JON SCHAFFER & TIM OWENS, The Glorious Burden

Voor The Glorious Burden, het negende studioalbum van Iced Earth, zocht gitarist-compinst Jon Schaffer (JS), de spil van Iced Earth, naar een nieuwe platenmaatschappij. Het werd uiteindelijk het welbekende SPV. Om dit album en de single The Reckoning te promoten waren hij en de kersverse leadzanger Tim Owens (TO, ex-Judas Priest) even in Amsterdam om daarna door te vliegen naar Athene waar de band waanzinnig populair is. Voor het nieuwe album werd zelfs het Praags Philharmonisch orkest ingehuurd: voor ons betekent dat wellicht, dat Iced Earth hiermee zijn traditionele status als pure metalband met de karakteristieke ratelende basisriffs mogelijk vaarwel gaat zeggen. Een mooi moment voor een interview.

Jon, je bent nu al bijna twintig jaar actief bij Iced Earth. Deze periode wordt vooral gekenmerkt door de vele wijzigingen in de groepsbezetting. Je zou bijna denken dat het meer een project is dan een band?  Ben jij een moeilijk mens om mee samen te werken?

JS: "Inderdaad, velen zijn gekomen en ook weer gegaan; sommigen wilden zelf een andere richting uit, anderen zijn ontslagen. Mijn visie op Iced Earth is namelijk heel sterk. De muziek moet naar mijn inzichten worden gespeeld en gezongen. Ik put me ook uit om de preproductie, de basis waarop de andere bandleden hun partijen moeten inspelen, zo volmaakt mogelijk af te leveren. Dat vergt veel energie van mezelf en mede daardoor eis ik ook een gedegen prestatie van mijn bandleden. Om die reden ben ik waarschijnlijk niet de gemakkelijkste persoon om mee samen te werken. Als bandleden er niet volledig voor willen gaan, kunnen ze vertrekken. Overigens is drummer Richard Christy er al jaren bij en ook James MacDonough is met een korte pauze al behoorlijk lang van de partij. In 2005 hopen we ons twintigjarig jublieum te vieren!"

Hoe ben je aan sologitarist Ralph Santolla gekomen? Via jullie gemeenschappelijke producer Jim Morris?

JS: "Dat was een prettige bijkomstigheid. Ik ken Ralph al jaren en toen ik ‘m vroeg om bij Iced Earth te komen spelen was ie direkt enthousiast."

Wat zit er achter het vertrek van zanger Matt Barlow? Ambieert hij inderdaad liever een baan bij de misdaadbestrijding?

JS: "Ik weet niet welke versies er van dit verhaal allemaal in omloop zijn, maar in feite was voor mij het belangrijkste dat hij zijn hart er niet meer in kon leggen. Rond de jaarwisseling van 2002 naar 2003 was The Glorious Burden al zo goed als klaar. Dit is voor mij een heel speciaal album met veel persoonlijke emoties, bovendien ook nog ons eerste album bij nieuwe platenmaatschappij SPV! Toen ik Matt aan het werk hoorde met de zangpartijen, flipte ik bijna: zijn prestatie was voor mijn gevoel bij lange na niet goed genoeg, want er zat geen enkele overtuiging meer in. Dit was absoluut niet wat ik wilde, dus ik heb de hele handel stopgezet. Mogelijk was zijn verandering in de interessesfeer wel mede debet aan zijn mindere inzet."

En toen kwam opeens ene Tim Owens als een geschenk uit de hemel vallen?

TO: "Ik kende Jon al wat langer en we hadden al een afspraak dat we samen iets zouden gaan doen. Zo eens in de drie à vier jaar een album van Judas Priest is immers niet genoeg om je tijd te vullen en om van te leven. Judas Priest leek een beetje op een dood spoor te zitten en dat terwijl het dertigjarige jubileum op komst is. De geruchten rond de terugkeer van Rob Halford werden sterker en het werd voor mij duidelijk dat mijn toekomst niet langer bij Judas Priest gezocht moest worden. In die periode kreeg ik van Jon het verzoek om de zangpartijen voor The Glorious Burden in te zingen."

JS: "Toen ik Tim hoorde zingen op Jugulator van Judas Priest dacht ik direct: oké, dit is de stem die ik hoor als mijn nummers schrijf. Net zoals ik met Hansi Kürsch (Blind Guardian) onder de naam Demons & Wizards een project heb lopen, was ik van plan om Tim te vragen een aantal van mijn songs te zingen. Toen echter bevestigd werd dat Tim niet langer bij Judas Priest zou blijven, hebben we een aantal gesprekken gehad. Keer op keer voelden we allebei die chemie, waarvan we beiden denken dat die het beste uit onszelf zal halen. Ik ben dan ook zeer tevreden dat Tim heeft besloten om zich aan te sluiten bij Iced Earth."

