voor kleine kinderen!"

Kun je uitleggen wat de shows in Leipzig bij benadering inhouden en waarom is dit een evenement dat niemand mag missen?

"De ‘Wagner Reloaded-show' is een exceptioneel concept met dans, theater, acrobatiek en ballet: een indrukwekkende uitvoering met zeer verschillende muzikale stijlen gespeeld door Apocalyptica en een symfonieorkest met koor. Het wordt absoluut een uniek evenement dat nergens in de wereld op deze wijze gepresenteerd zal worden."

Gaat Apocalyptica in de toekomst ook weer met een orkest werken?

"Dit voorjaar gaan we toeren met het Finse symfonieorkest Avanti. We zullen zo’n vijftien shows doen verspreid over Europa, dus dat moet erg leuk worden!"

Als deze grote voorstellingen in juni achter de rug zijn, wat is dan de volgende stap?

"Na die shows gaan we aan een nieuw studioalbum werken en geloof me, daar ben ik nu al opgewonden over! Op 16 oktober spelen we in Amsterdam op de ‘cello bienale’, ik hoop jou en veel fans daar te zien. Bedankt voor deze kans om onze muziek bij de lezers van deze website en die van iO Pages onder de aandacht te brengen!"

ENGLISH:

Finland does not only harvest the founders of the genre gothic metal, namely Nightwish, but also one of the first neo-classical orientated prog metal band Stratovarius. Moreover, the country is the dwelling place for a unique quartet called Apocalyptica that conquered the world of rock music with their cellos since their first release in 1993. From the original quartet Eicca Toppinen, Paavo Lötjönen, Max Lilja and Antero Manninen the first two names are currently still in the band. The two other members are cellist Perttu Kivilaakso - from 1995, and subsequently from 1999 until present - and from 2005 onwards drummer Mikko Sirén. Playing metal covers of mostly Metallica songs on their  cellos, was a shock to the world musically speaking because this kind of covers had never been presented before. Through the years Apocalyptica developed into a band playing and composing their own songs. They started inviting guests, among others numerous vocalists to add yet another dimension to their unique approach to rock music. The seemingly classical background of the cellists was emphasized when they recorded their latest live album Wagner Reloaded . The latest addition to the band, drummer Mikko Sirën, takes us on a short journey from past to present and reveals a little bit about the things to come for Apocalyptica.

Hello Mikko! Today Apocalyptica consists of three cellists and a drummer. Are the Apocalyptica band members trained musicians?

"All of us are have been studying music all our lives, in music schools, music high schools and the cellists have studied in Sibelius Academy, which is the university for classical musicians. I studied in a pop and jazz conservatory. Paavo though, is the only one who is graduated, so he is Master of Music...Mister Master..."

Apocalyptica started out playing Metallica covers with four cellos. How did they get the idea metal could be played on a typically classical instrument as the cello?

"I really don’t think there was a great idea behind it. I think it to be rather so that they didn't think at all, they just played the music they liked with the instrument they could play. I think it was people outside the band who saw it and then appreciated this music to be more extraordinary."

Some of the metal legends always state metal and classical music are closely related. Do you agree and can you motivate your answer?

"If you think of metal or heavy rock in general, it is - at least to me - sort of a bastard... an unholy offspring of progressive rock. And maybe there are some things that really relate to clasical music, more like structural things, coming down to the open form of the songs and such... But honestly, I feel that it is just a cool way to put it. Classical music cannot be put into a format and neither can metal in my view. Of course some heavy rock artists like Yngwie Malmsteen and also some of the older metal bands used classical parts in their songs. That's true. But if I listen to Slayer or Slipknot... well, I don’t hear too much of classical music in it."

Do you consider yourselves ‘progressive’ in any way?

"Yes... at least I like to consider myself to be a progressive rocker. And maybe even more so than some five years ago. If you ask me, the rock music in general is in deep crisis at the moment. Things that made rock to be what it was, breaking rules, creating new, being bold and arrogant, being creative through primitive energy... those things are gone. Rock music has become more conservative than any other popular music genre I can think of... It is horrible. There are some fucking rules in rock music!  What is that!! Music that was made to break them has become one to preserve them. As if rock music had found its peak point and now all we need to do is preserve. Fuck me! Goodness... World yearns desperately for a new Nirvana... to explode the whole shit so that it can be build up again!"

Nowadays Apocalyptica is a quartet consisting of three cellists and a drummer. When was the decision made that the fourth member should be a drummer rather than a fourth cellist?

"I think one of the key elements in this band has always been that we don’t stick to a format where people like to see us in. So from the very beginning the band has changed its course every now and then. And I think it to be crucial for us to keep us motivated and hungry for something more. As the band started with a cello band playing covers of Metallica turning to be covers of also other metal bands and soon becoming a band writing their own original music for cellos, adding in vocals and then drums. On that point we were just eager to write a new kind of music, and that music included drums. So without thinking wether or not it is suitable for their image or if not would be in line with what people might expect, they added drums."

Did you consider to look for other instrumentalists or a vocalist? Please explain a bit why or why not.

"Other instruments have not really been used ever that much. And I think that has got something to do for the passion to be ultra-creative with their instruments. To create sounds that no one else have produced with a cello... Vocals then again yes, it's an ‘instrument’ you cannot compare to any other, bringing in also the aspect of a lyrical content. So vocals we have been including for a long time to some of the tracks, and I’d think that it's what we will be doing in the future as well."

There has been a natural evolution from cover band to a one of a kind ‘metal meets classic’ outfit. Did you originally set out to be an internationally known and respected band?