Jon, je bent altijd al bijzonder geïnteresseerd geweest in geschiedenis, getuige ook je recentelijk geopende winkel op het gebied van militaire historie: Spirit of 76 Collectibles. Waar gaan de teksten van het nieuwe album zoal over? Ik heb net een voorproefje mogen horen van jullie nieuwe album en met name Gettysburg komt imposant over, terwijl de gehele plaat onmiskenbaar Iced Earth is. Vanwaar de keuze voor het Praags Philharmonisch Orkest?

JS: "Je mag gerust stellen dat ik bezeten ben van alles wat met militaire geschiedenis te maken heeft. Ik liep al lang rond met het idee om een episch stuk muziek te wijden aan de vijftigduizend doden die in drie dagen tijd vielen bij Gettysburg in 1863. Uiteindelijk is het een driedelig stuk geworden, waarbij het orkest voor een extra stukje bombast en sfeer zorgt. Ook andere onderwerpen van de geschiedenis komen aan de orde, zoals Atilla de Hun, Baron von Richthofen in de Eerste Wereldoorlog en de ondergang van Napoleon bij Waterloo, maar het belangrijkste onderwerp blijft de Amerikaanse Burgeroorlog. Ik moet daarbij zeggen dat de gevoelens van wanhoop, die me een jaar geleden bekropen toen we met de opnames begonnen, hebben plaatsgemaakt voor die van opperste genoegdoening. Tim heeft voortreffelijk werk geleverd en we hebben tijdens het werk in de studio daarnaast ook nog eens veel plezier gehad. Ik ben heel optimistisch over de toekomst! Ons budget om een orkest in te huren was beperkt en bovendien zijn niet alle orkesten geschikt zijn om dit soort muziek te spelen. Na enig zoeken van Jim Morris en mij kwam uiteindelijk het orkest uit Praag er als beste kandidaat uit."

Tim, je laat op dit nieuwe album veel kanten van je stem horen, maar je schuwt daarbij het hoge werk niet. Maak je je niet druk om de live-optredens? Ik neem aan dat jullie het orkest ‘live’ van een disc laten komen. Werken jullie ook met oormonitoren?

TO: "Ik ben gelukkig gezegend met een zeer krachtige stem en ik heb nog nooit een show hoeven af te gelasten vanwege problemen met mijn stem, maar zo’n tour betekent wel dat je jezelf in acht moet nemen, ’s nachts rollebollen of je klem zuipen kan gewoonweg niet. Als je een griep oploopt, kun je daar weinig aan doen maar je kunt wel zorgen dat je lichamelijk in topconditie bent en dan kan er niet zoveel misgaan. Ik werk zowel met als zonder oormonitoren, maar bij de komende tour waarschijnlijk wel met."

JS: "Ja, ik werk tegenwoordig ook met oormonitoren hoewel ik bij de eerste optredens bijna de kluts kwijtraakte, omdat we toen geen microfoons op het publiek gericht hadden staan: je zag de mensen schreeuwen en juichen maar je hoorde er niets van, een hele vreemde gewaarwording. Omdat bij het live brengen van Gettysburg inderdaad een disc meeloopt, zullen we wel met oormonitoren móeten werken. Zo kan ik ook veel beter horen wie er staat te prutsen, zodat we nog even de puntjes op de i kunnen zetten. We oefenen daar overigens alleen de laatste paar dagen voor een tour mee. Zo’n tour vergt inderdaad veel van je en opperste discipline en concentratie zijn vereist. Bovendien betekent elke rustdag geldverspilling, dus dat probeer ik tot een minimum te beperken."

Een nieuwe episode voor Iced Earth. Wat zijn je toekomstplannen verder, Jon? Denk je dat de winkel in Columbus (Indiana) uiteindelijk ook winstgevend zal zijn?

JS: "Om met dat laatste te beginnen: dat is wel de bedoeling, maar dat moeten we gewoon afwachten, ik vind het wel verschrikkelijk leuk om te doen! Met Iced Earth zullen we in het voorjaar van 2004 een Europese tournee gaan doen. Er zijn nog niet gerealiseerde plannen om een dvd op te nemen en 2005, het jaar van ons twintigjarig jubileum, is tevens het jaar dat ik de rechten van onze back catalogue terugkrijg, misschien dat we daarmee nog wat gaan doen. Tenslotte staat er een tweede album van Demons & Wizards op het programma."

Discografie:

Enter The Realm (demo, 1989)
Iced Earth (1991)
Night Of The Stormrider (1992)
Burnt Offerings (1995)
Dark Saga (1996)
Days Of The Purgatory (1997)
Something Wicked This Way Comes (1998)
Melencholy (ep, 1999)
Alive In Athens (3cd, 1999)
Tribute To The Gods (2001)
Horror Show (2001)
The Reckoning (single, 2003)