"Originally the band thought that it is great to play a couple gigs and to drink beer afterwards. I'm not joking, that is how it really was. I think that they guys could even spell the word 'international' back then so surely that was no intent to anything beyond having some fun. Everything that has ever happened since then has been just like a most amazing adventure on this unexpected path."

The albums before Wagner Reloaded were a combination of metal, pop and classical music. The band started to invite numerous guests. Would you consider yourself a band or rather a project since you always need guest musicians and/or an orchestra to make a new album or play live?

"Without a doubt I, and all of us think so, consider Apocalyptica to be a band. And I feel that we have become so strong on our own that we can invite people in witout losing our identity. It has been great to work with an orchestra as well as we lately have done, but it has also ignited an urge to go into the studio just with the band."

Is Apocalyptica a full-time occupation and if not what do the band members do besides Apocalyptica to make a living?

"It is very much a full or overly full-time profession. We all do other things on the side whenever there is time. I think that is due to our way of growing into making music that it is a great possibility to get to work with many different types of styles and musicians."

You have already toured all over the world. Do you take time off to see the countries you visit to taste foreign cultures? What was it like to travel the world: inspiring or tiring?

"Personally I always take time to have a look around and see as much as possible. Sometimes I just go out jogging to see bit more of the surroundings, at other times I'm going out to the town to see museums or bars or whatever. I have always found travelling to be really inspiring, even though I am not the greatest fan to spend time neither at carports nor in hotels. You get to meet so many amazing people that it truly is a privilege to be able to travel to all these places."

How did the idea of Wagner Reloaded come about? Why Wagner and not any of all the other great composers?

"The idea came from the choreographer Gregor Scheyffert. He was asked to do a really special show for Wagner’s 200th anniversary. As he had used our music on a couple of his previous works already and as he found our music inspiring, he wanted to do a project telling the story of Wagner's life and he wanted us to create the music around that storyline. So it came as an order, I think that was the main reason why it was Wagner and not any other composer. But the project seemed so very interesting as it was not just another 'rock meets classical' kind of a thing, but it offered so much more. It was a spectacle with a capital S. This is why we got interested in the first place."

How do you guys finance a huge undertaking as the shows in Leipzig. I presume there will be a recording made for CD or DVD?

"We released a CD taken from recordings of this concert a few months ago and as there will be two more shows coming in Leipzig, we are also planning to release a DVD from these shows, because  it surely is a project we would like everyone in the world to see!"

Where is your inspiration coming from? Nature? Classical composers? Dreams or nightmares?

"Goodness... I have no idea. It can be whatever, movies, music, paintings, books, a conversation heard in a bus... anything really. For me it is really unlikely to get inspiration from nature or classical music. I do love nature though..."

What kind of music did you listen to as a teenager? How about the past decade?

"As a teenager... Oh, those were dark times... I listened to fusion-jazz. No joking! Everyone else listened to Iron Maiden or Metallica...and I listened to Chick Corea. Nothing wrong with him, but still. Then I turned into more progressive music and jazz. And then to some hip hop, trip hop...and what ever other hops and hups there were in the mid nineties. Last decade I have been listening to pop and rock music in a really wide range. From country & western to electro pop. Good music is good music. Not much more to say about that."

On Wagner Reloaded, some pieces are really mellow and closely connected to Richard Wagner, other pieces are hundred percent metal. Did you aim for such a big contrast?

"Yes, we did. That was Gregory’s idea actually to have mainly new original Apocalyptica songs and then just a few - I think there were three - Wagner tracks plus one from Beethoven."

In which countries is Apocalyptica the most popular? Can you give an explanation why that could be?

"We are most popular in Russia and old Eastern European countries, in Mexico and other Latin American countries, but also in Central Europe and North America, so all over the place. And why? I think it is a combination of several aspects, but one of the key things is that we have toured so much in all of those places for over ten years already. That is crucial to create a solid fan base! Maybe the most important aspect of all."

Is there a special reason that you still use old fashioned’cellos instead of electric alternatives?

"The real cello is for men. The electonic bullshit-stick - and whatever 'cellos' - are for boys, ha, ha."

Can you explain a bit what the show will be like? Why is this an event no one should miss?

"The Wagner Reloaded show is really an exceptional concept consisting of dance, theater, acrobatics, ballet, an enormous stage performance and ultimately wide-ranged music where Apocalyptica performs with a full symphony orchestra and choir." 

Will Apocalyptica work with an orchestra again in the future?

"We are doing a tour with a Finnish symphony orchestra called Avanti. We will do some fifteen hows around Europe, so that should be fun as well!"

When these big shows in June will be done, what will be the next step for Apocalyptica?

"These shows run until the beginning of June. I can’t recall the exact dates, I'm just a drummer. The next step after this tour is to do a new proper studio album later this year. I can’t tell you how excited I am about that: a wonderful prospect!"

Many thanks for taking the time to answer these questions!

"Thank you so much and I hope to get to see you as we are on tour. All the best!"

Line up:

Eicca Toppinen – cello (1993–present)

Paavo Lötjönen – cello (1993–present)

Perttu Kivilaakso – cello (1995,1999–present)

Mikko Sirén – drums (2005–present)

 

Discography:

Plays Metallica by Four Cellos (1996)

Inquisition Symphony (1998)

Cult (2000)

Reflections (2003)

Apocalyptica (2005)

Worlds Collide (2007)

7th Symphony (2010)

Live:

Wagner Reloaded-Live in Leipzig (2013)